Μια νέα επιστημονική θεωρία, έρχεται να προτείνει την ύπαρξη αρχαίων γιγαντιαίων ηφαιστείων στην επιφάνεια του Άρη.

Η θεωρία αυτή, που παρουσίασαν ο γεωλόγος Τζόε Μιχάλσκι και ο ηφαιστειολόγος Τζέικομπ Μπλίτσερ στο περιοδικό Nature, υποστηρίζει ότι περιοχές που ως τώρα θεωρούνταν απλώς κρατήρες πρόσκρουσης μετεωριτών, είναι στην πραγματικότητα ηφαίστεια. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι βρήκαν σαφή ίχνη τέτοιων ηφαιστείων στην περιοχή «Αράμπια Τέρα» στο βόρειο ημισφαίριο του «Κόκκινου Πλανήτη», παρόλο που δεν είναι ορατές οι τυπικές κωνικές κορυφές των ηφαιστείων.

Σύμφωνα με τη θεωρία των δύο επιστημόνων, αυτά τα ηφαίστεια έπαιξαν καθοριστικό ρόλο κατά τα πρώιμα στάδια εξέλιξης του Άρη, γεμίζοντας με τα αέρια των εκρήξεων την ατμόσφαιρά του και επηρεάζοντας έτσι το κλίμα του, αλλά και τις συνθήκες εμφάνισης και ανάπτυξης μορφών ζωής. Τεράστιες ποσότητες ηφαιστειακής σκόνης, όπως εκτιμούν οι ερευνητές, σκέπασαν ένα μεγάλο μέρος της επιφάνειάς του πλανήτη, την οποία σήμερα μελετά το ρόβερ «Curiosity».

«Οι επιστήμονες γνωρίζουν ότι ο πλανήτης πρέπει να είχε υπάρξει γεωλογικά πιο ενεργός στο απώτερο παρελθόν, κατά τα πρώτα δισεκατομμύρια χρόνια. Όμως πάντα πασχίζαμε να βρούμε στοιχεία γι’ αυτά τα πρώτα ηφαίστεια. Τα σούπερ-ηφαίστεια που αναφέρουμε τώρα στο Nature, φαίνεται να λύνουν το αίνιγμα», δήλωσε ο Μιχάλσκι.

Ως σούπερ-ηφαίστειο θεωρείται ένα ηφαίστειο όταν εκρήγνυται με ισχύ 1.000 φορές μεγαλύτερη από ένα τυπικό ηφαίστειο και εκτινάσσει πάνω από 1.000 κυβικά χιλιόμετρα πετρωμάτων και στάχτης. Η Γη έχει γνωρίσει πολλές φορές στο παρελθόν τέτοιες κατακλυσμικές εκρήξεις. Αντίθετα με τα πιο γνωστά κωνικά ηφαίστεια, τα σούπερ-ηφαίστεια, παρά την εκρηκτικότητά τους, δεν δημιουργούν βουνά λάβας, αλλά συνήθως δημιουργούν μια τεράστια καλδέρα στο έδαφος.

Οι δύο ερευνητές εντόπισαν τέτοιες ακανόνιστες σε σχήμα καταβυθίσεις του εδάφους στον Άρη (ιδίως μία που έχει βάθος 1,8 και μήκος 85 χιλιομέτρων) και υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται για τους κλασικούς κρατήρες από πτώση ουρανίων σωμάτων, αλλά για τα απομεινάρια εκρήξεων μεγάλων αρχαίων ηφαιστείων. Άλλοι επιστήμονες όμως εμφανίζονται πιο επιφυλακτικοί για το κατά πόσο είναι σωστή αυτή η εκτίμηση.