Οι μύκητες είναι παρασιτικοί οργανισμοί που μοιάζουν να είναι οι μεγάλοι απροσάρμοστοι της Μητέρας Φύσης.
Παρά το γεγονός ότι γενετικά είναι πιο κοντά στα ζώα παρά στα φυτά, κατατάσσονταν στη χλωρίδα για αιώνες, αν και πλέον αποτελούν μια από τις πέντε βασικές κατηγορίες στις οποίες διακρίνει η νεότερη βιολογία τα έμβια όντα.
Και πολύ καλά κάνει δηλαδή, αφού μοιάζουν να ανήκουν σε έναν κόσμο εντελώς δικό τους.
Τόσο η κυτταρική δομή όσο και ο τρόπος ζωής τους παραμένουν εντυπωσιακά μοναδικοί, καθώς οι μικροοργανισμοί που κατατάσσονται στην κατηγορία του μύκητα δεν έχουν χλωροφύλλη, ζώντας αναγκαστικά παρασιτικά σε βάρος κάποιου άλλου.
Η εξέλιξη και η ιδιαιτερότητα της ζωής τους τους έχει προικίσει με παράξενα και απόκοσμα σχήματα, κάνοντάς τους συχνά να μοιάζουν πως έχουν ξεπηδήσει από καρέ καλτ ταινίας τρόμου.
Κι όμως είναι αληθινότατοι…
Τα Δάχτυλα του Νεκρού
Πολλά μανιτάρια μεγαλώνουν κάτω από το χώμα και μακριά από τα αδιάκριτα ανθρώπινα μάτια για το μεγαλύτερο μέρος του έτους. Τη μόνη φορά που θα τα δείτε είναι όταν θα ξεμυτίσουν κατά την περίοδο της αναπαραγωγής. Γιατί τα μανιτάρια δεν είναι εδώ τίποτα άλλο παρά ο τρόπος με τον οποίο εξαπλώνουν οι μύκητες τους απογόνους τους.
Ο μύκητας Xylaria polymorpha στέλνει τους σπόρους του πάνω από το έδαφος μέσω φυτικών κατασκευών που μοιάζουν σαν δάχτυλα νεκρού που προσπαθεί να βγει από το χώμα. Πιστότερη περιγραφή δεν υπάρχει…
Το Δόντι του Διαόλου
Ο μύκητας Hydnellum peckii κυκλοφορεί με πολλά ονόματα: από Ματωμένο Δόντι και Φράουλες με Κρέμα μέχρι Δόντι του Διαόλου και άλλα τέτοια ανατριχιαστικά, καθώς όλα περιστρέφονται γύρω από τη σοκαριστική όψη του φυτού. Του φυτού που βλέπει την κορυφή του καπέλου του να εκκρίνει ένα κατακόκκινο υγρό!
Ο μύκητας παρασιτεί σε βάρος των πεύκων, αν και όχι εντελώς, καθώς η σχέση λογίζεται συμβιωτική, αφού προσκολλάται στις ρίζες του δέντρου και του παρέχει θρεπτικά συστατικά από το χώμα και το πεύκο ανταμείβει τον μύκητα με σάκχαρα. Κανείς δεν είναι σίγουρος όμως τι είναι αυτή η ουσία που εκκρίνει που μοιάζει με αίμα. Η χημική του σύσταση περιέχει ουσίες με σοβαρές αντιπηκτικές ιδιότητες, προσθέτοντας κατιτίς παραπάνω στο μυστήριο…
Χταπόδι… στεριάς
Ο Clathrus archeri διαθέτει δύο εύγλωττα κοινά ονόματα: Χταπόδι και Δάχτυλα του Διαβόλου. Όπως κι αν τον πεις όμως, η εφιαλτική όψη του παραμένει, στην οποία πρέπει να προστεθεί η δυσωδία που αναδίνει, συνθέτοντας ένα μείγμα από τα λίγα. Ο σκοπός της άσχημης μυρωδιάς είναι η προσέλκυση εντόμων (κυρίως μυγών), τα οποία θα μεταφέρουν τους σπόρους του μακριά.
Τα «δάχτυλα» του μύκητα είναι από 4-8 και όλα εκπορεύονται από ένα μικρό «αυγό», το οποίο παραμένει θαμμένο στο χώμα. Ο συγκεκριμένος είμαι μάλιστα βρώσιμος, αν και δεν έχουμε ακούσει να αποτελεί εξαιρετική λιχουδιά στην κουζίνα καμίας χώρας…
Ο τρόμος έρχεται από ψηλά
Οι μύκητες της συγκεκριμένης οικογένειας είναι πολύτιμοι σε πολλές μεθόδους εναλλακτικών θεραπειών, την ίδια ώρα που στην Κίνα τρώγονται σε σουπίτσα. Τίποτα το περίεργο, θα πει κάποιος, πολλά μανιτάρια γίνονται σούπα. Η διαφορά εδώ είναι ότι ο εν λόγω μύκητας φύεται αποκλειστικά στα σώματα εντόμων και αραχνοειδών!
Ένας και μόνο ένας σπόρος μπορεί να προσβάλει το έντομο αν προσγειωθεί στο σώμα του. Ο μύκητας μεγαλώνει κατόπιν με γοργούς ρυθμούς, καθώς τρέφεται με τα εσωτερικά όργανα του εντόμου. Όταν φτάσει στο κατάλληλο στάδιο ωρίμασης και πρέπει να απελευθερώσει τους σπόρους του, παράγει «κεραίες», οι οποίες βγαίνουν από το έντομο από την πρώτη διαθέσιμη κοιλότητα του σώματός του.
Άλλοι πάλι σκέφτονται ακόμα πιο δαιμόνια: μόλις εγκατασταθούν στο σώμα του μυρμηγκιού, εκκρίνουν χημικά που το κάνουν να ανέβει στα δέντρα και να προσκολληθεί με τη γνάθο του κάπου ψηλά. Σε μια θέση δηλαδή απ’ όπου μπορεί ο μύκητας να εξαπλώσει αποδοτικότερα τους σπόρους του, προσβάλλοντας ακόμα περισσότερα μυρμήγκια…
Ο Μύκητας-Εγκέφαλος
Ο Gyromitra esculenta είναι ένα μανιτάρι διαφορετικό από τα άλλα, μιας και μοιάζει να του έχουν χυθεί τα μυαλά έξω! Η μυκητολογία δεν σταματά να μας εκπλήσσει δηλαδή, αν και εδώ το πράγμα θέλει προσοχή. Ο συγκεκριμένος μύκητας μπορεί να μοιάζει αηδιαστικός, τρώγεται όμως (ειδικά στη Σκανδιναβία), αν και παραμένει δηλητηριώδης όταν είναι ωμός.
Ακόμα και μετά το μαγείρεμά του όμως έχει συνδεθεί με θανάτους ανθρώπων. Γι’ αυτό και ειδικοί συστήνουν να αποφεύγεται η συχνή κατανάλωσή του, μιας και αυτή καταλήγει σε συσσώρευση τοξικών ουσιών στον οργανισμό μας…
