«Ένας σημαντικός και αναμφισβήτητος παράγοντας που δεν μπορεί να αγνοηθεί από κανέναν, είναι ότι σπάμε συνεχώς το ρεκόρ ζέστης» λένε οι μετεωρολόγοι σχολιάζοντας τους καύσωνες που φέτος, έχουν χτυπήσει την Ευρώπη νωρίτερα από ποτέ.
Ελλάδα, Κύπρος, Τουρκίας και Ιταλία έχουν ήδη πληγεί από ακραία ζέστη, με ορισμένες περιοχές να βλέπουν θερμοκρασίες 10 βαθμούς πάνω από τον εποχιακό μέσο όρο.
Αντίστοιχα, ο κίνδυνος υψηλών θερμοκρασιών στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Παρισιού έχει κάνει τους διοργανωτές να αγωνιούν για την ασφάλεια των αθλητών. Η Ισπανία προετοιμάζεται για άλλο ένα καυτό καλοκαίρι, δίνοντας στη δημοσιότητα έναν νέο χάρτη για να βοηθήσει στην ακριβέστερη πρόβλεψη των κυμάτων καύσωνα. Οι πόλεις σε ολόκληρη την ήπειρο προετοιμάζονται με προσαρμογές για την ακραία ζέστη.
Μέχρι στιγμής έχουν καταγραφεί 11 συνεχόμενοι μήνες με ρεκόρ θερμοκρασιών ενώ αντίστοιχα, η θερμοκρασία στην επιφάνεια της θάλασσας στον Βόρειο Ατλαντικό έχουν εκτοξευθεί στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων τουλάχιστον 40 ετών.
Με αυτά τα δεδομένα, οι μετεωρολόγοι προειδοποιούν ότι η ήπειρος θα μπορούσε να αντιμετωπίσει ένα ακόμη ασυνήθιστα ζεστό καλοκαίρι – ενδεχομένως και το θερμότερο που έχει καταγραφεί ποτέ.
Όταν πρόκειται για καύσωνες ή μεμονωμένα ακραία καιρικά φαινόμενα, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει εκ των προτέρων τι ακριβώς θα γίνει. Αλλά η καταγραφή των δεδομένων των καιρού μέχρι τώρα μπορεί να δώσει στους μετεωρολόγους κάποιες ενδείξεις.
«Είναι απίστευτα δύσκολο να προβλέψει κανείς με ακρίβεια πώς θα είναι ο καιρός τους επόμενους μήνες, εβδομάδες ή μερικές φορές και κάποιος ημέρες», λέει στο euronews, η Tamsin Green, μετεωρολόγος από την υπηρεσία πρόβλεψης Weather & Radar.
Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ο καιρός σε ολόκληρη την Ευρώπη είναι εξαιρετικά ευμετάβλητος με αμέτρητους διαφορετικούς παράγοντες που τον επηρεάζουν.
Επί του παρόντος, φαίνεται ότι ο Ιούνιος, ο Ιούλιος και ο Αύγουστος τείνουν να είναι πάνω από τον μέσο όρο όσον αφορά τη θερμοκρασία, σύμφωνα με την μετεωρολόγο.
Η Δυτική Ευρώπη θα μπορούσε να δει βροχοπτώσεις σε φυσιολογικά επίπεδα τον Ιούνιο, στη συνέχεια βροχοπτώσεις πάνω από το μέσο όρο για τη Νότια Ευρώπη τον Ιούλιο, αλλά ξηρότερες συνθήκες στα ανατολικά. Ο Αύγουστος, προσθέτει η μετεωρολόγος, είναι πιθανό να είναι ξηρότερος για το μεγαλύτερο μέρος της ηπείρου.
Τι επηρεάζει τον καιρό της Ευρώπης
Πολλοί διαφορετικοί παράγοντες επηρεάζουν τον ευμετάβλητο καιρό της Ευρώπης. Ο κόσμος βρίσκεται σήμερα σε μια μεταβατική φάση μεταξύ των κλιματικών φαινομένων El Niño και La Niña, για παράδειγμα, που είναι «κρίσιμοι» για τον καθορισμό των παγκόσμιων προτύπων καιρού και θερμοκρασίας.
«Προβλέπεται ότι θα παραμείνουμε σε αυτή την ουδέτερη φάση τουλάχιστον μέχρι τις αρχές του καλοκαιριού, αλλά οι επιπτώσεις του El Niño εξακολουθούν να υφίστανται. Τους τελευταίους μήνες, οι θερμοκρασίες του αέρα και των ωκεανών εξακολουθούν να είναι αστρονομικά υψηλές και επιμένουν σε αυτά τα επίπεδα», λέει η Green.
Ο καιρός σε ένα μέρος μπορεί να λειτουργήσει σαν «ντόμινο» και να επηρεάσει τις συνθήκες στην άλλη πλευρά του πλανήτη. Εάν υπάρχει αυξημένη βροχόπτωση κάπου στον κόσμο, θα υπάρξει μειωμένη βροχόπτωση αλλού.
Η Ευρώπη, για παράδειγμα, συχνά δέχεται τα απομεινάρια τροπικών καταιγίδων που φέρνουν βροχή και ανέμους. Η δραστηριότητα των καταιγίδων στον Ατλαντικό, κατά τη διάρκεια της περιόδου των τυφώνων από τον Ιούνιο έως τον Νοέμβριο, είναι πιθανό να είναι υπερτροφοδοτούμενη, καθώς η La Niña σχηματίζεται στον Ειρηνικό, μειώνοντας την καταιγίδα εκεί σημειώνει η μετεωρολόγος.
Η Ευρώπη θερμαίνεται ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο
Ωστόσο, υπάρχει ένας παράγοντας που παίζει σημαντικό ρόλο στα ολοένα και πιο ζεστά καλοκαίρια της ηπείρου και αυτός είναι η κλιματική αλλαγή που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Τα τελευταία δέκα χρόνια ήταν τα δέκα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας της Γης σημειώθηκε τα τελευταία 40 χρόνια. Είδαμε τον Απρίλιο του 2024 να έρχεται ως ο 11ος συνεχόμενος μήνας με τον θερμότερο μήνα που έχει καταγραφεί ποτέ» τονίζει η μετεωρολόγος.
Η Ευρώπη θερμαίνεται διπλάσια από τον παγκόσμιο μέσο όρο από το 1991, σύμφωνα με τα πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Μετεωρολογικού Οργανισμού (WMO) και του οργανισμού της ΕΕ για το κλίμα Copernicus (C3S). Η ήπειρος δεν αποτελεί «εξαίρεση» όσον αφορά τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ενώ και οι δύο οργανισμοί προειδοποιούν ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα για να μειώσει τις εκπομπές της και να απομακρυνθεί από τα ορυκτά καύσιμα.
Οι 23 από τους 30 σοβαρότερους καύσωνες στην ήπειρο συνέβησαν από το 2000 – οι πέντε ήταν τα τελευταία τρία χρόνια.
Ο πιο πρόσφατος μέσος όρος πενταετίας δείχνει ότι οι θερμοκρασίες στην Ευρώπη είναι τώρα 2,3C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα, σε σύγκριση με 1,3C υψηλότερες σε παγκόσμιο επίπεδο.
Εξαιτίας αυτού, η Green πιστεύει με αρκετά μεγάλο βαθμό βεβαιότητας ότι το 2024 θα είναι πιθανότατα ένα ακόμη έτος-ρεκόρ.
