Πρόσφατα, η καμπάνια της UNICEF «Μαζί, για όλα τα παιδιά» (www.facebook.com/mazigiaolatapaidia) που προβάλλει την αποτελεσματικότητα του σχολείου και των δραστηριοτήτων μη τυπικής εκπαίδευσης στην ταχεία και επιτυχή ένταξη των παιδιών – προσφύγων και μεταναστών στην ελληνική κοινωνία, μας κέντρισε το ενδιαφέρον.

Όχι μόνο γιατί η στήριξη των παιδιών αυτών οφείλει να αποτελεί προτεραιότητα, αλλά κυρίως γιατί οι δράσεις που παρουσιάζονταν δεν περιορίζονταν στα όρια της σχολικής εκπαίδευσης. Μία από τις βασικές παράλληλες δραστηριότητες αφορούσε στο θέατρο. Προσφυγόπουλα και Έλληνες ανέβασαν μία συγκινητική παράσταση που δεν κέρδισε μόνο το κοινό, αλλά και ένα μεγάλο στοίχημα. Να εντάξει αρμονικότερα τα παιδιά αυτά στην ελληνική κοινωνία. Τίτλος της παράστασης, «Το Ταξίδι», τόπος το Μικρό Εθνικό και σκηνοθέτης η Σοφία Βγενοπούλου η οποία μιλάει για την παράσταση.

 – Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την δημιουργία του Θεάτρου στα Ελληνικά αλλά και η παράσταση «Το Ταξίδι»;

Τον Ιούλιο του 2017 ξεκινήσαμε στο Μικρό Εθνικό ένα πιλοτικό εργαστήριο με τίτλο «Θέατρο στα ελληνικά». Στόχος μας ήταν να φέρουμε κοντά έφηβους πρόσφυγες, Έλληνες έφηβους καθώς και επαγγελματίες μουσικούς και ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου. Το πρόγραμμα χρησιμοποιούσε τη διάδραση και το θεατρικό παιχνίδι. Τα παιδιά ενθαρρύνονταν να εξερευνήσουν την ελληνική γλώσσα ζωντανά, μέσα στο ασφαλές πλαίσιο της θεατρικής συνθήκης, ενώ η κυρίως χρήση του σωματικού αυτοσχεδιασμού παρείχε διέξοδο στην ανάγκη για έκφραση και επικοινωνία.

Κάπως έτσι σχηματίστηκε μια διαπολιτισμική θεατρική ομάδα εφήβων που δούλευε σε μόνιμη βάση. Το Νοέμβριο του 2017 παρουσιάσαμε τη δουλειά μας στο Ευρωπαϊκό Συνέδριο των Συνηγόρων του Πολίτη. Από εκείνη τη στιγμή είχαμε το ενδιαφέρον αλλά και την υποστήριξη της UNICEF σε όλα τα επίπεδα και μέσω αυτής και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Κάπως έτσι αποφασίστηκε ότι εκείνο το work in progress που παρουσιάσαμε το Νοέμβριο θα ολοκληρωνόταν, θα πλαισιωνόταν από μια σειρά δράσεις για έφηβους πρόσφυγες και θα παρουσιαζόταν ως παράσταση πλέον, ανοιχτή στο κοινό της Αθήνας, τον Μάιο.

Η θερμή υποδοχή και ανταπόκριση του κοινού στις 10 εκείνες παραστάσεις που δώσαμε πέρυσι την άνοιξη, ήταν ένας από τους αποφασιστικότερους λόγους για τους οποίους το Εθνικό Θέατρο, πάντα με την υποστήριξη της UNICEF, αποφάσισε να εντάξει το «Ταξίδι» στο ρεπερτόριό του για τη σεζόν 2018-2019.

 – Πόσο βοηθά η πρωτοβουλία στην ένταξη των παιδιών στην ελληνική κοινωνία;

Νομίζω πολύ. Η επαφή με συνομήλικους Έλληνες είναι πολύ σημαντική και για τις δύο πλευρές. Τελικά, μέσα από την συγκίνηση της θεατρικής εμπειρίας, μέσα από μια σχέση εμπιστοσύνης που έχτισε η ομάδα και μέσα από την χαρά της συλλογικής δημιουργικότητας ανήκουν επιτέλους σε μια ομάδα συνομηλίκων. Όλοι μαζί φτιάξαμε κάτι, μιλάμε μαζί για κάτι πολύ σημαντικό για όλους, που το υπερασπιζόμαστε και το φροντίζουμε. Έτσι ξεκινάνε οι υγιείς κοινωνίες, όσο μικρές κι αν είναι στην αρχή.

 – Παρατηρείτε διαφορές στα παιδιά σε σχέση με την αρχή του προγράμματος;

Νομίζω το βασικότερο είναι ότι έχουν ένα σταθερό σημείο αναφοράς, κάτι που πολλά απ’ αυτά το έχουν απόλυτη ανάγκη. Το σχολείο συχνά δυσκολεύεται να κρατήσει τα παιδιά αυτά, ειδικά αν δε μιλάνε τη γλώσσα. Το οικογενειακό πλαίσιο λείπει τελείως στην περίπτωση των ασυνόδευτων παιδιών κι έτσι με την θεατρική ομάδα έχουν την ευκαιρία να δομούν την καθημερινότητά τους με άξονα την παρέα.

Ταυτόχρονα τα είδαμε να αρχίζουν να αγαπάνε τον εαυτό τους, να ονειρεύονται για το μέλλον να αποκτούν φωνή και παρουσία, αυτοπεποίθηση και εμπιστοσύνη στον εαυτό τους.

 – Μπορείτε να θυμηθείτε συγκεκριμένα περιστατικά με τα παιδιά που έχουν χαραχθεί στην μνήμη σας;

Μ’ αυτήν την ομάδα έχουμε… παραζήσει πολλά. Έχουμε αποχαιρετίσει μέλη μας που έφυγαν κατά τη διάρκεια των προβών και του εργαστηρίου γιατί βγήκε το διαβατήριό τους ή γιατί έγιναν δεκτοί σε προγράμματα σε άλλες χώρες της Ευρώπης… Έχουμε πενθήσει μαζί όταν λάβαμε τα νέα του θανάτου ενός γονιού μακριά στην πατρίδα του… Έχουμε σβήσει κεράκια, έχουμε μοιραστεί σουβλάκια, έχουμε φωνάξει «ζντο», έχουμε αφιερώσει την παράσταση σε όλους όσους είναι πολύ μακριά ή πολύ ψηλά για να τη δουν, έχουμε με λίγα λόγια δεθεί πολύ…

 – Πώς ήρθε η συνεργασία σας με την UNICEF;

Ήταν μία από τις πιο ευτυχείς συγκυρίες της επαγγελματικής μου ζωής η συνάντηση, η αλληλοεκτίμηση και φυσικά η συνεργασία με την UNICEF. Χωρίς τη συνεχή τους υποστήριξη σε όλα τα επίπεδα, το “Ταξίδι” θα είχε παραμείνει ένα κλειστό εργαστήριο στις αίθουσες του Εθνικού που ίσως παρουσίαζε τη δουλειά του για λίγες φορές σε περιορισμένο κοινό. Η ευκαιρία όμως που είχαμε να διηγηθούμε αυτήν την ιστορία στο κοινό της Αθήνας κι εκείνο να την παρακολουθήσει δωρεάν για δύο ολόκληρους μήνες έχει αξία… ανεκτίμητη.

Η εκστρατεία «Μαζί, για όλα τα παιδιά» στοχεύει να ευαισθητοποιήσει σχετικά με τις προσπάθειες προσαρμογής και προόδου των παιδιών προσφύγων και μεταναστών στην Ελλάδα και να αναδείξει το ρόλο του σχολείου και των δραστηριοτήτων μη τυπικής εκπαίδευσης στην ταχεία και επιτυχή ένταξή τους στην ελληνική κοινωνία.

Η καμπάνια υλοποιείται από τη UNICEF με την στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το έργο της UNICEF στην Ελλάδα, την Ευρώπη και όλο τον κόσμο επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της UNICEF Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας https://www.unicef.org/eca/