Μετά την ενθουσιώδη υποδοχή από κοινό και κριτικούς, το αριστούργημα του Ράινερ Βέρνερ Φασμπίντερ, «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ» συνεχίζει για δεύτερη σεζόν στο Θέατρο ΕΛΕΡ. Η καθηλωτική Βίκυ Βολιώτη υποδύεται τη γνωστή σχεδιάστρια, Πέτρα φον Καντ, που μπαίνει στη δίνη ενός απρόσμενου έρωτα με την πολύ νεότερή της, Κάριν (Κατερίνα Αγγελίτσα).
Μέσα σε ένα ατελιέ, με φόντο έναν πίνακα μπαρόκ, ανάμεσα σε κούκλες βιτρίνας και υπέρλαμπρα φορέματα, παρακολουθούμε ένα παιχνίδι εξουσίας με πρόσχημα τον έρωτα. Οι ρόλοι αντιστρέφονται πολύ γρήγορα, το θύμα γίνεται θύτης, ο θύτης θύμα, ο έρωτας γίνεται μίσος, το ψέμα αλήθεια, οι χαρακτήρες ξεδιπλώνονται, οι κούκλες απογυμνώνονται. Ένα αισθηματικό έργο με πόνο και κλάματα για όσους ξέρουν να κατακτούν και όχι να αγαπούν.
Η Βίκυ Βολιώτη, με αφορμή την παράσταση «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ», μιλάει στο Newsbeast για τις ερωτικές σχέσεις, τα παιχνίδια εξουσίας, και όχι μόνο.
Τι χαρακτήρας είναι η Πέτρα φον Καντ;
Είναι μία γυναίκα που έχει διεκδικήσει τη ζωή της, την ελευθερία της, την ανεξαρτησία της, τη σταδιοδρομία της, την καριέρα της. Έχει αποφασίσει να φύγει από έναν γάμο που δεν την καλύπτει πια και από έναν άνδρα, ο οποίος είναι σχεδόν κακοποιητικός, και να πάρει τη ζωή στα χέρια της. Είναι μία γυναίκα που ξέρει τι θέλει, πώς να το αποκτήσει και δεν φοβάται να πάρει ρίσκα. Είναι σίγουρη για τον εαυτό της μέχρι που γνωρίζει τον απρόσμενο έρωτα στο πρόσωπο μίας γυναίκας, το οποίο δεν περίμενε ποτέ ότι θα μπορούσε να της συμβεί: να ερωτευτεί μία γυναίκα. Και μόνο το γεγονός ότι της συμβαίνει κάτι τόσο απρόβλεπτο τη βγάζει εκτός κέντρου. Και από εκεί και πέρα αρχίζει να περιστρέφεται σε μία δίνη που την πηγαίνει όλο και πιο κάτω, χάνει όλη την αυτοκυριαρχία της και γίνεται έρμαιο αυτού του έρωτα. Στο τέλος τη βρίσκουμε να προσπαθεί να μαζέψει τα κομμάτια της με αμφίβολα αποτελέσματα. Δεν ξέρουμε αν αυτό θα πετύχει ή όχι.
Βλέπουμε δηλαδή τον απρόβλεπτο έρωτα που έρχεται στη ζωή σου και πώς αυτός μπορεί να γίνει αυτοκαταστροφικός;
Τον Φασμπίντερ δεν τον απασχολεί η καταστροφικότητα του έρωτα και τι μπορεί να σου συμβεί αν ερωτευτείς τον λάθος άνθρωπο. Αλλά αυτό που κυρίως εξετάζει, έχει ενδιαφέρον και κάνει «Τα πικρά δάκρυα της Πέτρα φον Καντ» ένα από τα πιο σημαντικά έργα της σύγχρονης δραματουργίας, είναι ότι μιλάει για τις σχέσεις εξουσίας, ακόμα και στις ερωτικές ή στις φιλικές, ότι δηλαδή οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους διέπονται από κανόνες εξουσιαστικούς. Και από εκεί που ήσουν θύμα μπορείς να γίνεις θύτης και το αντίθετο. Η Πέτρα φον Καντ ουσιαστικά πληρώνει το γεγονός ότι μπήκε με μία αλαζονεία πως θα μπορέσει να παίξει το παιχνίδι με τους δικούς της όρους. Όμως, δεν ισχύει αυτό: οι σχέσεις είναι πολύπλοκα συστήματα. Πρέπει πάντα να ξέρεις ότι τους κανόνες τους θέτουν και τα δύο μέλη και στην περίπτωση αυτή, ενώ πήγαινε νομίζοντας ότι ελέγχει το παιχνίδι, ο άνθρωπος ο οποίος φαινόταν στην αρχή πιο αδύναμος είναι εκείνος που τελικά κυριάρχησε.
Οπότε βλέπουμε και την ευαλωτότητα μιας ισχυρής προσωπικότητας μπροστά στη δύναμη ενός έρωτα;
Ναι, φυσικά. Η Πέτρα είναι πολύ ευάλωτη. Είναι πολύ λεπτή η κλωστή με την οποία έχει υφάνει αυτή την ισχυρή προσωπικότητα. Είναι πολύ ευαίσθητη.
Αυτό είναι κάτι που σας γοητεύει και στον ρόλο;
Είναι ένας ρόλος που μπορεί να γοητεύσει αφάνταστα την ηθοποιό που θα τον υποδυθεί, γιατί έχει πάρα πολλές διαφορετικές ψυχικές διακυμάνσεις, διανύει μία απόσταση πολύ μεγάλη ψυχική από την αρχή του έργου μέχρι το τέλος. Παίζει πολύ πάνω σε λεπτές ισορροπίες, οπότε είναι ένας ρόλος ο οποίος είναι προκλητικός για μία ηθοποιό. Ένας ρόλος που εύχεσαι να έρθει κάποια στιγμή στη ζωή σου.
Εσείς ευχόσασταν να έρθει στη ζωή σας;
Κοιτάξτε, δεν επιθυμώ ποτέ ρόλους, ούτε ήταν ένας ρόλος που έλεγα: «Θεέ μου, πότε θα παίξω την Πέτρα φον Καντ». Δεν μου έχει συμβεί αυτό με κανέναν ρόλο. Παρ’ όλα αυτά, όταν μου έγινε η πρόταση και διάβασα ξανά το έργο, είπα: «Ναι, αυτό θέλω να το κάνω». Έχει πολύ ενδιαφέρον ο ρόλος αυτός.
Το έργο είναι γραμμένο στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Με το σήμερα πώς συνδέεται;
Με το πώς μπαίνουμε εξουσιαστικά σε μία σχέση, πάντα θέλουμε να έχουμε το πάνω χέρι και πάντα πιστεύουμε ότι μπορούμε να παίξουμε το «παιχνίδι» της σχέσης με τους δικούς μας όρους, είτε θέλοντας να αλλάξουμε τον άνθρωπο με τον οποίο είμαστε μαζί, είτε θέλοντας να επιβάλουμε τον δικό μας τρόπο. Κατά τη γνώμη μου, όσο περνάνε τα χρόνια, δυσκολευόμαστε να συμβιβαστούμε σε μία σχέση που δεν είναι στα μέτρα μας. Αυτό δεν ξέρω αν είναι καλό ή κακό, πάντως είναι ένα δεδομένο. Οπότε από αυτή την άποψη, είναι πολύ επίκαιρο το έργο.
Ούτως ή άλλως, ο έρωτας είναι από μόνος του πολύπλοκος, οπότε δεν νομίζω αυτό να αλλάξει ποτέ.
Ακριβώς.
Ο τρόπος που χωρίζουμε, όμως;
Η σύντροφος της Πέτρα είναι μία πολύ νεότερη γυναίκα και αυτό είναι ακόμα ένα στοιχείο που κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρον το έργο: πώς μπορεί ένας άνθρωπος μεγαλύτερης ηλικίας να την «πατήσει» με έναν άνθρωπο πολύ νεότερο, νομίζοντας ότι φυσικά μπορεί επιβάλει τον δικό του τρόπο ως ωριμότερος, ως σοφότερος, ως πιο έμπειρος, αλλά τελικά δεν ισχύει αυτό. Η ηλικία είναι ένας παράγοντας απρόβλεπτος σε μία σχέση. Και η Κάριν, που είναι ένα πλάσμα που κινείται πιο αριβιστικά στις σχέσεις, κοιτάζει πιο πολύ αυτό που θέλει εκείνη και πώς να κερδίσει αυτό που θέλει, χωρίς να σκεφτεί τις επιπτώσεις στον άλλον. Έτσι, φεύγοντας η Κάριν από τη σχέση, αφήνει πίσω της συντρίμμια, όμως δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε πως σε ένα παιχνίδι μπαίνουμε γνωρίζοντας ότι μπορεί αυτό να μην έχει ευτυχή κατάληξη. Θέλω να πω πως είμαστε υπεύθυνοι για το γεγονός ότι επιλέγουμε σχέσεις και ανθρώπους να μπουν στη ζωή μας ως ενήλικες. Και η Πέτρα είναι μία γυναίκα η οποία επέλεξε να είναι με αυτόν τον άνθρωπο, οπότε το γεγονός ότι χωρίζουν δεν είναι κάτι το οποίο θα πρέπει να την ξαφνιάσει.
Στην παράσταση τα κοστούμια είναι της Λουκίας.
Είναι υπέροχα. Είναι τόσο ωραίο να φοράς τόσο ωραία ρούχα στο θέατρο και στην κανονική σου ζωή.
Κοινά στοιχεία βρίσκετε με την Πέτρα;
Αυτό είναι ένας ηθοποιός που οφείλει να το κάνει, να προσπαθήσεις δηλαδή να δεις έναν ρόλο μέσα από τα δικά σου μάτια. Φυσικά, κι έχω κοινά στοιχεία. Το να βυθίζεσαι έτσι σε μία σχέση είναι πράγματα τα οποία έχουν συμβεί στον καθένα. Με αυτή την έννοια, ναι. Από την άλλη, μπορεί και όχι. Αλλά γενικότερα, είναι πολύ γνώριμο το τοπίο.
Εξάλλου, λίγο ή πολύ οι περισσότεροι μπορούμε να βρούμε κοινά σε μία τέτοια ερωτική σχέση, να έχουμε ζήσει κάτι παρόμοιο.
Ε ναι, οι ερωτικές σχέσεις είναι το πιο σημαντικό κομμάτι στη ζωή μας. Και όλοι θα βρούμε κομμάτια αυτού του πράγματος στο έργο.
Η κόρη σας είναι μικρή ακόμη, ωστόσο, έχετε τις ανησυχίες αυτές των μαμάδων, όταν μεγαλώσει μήπως και πληγωθεί από κάποια σχέση;
Φυσικά, κι έχω (γέλια). Δεν θα ήθελα να ζήσει επώδυνα μια σχέση της, είτε ερωτική είτε φιλική, αλλά αυτό είναι κάτι το οποίο δεν μπορεί να αποφύγει κανείς. Πρέπει να είσαι πολύ τυχερός στη ζωή σου για να μη σου συμβεί μια άσχημη εμπειρία είτε σε ερωτικό είτε σε φιλικό επίπεδο. Έτσι είναι το παιχνίδι της ζωής και είναι προτιμότερο να σου συμβεί κάτι το οποίο θα σε πληγώσει, θα σε κάνει να κλάψεις, παρά να μην το ζήσεις καθόλου. Το θεωρώ πολύ κρίμα να αποφεύγει κανείς κάτι για να μη βιώσει το αρνητικό συναίσθημα.
Γιατί έτσι δεν ζεις. Είσαι σε μια γυάλα συναισθηματική.
Ακριβώς.
Είστε όμως και σε μία άλλη παράσταση, στις «Λύκαινες».
Ναι, είναι ένα έργο του Βαγγέλη Χατζηγιαννίδη, σε σκηνοθεσία της Νικαίτης Κοντούρη. Πρόκειται για μία εντελώς διαφορετική παράσταση. Είναι τόσο μεγάλη η τύχη μου φέτος που παίζω σε δύο τόσο διαφορετικά έργα, με τόσο διαφορετική σκηνοθεσία και ρόλους. Είμαι πολύ χαρούμενη.
Έχει κι ενδιαφέρον αυτή η μεταμόρφωση από τον έναν ρόλο στον άλλον. Έτσι, δεν είναι;
Ναι, ναι. Στο ένα παίζω μία δυναμική γυναίκα, ανεξάρτητη, επιτυχημένη, πλούσια, που ζει έναν δραματικό έρωτα. Και στο άλλο παίζω μια γυναίκα που έχει μία δύσκολη σχέση με τη δεσποτική μητέρα της, οπότε εκείνη έχει μεγαλώσει στη σκιά της μάνας της, με ένα πολύ υπόγειο χιούμορ, καθόλου δυναμική, καθόλου ανεξάρτητη. Είναι δηλαδή οι δυο τους το ακριβώς αντίθετο.
Δύσκολο, όμως, αυτό, να παίζετε ταυτόχρονα σε δύο εντελώς διαφορετικούς ρόλους.
Ναι, δεν είναι εύκολο. Ήταν ευτύχημα, βέβαια, ότι η Πέτρα φον Καντ είναι επανάληψη, οπότε το χτίσιμο του ρόλου δεν έγινε φέτος. Βέβαια, η παράσταση έχει εμβαθύνει πάρα πολύ, αλλά το βασικό οικοδόμημα χτίστηκε πέρυσι.
Η υπόθεση του έργου
Μέσα σε ένα ατελιέ, με φόντο έναν πίνακα μπαρόκ, ανάμεσα σε κούκλες βιτρίνας και υπέρλαμπρα φορέματα, παρακολουθούμε ένα παιχνίδι εξουσίας με πρόσχημα τον έρωτα. Οι ρόλοι αντιστρέφονται πολύ γρήγορα, το θύμα γίνεται θύτης, ο θύτης θύμα, ο έρωτας γίνεται μίσος, το ψέμα αλήθεια, οι χαρακτήρες ξεδιπλώνονται, οι κούκλες απογυμνώνονται.
Συντελεστές
Μετάφραση – Διασκευή – Σκηνοθεσία: Έφη Ρευματά
Πέτρα φον Καντ: Βίκυ Βολιώτη
Κάριν Τιμ: Κατερίνα Αγγελίτσα
Μαρλέν: Αντώνης Καρναβάς
Κοστούμια: Λουκία
Μουσική Επιμέλεια: Φοίβος Σαμαρτζής
Παίζουν (με σειρά εμφάνισης)
Γκαμπριέλα Φον Καντ: Αγγελική Παραδεισανού
Ζιντονί Φον Γκραζενάπ: φιλική συμμετοχή η Ευδοκία Ρουμελιώτη
Στον ρόλο της Βαλερί Φον Καντ η Άντζελα Γκερέκου
Φωτογραφίες: Θοδωρής Φράγκος
Επικοινωνία / Δημόσιες Σχέσεις: Γιώτα Δημητριάδη
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Παρασκευή και Σάββατο στις 21:00 / Κυριακή στις 18:00
Διάρκεια: 100 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)
Προπώληση: more.com
Θέατρο ΕΛΕΡ
Φρυνίχου 10, Αθήνα
