Θύτης και θύμα, παιδικά και ενήλικα τραύματα, εκδίκηση και συμπόνια μπλέκουν σφιχτά σε μια ιστορία που αλλάζει ανάλογα με το πού θα εστιάσεις. Το νέο ψυχολογικό θρίλερ του βραβευμένου συγγραφέα και σεναριογράφου Γιώργου Αγγελίδη, «Αυτόματη Εστίαση», ανεβαίνει στο Θέατρο Αργώ, προσπαθώντας να ρίξει φως σε ένα θέμα σκληρό από τη φύση του: στον βιασμό ενός ανήλικου αγοριού, από έναν μεγαλύτερο άντρα, τον οποίο θα συναντήσει τυχαία μετά από χρόνια.
Ο πόνος, η δίψα για εκδίκηση, η συγχώρεση, η ανάγκη για κάθαρση όλα αυτά περιπλέκονται σε εκείνη τη συνάντηση ανάμεσα στον θύτη και το θύμα. Το Newsbeast συνάντησε τους δύο πρωταγωνιστές Χρήστο Ντόβα και Οδυσσέα Πετράκη και μας μίλησαν για την παράσταση, για τα συναισθήματα πυο βιώνουν οι δύο χαρακτήρες που ενσαρκώνουν. Αλλά και αν η εκδίκηση είναι ένας τρόπος για να επουλώσεις τις πληγές σου, καθώς και αν σήμερα υπάρχει αυτό το πλαίσιο που προστατεύει τα θύματα βιασμού και τα ενθαρρύνει να «σπάσουν» και αυτά τη σιωπή τους, όπως έκανε ο συγγραφέας της «Αυτόματης Εστίασης» Γιώργος Αγγελίδης.
– Αυτόματη Εστίαση στο Θέατρο Αργώ. Τι θα δούμε στην παράσταση;
Χρήστος Ντόβας: Πόνο, θεραπεία, αγωνία, έρωτα, αγάπη, βία, ανάγκη για κάθαρση, το ατελέσφορο. Όλα τα βασικά συστατικά της ζωής μας. Άλλωστε η παράσταση – κάθε παράσταση – είναι μια φέτα ζωής.
Οδυσσέας Πετράκης: Θα δείτε να ξετυλίγεται μπροστά σας το κουβάρι μιας ιστορίας με φρενήρη ταχύτητα. Μια ιστορία που μιλάει για την κακοποίηση, την εκδίκηση, την σεξουαλικότητα, την αποξένωση και τέλος την επούλωση ενός τραύματος.
– Ο δικός σας ο ρόλος στο έργο ποιος είναι;
Χρήστος Ντόβας: Υποδύομαι τον Μάριο – έναν άντρα με προβληματικό παρελθόν εξαρτήσεων κάθε λογής, κακοποιητικό προς εαυτόν και άλλους. Κάποια στιγμή βρίσκει τη δύναμη ή το θάρρος να παλέψει με τους δαίμονές του και να τους νικήσει. Και τα καταφέρνει. Μάλλον.
Οδυσσέας Πετράκης: Ο ρόλος του Πέτρου, που όντας ανήλικος, βρέθηκε σε αυτή την ακραία κατάσταση.
– Το θέμα που πραγματεύεται η παράσταση ο βιασμός ενός ανηλίκου, είναι από τη φύση του δύσκολο, επίπονο συναισθηματικά και σκληρό. Φαντάζομαι είναι πολύ δύσκολο και να το μεταφέρεις αυτό στη σκηνή. Είναι έτσι; Υπάρχουν σημεία που σας δυσκόλεψαν;
Χρήστος Ντόβας: Τέτοιου είδους εγχειρήματα ενέχουν ορισμένες δυσκολίες – πρωτίστως σκηνοθετικού χαρακτήρα – και αφορούν κυρίως το εικαστικόν της αναπαράστασης, με ποιον τρόπο δηλαδή θα το δείξουμε ώστε να υπάρχει η ζητούμενη θεατρικότητα. Ως πράξη αυτή καθ’ εαυτή δε μας δυσκόλεψε καθόλου, σίγουρα όχι περισσότερο από μια οποιαδήποτε θεατρική δράση. Η υποκριτική είναι δουλειά, όχι ψυχοθεραπεία.
Οδυσσέας Πετράκης: Θα έλεγα πως στην παράσταση αυτή μας ενδιαφέρει περισσότερο να μεταφέρουμε την αίσθηση των γεγονότων και όχι τα γεγονότα στην κυριολεξία τους. Αυτός στην τέχνη είναι πάντα ο δυσκολότερος δρόμος. Όσον αφορά στις δυσκολίες που αντιμετώπισα ως ηθοποιός, θα έλεγα πως το να κουβαλήσω αυτή την αίσθηση στις σκηνές που δεν περιέχουν βία ή κακοποίηση ήταν πιο δύσκολο.
– Στο έργο η αυτόματη εστίαση πού γίνεται;
Χρήστος Ντόβας: Στις ζωές των ηρώων. Σαν να τους ορίζει μια αδιόρατη δύναμη οι δυο τους, Πέτρος και Μάριος, κινούνται σε παράλληλες τροχιές ακριβώς όπως ένα αστρικό σύστημα διπλών αστέρων. Όταν η δύναμη αυτή πάψει, οι τροχιές θα καταρρεύσουν και τότε η σύγκρουση είναι μάλλον αναπόφευκτη.
Οδυσσέας Πετράκης: Γίνεται στα πράγματα που θα θέλαμε λιγότερο να δούμε. Σ’ αυτά που θα θέλαμε να ξεχάσουμε πως βρίσκονται εκεί.
– Τι είναι αυτό που σας γοητεύει στους ρόλους σας;
Χρήστος Ντόβας: Προσωπικά ήθελα από καιρό να υποδυθώ έναν καλογραμμένο γκέι χαρακτήρα, μακριά από στερεοτυπικές απεικάσεις. Αφήνοντας το γκέι στοιχείο στο φόντο, συνήθως οι ατελείς, σκοτεινοί χαρακτήρες μας ασκούν γοητεία, ιδίως όταν πρόκειται να ριχτούμε μαζί τους στην αρένα της υποκριτικής.
Οδυσσέας Πετράκης: Το πόσο μακριά από μένα είναι ο Πέτρος σαν άνθρωπος.
– Τα δύο πρόσωπα συναντιούνται χρόνια αργότερα μετά τον βιασμό. Ποια είναι τα συναισθήματα που νιώθει το θύμα, ο Πέτρος αντικρίζοντας τον θύτη του; Κουβαλά και αυτός όλες τις ενοχές πάνω του, όπως συμβαίνει με τα θύματα βιασμού;
Οδυσσέας Πετράκης: Ναι, γενικά, κουβαλάει πολλές ενοχές. Όπως είπατε, είναι κάτι που συμβαίνει συχνά σε θύματα βιασμού. Ακριβώς την στιγμή όμως που βλέπει τον βιαστή του ξανά μπροστά του, μετά από τόσα χρόνια, μόνο η τέχνη μπορεί να περιγράψει τα συναισθήματα που νιώθει και όχι ο φυσικός λόγος.
– Διαβάζοντας την υπόθεση, ο Μάριος δεν αναγνωρίζει το θύμα, θα τον δούμε στη συνέχεια να δικαιολογεί ή να μετανιώνει για την πράξη του; Και άραγε, υπάρχει δικαιολογία για μια τέτοια αποτρόπαια πράξη;
Χρήστος Ντόβας: Ο Μάριος είναι άνθρωπος και η μετάνοια είναι ιερό δικαίωμα κάθε ανθρώπου. Κάθε πράξη, όσο αποτρόπαια και να είναι, έχει αιτιολογία. Το πρώτο κινούν, το αίτιο και το αιτιατό είναι θεμελιώδεις αρχές της φιλοσοφίας. Η δικαιολογία είναι κάτι διαφορετικό – σημαίνει ότι ο θύτης αποζητά συγχώρεση για τις πράξεις του. Ο Μάριος δε ζητά ποτέ τη συγχώρεση του Πέτρου. Ο Μάριος είναι αδύναμος, γιατί αγαπά και φοβάται συνάμα κι αυτό τον καθιστά μπεκετικό – καταδικασμένο να ζει σε ένα μόνιμο αδιέξοδο.
– Η εκδίκηση από την άλλη είναι ένας τρόπος για να επουλώσεις τις πληγές; Είναι μια μορφή δικαιοσύνης; Ή αυτή απονέμεται στα δικαστήρια; Κι αν απονέμεται;
Χρήστος Ντόβας: Η εκδίκηση είναι βία. Καμία πληγή δεν επουλώνεται με τη βία. Μόνο καινούριες πληγές ανοίγει. Αν έπρεπε ένα πράγμα να μας διδάξει η ιστορία του είδους μας, θα έπρεπε να ήταν αυτό. Η εκδίκηση είναι ένα ένστικτο του πληγωμένου «εγώ» και τα ένστικτα, μολονότι αναπόσπαστο μέρος μας, οφείλουν να μένουν στην αφάνεια προς όφελος της κοινωνικής συμβίωσης. Το δικαστήριο είναι θεσμικός φορέας, άρα ανθρώπινο δημιούργημα, συνεπώς ατελές. Η δικαιοσύνη είναι ιδέα. Κι οι ιδέες είναι τέλειες.
Οδυσσέας Πετράκης: Πιστεύω πως η εκδίκηση κάποιες φορές μπορεί να βοηθήσει κοινωνικά. Να φέρει τις απαραίτητες ισορροπίες στα πλαίσια μιας κοινότητας. Κάποιες φορές, όχι πάντα. Όμως σε ατομικό επίπεδο είναι απολύτως άχρηστη στην επούλωση οποιουδήποτε τραύματος. Τώρα σχετικά με τα δικαστήρια… Η προσωπική μου, ξαναλέω, άποψη είναι πως η αστική δικαιοσύνη δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική δικαιοσύνη, την δικαιοσύνη που βασίζεται στην ηθική.
– Αλήθεια, έρχεται ποτέ η λύτρωση για ένα θύμα βιασμού;
Χρήστος Ντόβας: Θα ήταν εξαιρετικά αλαζονικό από μέρους μου να απαντήσω σε αυτό.
Οδυσσέας Πετράκης: Αυτό δυστυχώς δεν το γνωρίζω.
– Υπάρχει πιστεύετε πλέον το πλαίσιο το κοινωνικό και το δικαστικό για να ενθαρρύνει και να στηρίξει τα θύματα βιασμού να σπάσουν τη σιωπή τους; Ειδικά, για τα παιδιά της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας που σπάνια μαθαίνουμε γι’ αυτά και ακόμα πιο σπάνια ακούμε όσα έχουν να πούνε;
Χρήστος Ντόβας: Μόνο κατ’ επίφασιν υπάρχει. Σε μια εποχή όμως που όλα κινούνται στην επιφάνεια του φαίνεσθαι, φαίνεται πως έχει διαμορφωθεί ένα κάποιο σχετικό πλαίσιο. Η πικρή αλήθεια είναι ότι βαυκαλιζόμαστε πως έχουμε προχωρήσει μπροστά ως κοινωνία. Στην πραγματικότητα είμαστε ολότελα στάσιμοι με τις τάσεις οπισθοδρόμησης όλο και να αυξάνονται στο παγκόσμιο πολιτικοκοινωνικό επίπεδο
Οδυσσέας Πετράκης: Πιστεύω πως αν είναι να περιμένουν, όχι μόνο τα ΛΟΑΤΚΙ+ θύματα, αλλά και οποιαδήποτε άλλη περιθωριοποιημένη ομάδα, το σωστό «κοινωνικό», «δικαστικό» και θα προσθέσω «πολιτικό» πλαίσιο, τότε θα πρέπει να περιμένουν για πάντα. Αυτό το πολιτικό και δικαστικό πλαίσιο γεννάει βιαστές, ομοφοβικούς, τρανσφοβικούς, τραμπούκους και φασίστες. Αυτή ακριβώς είναι η δουλειά του. Το μόνο σωστό πλαίσιο που θα έπρεπε να μας ενδιαφέρει είναι κοινωνικό και λέγεται εξέγερση. Και ένα τέτοιο πλαίσιο δεν έρχεται μόνο του, πρέπει να το φέρουμε εμείς.
– Έργα, όπως η Αυτόματη Εστίαση, που είναι και βιωματικό αφού πρόκειται για την ιστορία του συγγραφέα Γιώργου Αγγελίδη μπορούν να προσφέρουν κάποια διέξοδο στα άτομα που έχουν βιώσει αντίστοιχες εμπειρίες;
Χρήστος Ντόβας: Αν συμβεί αυτό, έστω και για ένα άτομο, έστω και για μία φευγαλέα στιγμή, θα συνιστούσε επίτευγμα που ξεπερνάει κατά πολύ την όποια επιτυχία της παράστασης.
Οδυσσέας Πετράκης: Θεωρώ, με μεγάλη επιφύλαξη καθώς δεν είναι κάτι που μου έχει συμβεί, πως ναι. Το να μαθαίνεις για ιστορίες ανθρώπων που έχουν βιώσει κάτι παρόμοιο με εσένα και το να τους βλέπεις, με περίσσιο θάρρος όπως κάνει ο Γιώργος, να μιλάνε για αυτό, νιώθω ότι σε κάνει να αισθάνεσαι λιγότερο μόνος/η και σου δίνει ελπίδα.
– Τι είναι αυτό που θα θέλατε φεύγοντας ο θεατής από το θέατρο, να κουβαλήσει μαζί του από την παράσταση;
Χρήστος Ντόβας: Απολύτως τίποτα. Στο χειροκρότημα να έχει επέλθει η κάθαρση. Να πιεί ένα ποτό στην υγειά μας μετά. Μου αρκεί.
Οδυσσέας Πετράκης: Ένα ψήγμα του τι σημαίνει να έχεις περάσει κάτι τέτοιο.
Λίγα λόγια για το έργο
Ο Πέτρος δεν κατάφερε ποτέ να ξεπεράσει τον βιασμό του απ’ τον Μάριο, έναν φωτογράφο, όταν ήταν ακόμη ανήλικος. Χρόνια αργότερα, συναντά ξανά τον Μάριο σε ένα κλαμπ. Ο Μάριος δεν τον αναγνωρίζει όμως ο Πέτρος δεν τον ξέχασε ποτέ. Πληγές που δεν επουλώθηκαν ποτέ πλήρως ξανανοίγουν θέτοντας σε κίνηση ένα διεστραμμένο σχέδιο εκδίκησης. Μια άρρωστη σχέση αναπτύσσεται μεταξύ των δύο αντρών ώσπου μια αποκάλυψη ανατρέπει τα πάντα.
Πληροφορίες
Κείμενο: Γιώργος Αγγελίδης
Σκηνοθεσία: Νατάσα Παπαδάκη
Πρωτότυπη Μουσική: Στέλλα Σαμαρά
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Λέπουρης
Πρωταγωνιστούν:
Πέτρος: Οδυσσέας Πετράκης
Μάριος: Χρήστος Ντόβας
Κάθε Πέμπτη στις 21.15 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Θέατρο Αργώ, Ελευσινίων 13-15 (Πλησίον του Μετρό Μεταξουργείο)
Διάρκεια Παράστασης: 70 λεπτά
Τιμές Εισιτηρίων: 15€ (Κανονικό), 12€ (Μειωμένο), 5€ (Ατέλεια)
Η παράσταση είναι κατάλληλη για άνω των 16 ετών
Κρατήσεις εισιτηρίων: more.com
