Έχουν περάσει σχεδόν 70 χρόνια από την αποκάλυψη της ιστορίας της 12χρονης Σπυριδούλας, της ψυχοκόρης μιας εύπορης οικογένειας στον Πειραιά που πέρασε φρικτά βασανιστήρια στα χέρια του ζεύγους που έφτασαν στο σημείο ακόμα και να την κάψουν με σίδερο στο πρόσωπο. Και μέχρι και σήμερα, η ιστορία της σοκάρει, συγκινεί και εμπνέει, καθώς το 12χρονο κορίτσι με περίσσιο θάρρος κατάφερε να «σπάσει» τον φαύλο κύκλο της κακοποίησης.

Και τώρα, οι «Σπυριδούλες» της Νεφέλης Μαϊστράλη, η παράσταση της θεατρικής ομάδας 4Frontal που συ-σκηνοθέτησαν οι Θανάσης Ζερίτης και Χάρης Κρεμμύδας, εμπνέεται από την ιστορία της και μετά από μία θριαμβευτική σειρά παραστάσεων στο Φεστιβάλ Αθηνών το 2023 επιστρέφουν, επαναφέροντας στη σκηνή τις φωνές των γυναικών που υπήρξαν ψυχοκόρες και οικιακές εργάτριες, τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, παλεύοντας για την αυτοδιάθεσή τους.

Αντλώντας στοιχεία από ιστορικά ντοκουμέντα και γυναικείες αφηγήσεις της εποχής, αλλά και από συνεντεύξεις γυναικών που εργάζονται σήμερα ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί, η Νεφέλη Μαϊστράλη παραδίδει ένα πρωτότυπο θεατρικό έργο, εμπνευσμένο από τη συγκλονιστική ιστορία της Σπυριδούλας.

Η αληθινή ιστορία της 12χρονης Σπυριδούλας

H παράσταση της ομάδας 4Frontal εκκινεί από την αληθινή ιστορία της Σπυριδούλας, μιας 12χρονης υπηρέτριας, που συγκλόνισε την κοινή γνώμη της δεκαετίας του 1950.

Εκείνη την εποχή, πλήθος ανήλικα άπορα κορίτσια υιοθετούνται από επιφανείς οικογένειες με την ιδιότητα της «ψυχοκόρης», για να εργαστούν ως εσωτερικές οικιακές βοηθοί σε μια ιδιάζουσα κατάσταση σύγχρονης δουλείας.

Ανάμεσά τους, η 12χρονη Σπυριδούλα από τη Ματαράγκα Αγρινίου που μετακόμισε στην πρωτεύουσα για να εργαστεί στο εύπορο σπίτι ενός ζευγαριού στον Πειραιά. Ήταν παιδί μιας πολύτεκνης και φτωχής οικογένειας από το χωριό Ματαράγκα, Αγρινίου και οι γονείς της θεώρησαν μεγάλη τύχη για τη μικρή να βρεθεί στην εύπορη οικογένεια. Άλλωστε, εκείνοι υποσχέθηκαν πως θα φρόντιζαν τη μικρή σαν παιδί τους.

Σε αντάλλαγμα της φιλοξενίας, η Σπυριδούλα θα βοηθούσε στις δουλειές του σπιτιού και την ανατροφή του μωρού της οικογένειας Το καλοκαίρι του 1953, η 10χρονη τότε Σπυριδούλα, άφησε πίσω της τους γονείς, τα επτά αδέλφια της και το χωριό για μια νέα ζωή στην Αθήνα, που σύντομα θα αποδεικνυόταν εφιαλτική.

Επί δύο συναπτά έτη, όπως αποκαλύφθηκε στο νοσοκομείο όπου τη μετέφεραν σε ημιθανή κατάσταση μετά από φρικτά βασανιστήρια που την είχαν υποβάλει, το ζεύγος την κακοποιούσε σωματικά και ψυχικά, φτάνοντας στο σημείο να την κάψουν με το ηλεκτρικό σίδερο στο σώμα και το πρόσωπο, επειδή δήθεν η Σπυριδούλα είχε κλέψει χρήματά τους.

Η Σπυριδούλα, όμως, βρήκε το θάρρος να μιλήσει, σπάζοντας τον φαύλο κύκλο της βίας. Έγινε σύμβολο των φτωχών κοριτσιών που αναγκάζονταν να πηγαίνουν σε σπίτια πλουσίων ως ψυχοκόρες και να υπομένουν κακοποιήσεις και ταπεινώσεις. Το τότε 12χρονο κορίτσι μέχρι και σήμερα αποτελεί λαϊκό ίνδαλμα και πηγή ενδυνάμωσης για γενιές και γενιές γυναικών που υφίστανται κακοποίηση και καταφέρνουν να την αρθρώσουν και την τερματίσουν, η Σπυριδούλα συνεχίζει να εμπνέει. Όπως ενέπνευσε και τον Παύλο Σιδηρόπουλο να δώσει το όνομά της στο συγκρότημά του.

Το θεατρικό έργο της Νεφέλης Μαϊστράλη και η σκηνική σύνθεση της παράστασης συνδυάζουν στοιχεία θεάτρου ντοκουμέντου, πρωτότυπης δραματουργίας και σύγχρονης ελληνικής μουσικής και επιδιώκουν να συστήσουν στο κοινό ένα σύγχρονο είδος που δανείζεται στοιχεία από την αρχαία ελληνική τραγωδία και τη φέρνει στο σήμερα.

Οι διακρίσεις της παράστασης

Η παράσταση «Σπυριδούλες» είναι μια παραγωγή του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2023 και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στην Πειραιώς 260, στο πλαίσιο του Grape (Greek Agora of Performance), της πλατφόρμας προβολής των ελληνικών παραστατικών τεχνών στο εξωτερικό.

Επίσης, παρουσιάστηκε την προηγούμενη περίοδο στο 58ο Φεστιβάλ Δημητρίων και στο Διεθνές Φεστιβάλ Λευκωσίας αποσπώντας θερμή υποδοχή από κοινό και κριτικούς.

Η παράσταση «Σπυριδούλες» διακρίθηκε στα βραβεία κοινού της mastercard, στο πλαίσιο του Grape (Greek Agora of Performance), της πλατφόρμας προβολής των ελληνικών παραστατικών τεχνών στο εξωτερικό (2023).

Υποψηφιότητες στα βραβεία της Ένωσης Κριτικών Θεάτρου και Παραστατικών Τεχνών (καλύτερης παράστασης, σύγχρονου ελληνικού έργου, μουσικής-μουσικού σχεδιασμού).

Ταυτότητα παράστασης

Κείμενο-Στίχοι: Νεφέλη Μαϊστράλη
Σκηνοθεσία: Θανάσης Ζερίτης, Χάρης Κρεμμύδας
Μουσική επιμέλεια – Σύνθεση: Θραξ Πανκc
Έρευνα: Παναγιώτης Λιαρόπουλος
Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Εκτέλεση παραγωγής: 4frontal
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου

Παίζουν: Ελένη Βλάχου, Σταύρος Γιαννουλάδης, Τάσος Δημητρόπουλος, Αργυρώ Θεοδωράκη, Κατερίνα Λάττα, Αριστέα Σταφυλαράκη, Ελένη Τσιμπρικίδου

Πρεμιέρα: Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2024
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Σάββατο στις 18.00 & Κυριακή στις 19.00
Τιμές εισιτηρίων: 17€ (κανονικό), 14€ (φοιτητικό/ανέργων/ άνω των 65)
Προσφορά προπώλησης: 10€
Προπώληση εισιτηρίων: more.com

Θέατρο Τζένη Καρέζη
Ακαδημίας 3, Αθήνα