Σουβλάκι ή καλαμάκι; Λάστιχο ή φούιτ; Βερνίκι ή μανόν; Η γλωσσική «κόντρα» Αθήνας-Θεσσαλονίκης έχει την τιμητική τις μέρες της Διεθνούς Έκθεσης, της μεγάλης ετήσιας γιορτής της πόλης κι ενός θεσμού που έχει ταυτιστεί με την πορεία της μέσα στον χρόνο.

Χρειάζεται, όμως, ο «νότιος» να ομιλεί «σαλονικιώτικα», για να περάσει καλά;

Είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι επισκέπτες της Θεσσαλονίκης έχουν κάποιον γνωστό, φίλο, ή συγγενή στην πόλη, για να τους μυήσει στα μυστικά της, όμως, ο πραγματικός οδηγός καλοπέρασης είναι μάτια, αυτιά και μυαλό ανοιχτά, όσφρηση σε επαγρύπνηση, αλλά και… χαλαρή υπομονή.

Ο επισκέπτης της ΔΕΘ θα πιει μαύρη μπύρα (άσχετα αν το συγκεκριμένο ποτό δεν είναι δυσεύρετο και τις υπόλοιπες ημέρες του χρόνου), θα φάει σουβλάκι και λουκάνικο σε πλαστικό πιάτο (επίσης όχι δυσεύρετο έδεσμα τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου, ειδικά στη Θεσσαλονίκη, όπου το τσίκνισμα είναι must σε κάθε πιθανή και απίθανη περίσταση), θα κάνει τις αγορές του στην Τσιμισκή (αν έχει χρήματα ή πιστωτικό υπόλοιπο), θα πάρει τσουρέκια για τους φίλους του, που δεν είχαν τη δική του τύχη να έρθουν, γιατί πιθανότατα όλα τα ξενοδοχεία της πόλης ήταν γεμάτα.

Όμως, τι πρέπει να έχει κατά νου κάποιος, που θέλει να ανακαλύψει και τις μη τουριστικές γωνιές της πόλης; Τι πρέπει να αποφύγει, για να μην ταλαιπωρηθεί;

«Σαν το Πεζό ΙΙ δεν έχει…»

Ξεκινώντας από τις μετακινήσεις, είναι αγαπημένο τοπικό ανέκδοτο ότι το μετρό της Θεσσαλονίκης είναι τόσο τέλειο, που…«δεν υπάρχει, όμως, σε λέω». Μέχρι να υπάρξει μετρό τα λεωφορεία του ΟΑΣΘ με 79 δρομολόγια, συν την Πολιτιστική γραμμή Νο 50, δίνουν την δυνατότητα μετακίνησης σε οποιοδήποτε σημείο της πόλης. Το κόμιστρο αντιστοιχεί σε 1 ευρώ και 50 λεπτά το μειωμένο. Εισιτήρια εκδίδονται και από τα εντός των λεωφορείων εκδοτικά μηχανήματα, έναντι 1,10 ευρώ και 0,60 ευρώ αντίστοιχα, χωρίς, όμως, να επιστρέφουν ρέστα. Αναλυτικά τα δρομολόγια στην ιστοσελίδα του ΟΑΣΘ,

Πιάτσες των ταξί υπάρχουν στους περισσότερους κεντρικούς δρόμους της πόλης -δύσκολο να μην προσέξει κανείς τις εκατοντάδων μέτρων μπλε ουρές και να μην ακούσει τη …«συναυλία» ρελαντί. Οι εταιρείες ράδιο ταξί εξυπηρετούν σε 24ωρη βάση, ενώ κάποιες δέχονται και πιστωτικές κάρτες ή διαθέτουν εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα.

Στην πόλη δραστηριοποιούνται εταιρείες διάθεσης κοινόχρηστων και ενοικιαζόμενων ποδηλάτων, που διαθέτουν σταθμούς στους κεντρικούς δρόμους του πολεοδομικού συγκροτήματος και στην παραλία, αλλά και στη ΔΕΘ. Το ποδήλατο είναι ίσως ο πιο διασκεδαστικός τρόπος να ζήσει κανείς την πόλη και να τη φωτογραφίσει. Δίκτυο ποδηλατοδρόμων υπάρχει, συχνά- πυκνά, όμως, και αντικοινωνικοί άνθρωποι, που βρίσκουν τον ποδηλατόδρομο πιο… βολικό ως πάρκινγκ.

Όσοι έλθουν με δικό τους μεταφορικό μέσο, καλό θα είναι να μην παρασυρθούν από την εικόνα των διπλο (τριπλο) παρκαρισμένων οχημάτων -καθιερωμένη τάση με την επιστροφή των αδειούχων από τις παραλίες. Για να μην ταλαιπωρηθούν, κάνοντας κύκλους και καταναλώνοντας μισό ρεζερβουάρ καυσίμου σε λίγες εκατοντάδες μέτρα, ας προτιμήσουν κάποια από τα δεκάδες πάρκινγκ που υπάρχουν στο κέντρο και περιμετρικά αυτού, αλλά και τις θέσεις ελεγχόμενης στάθμευσης.

Σε κάθε περίπτωση, όποιος δε θέλει να ταλαιπωρηθεί καθόλου τις ημέρες της έκθεσης και έχει τις αντοχές να το κάνει, ας προτιμήσει το πιο ασφαλές μέσο μετακίνησης: Τα πόδια του. Ειδικά το απόγευμα του πρώτου Σαββάτου της ΔΕΘ, είναι το μόνο ενδεδειγμένο μέσο μετακίνησης προς το Βελλίδειο Συνεδριακό Κέντρο και γενικά στο κέντρο της πόλης, που θυμίζει φρούριο για την ομιλία του πρωθυπουργού προς τους παραγωγικούς φορείς και τις παράλληλες συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας.

«Λίγο κρασί, λίγο θάλασσα και καθόλου πολιτική»

Πάντως, όποιος δεν ενδιαφέρεται να ακούσει για πολιτική και οικονομία μπορεί να προτιμήσει, με τρία ευρώ, να πάρει το καραβάκι και να πάει μια βόλτα στην Περαία και τους Νέους Επιβάτες  Άλλωστε, με θαλασσινό αεράκι και λίγο κρασί κάθε έγνοια μπορεί τουλάχιστον να περιμένει.

«Η δική σου Θεσσαλονίκη»

Τι αγαπάει περισσότερο, όμως, ο Σαλονικιός στην πόλη του και κανένας επισκέπτης της δεν πρέπει να το χάσει; Αρκετές δεκάδες τουριστικών οδηγών, εκατοντάδες θεματικά αφιερώματα, ρεπορτάζ με προτάσεις για εστιατόρια, μουσικές σκηνές και θεατρικές παραστάσεις, καινοτόμες δραστηριότητες, βρίσκονται στα ράφια των βιβλιοπωλείων, των περιπτέρων, στο διαδίκτυο, στην τηλεόραση, στο ραδιόφωνο.

Όμως, αυτό που αγαπάει ο Σαλονικιός στην πόλη του είναι μοναδικό, όσο και απλό: Είναι η δική του Θεσσαλονίκη! Αυτή, που άλλος απαθανατίζει κάτι δειλινά στην παραλία, στις ομπρέλες του Ζογγολόπουλου, άλλος από το μπαλκόνι του σπιτιού του, κάποιος άλλος από το Λιμάνι, ή από την Άνω Πόλη, όπου η θέα είναι αρκετή για να «χορτάσει» κάθε μάτι, άλλος ακόμη και από τον 9ο όροφο του Θεαγενείου Νοσοκομείου, τις ώρες που περιμένει να έλθει η σειρά του για τη χημειοθεραπεία του.

«Ιστορία με γωνίες»

Θεσσαλονίκη είναι οι νυχτερινές βόλτες σε γειτονιές φαντάσματα και στις μισογρεμισμένες προσφυγικές κατοικίες, χτισμένες πάνω στα βυζαντινά τείχη. Είναι η αναζήτηση των ιστοριών που έχουν να διηγηθούν εκατοντάδες κτίρια σε κάθε γωνιά της πόλης: Αληθινές ή φανταστικές, ευχάριστες και ρομαντικές ή λυπητερές, χιλιοειπωμένες, αλλά συχνά και άβολες κι ανομολόγητες. Είναι εκεί που η ομορφιά και η ασχήμια μπορούν να συνυπάρξουν. Είναι η ιστορία της πόλης χωρίς λεζάντες· διαθέσιμη σε όποιον θέλει να την αναγνώσει, ακριβώς όπως εκτίθεται μπροστά του, χωρίς καμία προσπάθεια να ωραιοποιηθεί.

«Εδώ ο έρωτας πάντα περνούσε από το στομάχι»

Κάποιοι που υπήρξαν φοιτητές στη Θεσσαλονίκη θα αναζητήσουν τη Δόμνα, το Μακεδονικό, τον Τζότζο, που δεν υπάρχει πια και άλλες ταβέρνες των νεανικών τους ερώτων και των πρώτων πολιτικών καυγάδων. Και καθώς ανηφορίζουν θα μπερδευτούν σε στενά, τόσο στενά, που εγκλωβίζουν τις μυρωδιές από το τσιγάρισμα του κρεμμυδιού ή τα γεμιστά που ψήνονται σε κάποιο σπίτι.

Άλλοι θα ακολουθήσουν το άρωμα της κανέλας, αναζητώντας περίφημα μπουγατσατζίδικα στο Διοικητήριο. Άλλοι πάλι θα προτιμήσουν τα πατσατζίδικα, όπου στα ενωμένα τραπέζια κάθονται άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι, που τους συνδέει ένας κοινός στόχος, να …απαλύνουν τις συνέπειες του αλκοόλ κατά το ξύπνημα το επόμενο… μεσημέρι.

Αυτό κανένας επισκέπτης της Θεσσαλονίκης δεν πρέπει να χάσει: Τη δική του Θεσσαλονίκη. Και για να την ανακαλύψει σίγουρα θα πρέπει να την περπατήσει, να τη μυρίσει, να τη γευθεί. Αν κάποιος δυσκολεύεται από πού να ξεκινήσει ίσως βρει τη δική του αρχή στο βιβλίο «Περίπατοι Κληρονομιάς στη Θεσσαλονίκη», μία συνεργασία του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης και του παραρτήματος Θεσσαλονίκης της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού, όπου προτείνονται συγκεκριμένες διαδρομές ιστορικού ενδιαφέροντος για την πόλη. Η έκδοση είναι ελεύθερα διαθέσιμη ψηφιακά από την ιστοσελίδα του Δήμου Θεσσαλονίκης.