«Διασπορά των ανατιμήσεων» στα τρόφιμα που «τρώνε» πάνω από το 23% της μηνιαίας καταναλωτικής δαπάνης των νοικοκυριών με αποτέλεσμα η ακρίβεια να χτυπά το πυρήνα των οικογενειακών προϋπολογισμών και να προκαλεί εισοδηματική αιμορραγία δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για την εξέλιξη του πληθωρισμού το Δεκέμβριο.
Ο δείκτης τιμών στην ομάδα «Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» τρέχει με υπερπενταπλάσια ταχύτητα σε σχέση με το ένα χρόνο πριν αφού ο ετήσιος ρυθμός αύξησης “ανέβηκε” το Δεκέμβριο στο 4,3% όταν τον ίδιο μήνα του 2020 ήταν 0,8%
Σύμφωνα με διεθνείς οργανισμούς και αναλυτές η ένταση των ανατιμήσεων δεν αναμένεται να κοπάσει νωρίτερα από το δεύτερο τρίμηνο του έτους, πράγμα που σημαίνει ότι τα νοικοκυριά για μήνες ακόμα θα στροβιλίζονται στη δίνη της ακρίβειας σε είδη πρώτης ανάγκης.
Από τις τιμοληψίες της ΕΛΣΤΑΤ προκύπτει ότι τη «πληθωριστική έκρηξη» πυροδοτούν 18 βασικά είδη διατροφής με ρυθμούς αύξησης που αγγίζουν το 20% στα κρέατα. Αναλυτικότερα στη κορυφή της πυραμίδας βρίσκονται το αρνί και το κατσίκι με 19,7% και ακολουθούν το ελαιόλαδο και τα άλλα βρώσιμα έλαια με 17% και 17,1% αντίστοιχα, οι πατάτες με αυξήσεις 14,2%, τα ζυμαρικά με 7,6%, τα νωπά ψάρια με 6,7%, τα πουλερικά και τα παρασκευάσματα με βάση το κρέας με 6,6% τα τυριά, νωπά λαχανικά και φρούτα με 5,5%, το ψωμί με 4,9%, το μοσχάρι με 4,2%, οι σοκολάτες με 4%, ο καφές και τα λοιπά τρόφιμα με 3,4% και τα προϊόντα αρτοποιίας και ζαχαροπλαστικής με 2,9%.
Το πρόβλημα γίνεται ακόμα οξύτερο αν ληφθεί υπόψη ότι το 2020 οι επιπτώσεις στο εισόδημα των νοικοκυριών από τις ήπιες αυξήσεις στα τρόφιμα εξουδετερώνονταν από τις μειώσεις των άλλων αγαθών και υπηρεσιών καθώς ο πληθωρισμός ήταν αρνητικός. Σημειώνεται ότι το Δεκέμβριο του 2020 ο γενικός δείκτης έκλεισε με μείωση της τάξης του 2,3% καθώς καταγράφηκε αισθητή πτώση τιμών σε βασικές για “το καλάθι της νοικοκυράς” κατηγορίες προϊόντων και υπηρεσιών όπως η στο κόστος στέγασης (-4,2%), στις μεταφορές (-7,7%), στα είδη ένδυσης και υπόδησης (-3%) και στα διαρκή αγαθά και είδη νοικοκυριού (-2,4%).
Μέσα σε ένα μήνα, το Δεκέμβριο σε σχέση με το Νοέμβριο, ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών στα είδη διατροφής ενισχύθηκε κατά 0,8 ποσοστιαίες μονάδες από το 3,5% στο 4,3%. Οι μεγαλύτερες μηνιαίες ανατιμήσεις καταγράφηκαν στα ζυμαρικά με 6,6%, στο μοσχάρι με 2,3%, στα νωπά ψάρια με 1,7%, στα τυριά με 1,6% και στα λαχανικά με 1,5%.
Με βάση την τελευταία έρευνα οικογενειακών προϋπολογισμών της ΕΛΣΤΑΤ το μεγαλύτερο μερίδιο των δαπανών του μέσου προϋπολογισμού των νοικοκυριών αφορά στα είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά καθώς τα μηναία έξοδα ανέρχονται κατά μέσον όρο στα 307,86 ευρώ από τα 1331,83 ευρώ που είναι η συνολική μέση δαπάνη. Ακόμα μεγαλύτερο είναι το μερίδιο για το φτωχό πληθυσμό δεδομένου ότι η δαπάνη για είδη διατροφής και μη οινοπνευματώδη ποτά αντιστοιχεί στο 35,9% της συνολικής η στα 109,27 ευρώ από τα 304,3 ευρώ
Αν ληφθεί υπόψη ότι η αύξηση του δείκτη της ομάδας των ειδών διατροφής ήταν 4,3% το Δεκέμβριο προκύπτει ότι η επιβάρυνση των νοικοκυριών από τις ανατιμήσεις κυμαίνεται στα 13,2 ευρώ το μήνα
Με βάση τα παραπάνω είναι εμφανές ότι η έξαρση του πληθωρισμού σε είδη πρώτης ανάγκης επιφέρει ισχυρά πλήγματα στα εισοδήματα νοικοκυριών και απειλεί να εξανεμίσει τα «κέρδη» από την αναστολή της εισφοράς αλληλεγγύης, τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών και την αύξηση του κατώτατου μισθού
Συνεπώς είναι επιτακτική ανάγκη η κυβέρνηση να παρέμβει με αντισταθμιστικά στην ακρίβεια μέτρα για να “σβήσει τις φωτιές” στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς και να αποτρέψει συνθήκες οικονομικής ασφυξίας για τα αδύναμα κοινωνικά στρώματα
