Σε ένα σφυροκόπημα των λιμανιών, όπου αποθηκεύονται σιτηρά, επιδίδεται η Ρωσία τις τελευταίες ημέρες μετά τον τερματισμό της συμφωνίας της Μαύρης Θάλασσας, που επέτρεπε στην Ουκρανία να πραγματοποιεί με ασφάλεια τις κρίσιμες εξαγωγές σιτηρών. Οι τελευταίες εξελίξεις έχουν οδηγήσει σε μια άνοδο των τιμών των τροφίμων παγκοσμίως, ενώ αναμένεται περαιτέρω αύξηση όσο η συμφωνία παραμένει ανενεργή.
Όπως ανακοίνωσε το υπουργείο Άμυνας της Ουκρανία, μια αποθήκη σιτηρών υπέστη ζημιά στο λιμάνι Ιζμαϊλ του Δούναβη στην περιοχή της Οδησσού. Πρόκειται για το λιμάνι, όπου σύμφωνα με το Forbes, είχαν καταπλεύσει την Τρίτη τρία ξένα εμπορικά πλοία, μεταξύ των οποίων και ένα ελληνικό, τα πρώτα που έσπασαν τον θαλάσσιο αποκλεισμό της Ουκρανίας μετά την κατάρρευση της επίμαχης συμφωνίας.
«Τα ουκρανικά σιτηρά έχουν τη δυνατότητα να θρέψουν εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον κόσμο», ανέφερε το υπουργείο Άμυνας στην πλατφόρμα του στο Twitter. «Δυστυχώς, υπάρχουν ζημιές», πρόσθεσε με τη σειρά του ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι στο Telegram. «Οι πιο σημαντικές είναι στο νότο της χώρας. Ρώσοι τρομοκράτες επιτέθηκαν για άλλη μια φορά σε λιμάνια, στα σιτηρά, στην παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια.»
O αντιπρόεδρος της ουκρανικής κυβέρνησης Ολεξάντρ Κουμπρακόφ υποστήριξε πως οι ρωσικές επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη που πραγματοποιήθηκαν σήμερα νωρίς το πρωί, κατέστρεψαν σχεδόν 40.000 τόνους σιτηρών που προορίζονταν για χώρες της Αφρικής, αλλά και την Κίνα και το Ισραήλ. Υπενθυμίζεται ότι το ουκρανικό υπουργείο Εξωτερικών είχε ανακοινώσει τις προηγούμενες ημέρες ότι η Ρωσία, με ένα μπαράζ αεροπορικών επιδρομών, κατέστρεψε περίπου 180.000 μετρικούς τόνους σιτηρών μέσα σε εννέα μέρες αυτό τον μήνα.
Τι ζητάει η Μόσχα
Το Κρεμλίνο έχει διαμηνύσει πως θα επιστρέψει στη συμφωνία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά μόνο εάν εφαρμοστούν οι όροι που αφορούν τη Ρωσία. Επί της ουσίας η Μόσχα επιδιώκει την άρση μέρους των κυρώσεων που έχουν επιβληθεί από τη Δύση σε ιδιώτες, αλλά και στην κρατική ρωσική αγροτική τράπεζα, οι οποίες δημιουργούν σημαντικά εμπόδια στις ρωσικές εξαγωγές.
Οι περιορισμοί στις πληρωμές, η οργάνωση της εφοδιαστικής αλυσίδας και η ασφάλιση αποτελούν εμπόδια στις ρωσικές εξαγωγές. Επίσης, όπως αναφέρει το Reuters, η συμφωνία επέτρεπε τις εξαγωγές ρωσικής αμμωνίας -κύριο συστατικό των νιτρικών λιπασμάτων- μέσω ενός αγωγού προς το ουκρανικό λιμάνι της Οδησσού. Αλλά ο αγωγός αυτών παρέμενε αδρανής από την έναρξη του πολέμου έως ότου υπέστη ζημιά τον Ιούνιο.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ ανακοίνωσε επίσης ότι ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε το πρωί της Τετάρτης τηλεφωνική επικοινωνία με τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για το θέμα των σιτηρών. Ο Ρώσος Πρόεδρος, σύμφωνα με τις πληροφορίες, φέρεται να ζήτησε την υποστήριξη του τούρκου ομολόγου του για την εξαγωγή των σιτηρών και την de facto παράκαμψη των δυτικών κυρώσεων, αρνούμενος πάντως την επιστροφή της Μόσχας στην συμφωνία.
«Δεδομένων των αναγκών σίτισης των πιο φτωχών χωρών, επιλογές βρίσκονται υπό επεξεργασία που θα επιτρέψουν την προμήθεια ρωσικών σιτηρών (…) Υπάρχει βούληση συνεργασίας στον τομέα αυτόν με την Τουρκία», αναφέρει σε ανακοίνωση το Κρεμλίνο συνοψίζοντας τις δηλώσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν.
Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα της Τουρκίας και του ΟΗΕ, η Ρωσία αρνήθηκε να παρατείνει τον Ιούλιο την ισχύ της συμφωνίας και το Κρεμλίνο ισχυρίσθηκε ότι οι ρυθμίσεις που θα επιτρέψουν τις εξαγωγές ουκρανικών σιτηρών μέσω της Μαύρης Θάλασσας δεν έχουν εφαρμοσθεί. Ο Πούτιν επανέλαβε και κατά την σημερινή τηλεφωνική του συνομιλία με τον Ερντογάν την άρνησή του να επιστρέψει στην συμφωνία.
Κατά την διάρκεια της επικοινωνίας τους, ο Πούτιν δήλωσε στον Ταγίπ Ερντογάν ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να επιστρέψει στην συμφωνία όταν η Δύση τηρήσει τις υποχρεώσεις ως προς τις ρωσικές εξαγωγές σιτηρών.
«Ο Βλαντίμιρ Πούτιν περιέγραψε τη θέση αρχών της Ρωσίας σε σχέση με τον τερματισμό των συμφωνιών για την εξαγωγή ουκρανικών σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας και το ξεμπλοκάρισμα των προμηθειών ρωσικών τροφίμων και λιπασμάτων. Σημειώθηκε η ετοιμότητα της Ρωσίας για επιστροφή στις συμφωνίες μόλις η Δύση εκπληρώσει πραγματικά όλες τις υποχρεώσεις προς αυτή» αναφέρει η ενημέρωση του Κρεμλίνου.
«Τονίστηκε ακόμα ότι, λαμβάνοντας υπόψη τις χώρες που έχουν μεγαλύτερη ανάγκη από τρόφιμα, επεξεργάζονται αξιόπιστες επιλογές για την προμήθεια ρωσικών σιτηρών, μεταξύ άλλων και σε δωρεάν βάση. Το θέμα αυτό συζητήθηκε ουσιαστικά στη δεύτερη σύνοδο κορυφής Ρωσίας-Αφρικής που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αγία Πετρούπολη» προσθέτει το Κρεμλίνο.
«Κατά τη συζήτηση της ατζέντας της ρωσοτουρκικής εταιρικής σχέσης, οι ηγέτες επικεντρώθηκαν στις προοπτικές για την περαιτέρω ανάπτυξη των εμπορικών και οικονομικών δεσμών, την υλοποίηση κοινών στρατηγικών έργων στον ενεργειακό τομέα, καθώς και τη συνεργασία στον τομέα του τουρισμού. Και οι δύο πλευρές εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για τη σταθερή αύξηση του εμπορίου, το οποίο αυξήθηκε μέχρι το τέλος του 2022 σχεδόν στο διπλάσιο», τονίζεται στην ίδια ανακοίνωση.
Η προτροπή του Ερντογάν
Από την πλευρά του, ο τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν φέρεται να κάλεσε τον Ρώσο ομόλογό του να αποφύγει «οποιαδήποτε κλιμάκωση στον πόλεμο ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία» και τόνισε ότι η συμφωνία για τα σιτηρά, από την οποία αποχώρησε το Κρεμλίνο, αποτελεί «γέφυρα προς την ειρήνη».
Σύμφωνα με όσα προέκυψαν από την Άγκυρα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν υπογράμμισε ότι δεν θα ήταν προς το συμφέρον κανενός η ακύρωση της πρωτοβουλίας για τη Μαύρη Θάλασσα και πρόσθεσε ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να καταβάλλει έντονες προσπάθειες και διπλωματία για τη συνέχιση της συγκεκριμένης συμφωνίας. Σε αυτό το πλαίσιο, σημείωσε πως οι τιμές των δημητριακών, οι οποίες μειώθηκαν κατά 23% κατά τη διάρκεια της περιόδου εφαρμογής της πρωτοβουλίας, αυξήθηκαν κατά 15% τις τελευταίες δύο εβδομάδες.
