Θα δεχτεί ο Ερντογάν μια εκλογική ήττα; – Η δύσκολη επόμενη ημέρα για Κιλιτσντάρογλου

Σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, στις 14 Μαΐου, οι Τούρκοι θα προσέλθουν στις κάλπες σε μια από τις πιο κρίσιμες εκλογικές μάχες των τελευταίων χρόνων, τόσο για την ίδια τη χώρα όσο και για τη Δύση. Ο Τούρκος Πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται αντιμέτωπος με πρωτοφανείς προκλήσεις που θα μπορούσαν να οδηγήσουν στον τερματισμό της πολύχρονης εξουσίας του.

Οι εκλογές διεξάγονται με νωπές ακόμη τις μνήμες από τον σεισμό της 6^ης Φεβρουαρίου, που άφησε πίσω του 50.000 νεκρούς και εκατομμύρια εκτοπισμένους στη Νότια Τουρκία και τη Βόρεια Συρία. Διεξάγονται επίσης εν μέσω μιας μεγάλης οικονομικής κρίσης, που έχει πλήξει σοβαρά τους Τούρκους πολίτες με τον πληθωρισμό να αγγίζει το 85%, αλλά και μιας διάβρωσης της δημοκρατίας υπό την κυβέρνηση Ερντογάν, όπως επισημαίνει το CNN σε δημοσίευμά του.  

Οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν ρεκόρ προσέλευσης ψηφοφόρων και μια αμφίρροπη μάχη στον πρώτο γύρο μεταξύ του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, του επικεφαλής του κεμαλικού κόμματος (CHP) και προεδρικός υποψήφιος του ετερόκλητου συνασπισμού των κομμάτων της αντιπολίτευσης.

Το CNN στο δημοσίευμά του υπογραμμίζει πως τα δημογραφικά στοιχεία θα μπορούσαν επίσης να παίξουν ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Σχεδόν 5 εκατομμύρια νέοι ψηφοφόροι, που έχουν γνωρίσει ως πρόεδρο μόνο τον Ερντογάν, αναμένεται συμμετάσχουν στις εκλογές. Επιπλέον, όπως σημειώνεται από το αμερικανικό μέσο, οι περισσότερες από τις επαρχίες που επλήγησαν από τον σεισμό του Φεβρουαρίου ήταν προπύργια του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και του κόμματός του AKP. Ωστόσο ο επικεφαλής του Ανώτατου Εκλογικού Συμβουλίου (YSK) Αχμέτ Γενέρ, τουλάχιστον 1 εκατομμύριο ψηφοφόροι στις σεισμόπληκτες ζώνες αναμένεται να μην ψηφίσουν φέτος εν μέσω εκτοπισμού.

Κρίσιμος εκτιμάται πως θα είναι και ο ρόλος των Κούρδων της Τουρκίας. Και αποτελεί μια «ειρωνεία» της ιστορίας για τον Ερντογάν το γεγονός πως το πολιτικό του μέλλον ενδεχομένως να καθοριστεί από τους Κούρδους. Το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), η ηγεσία του οποίου έχει οδηγηθεί στη φυλακή ύστερα από διώξεις του ερντογανικού καθεστώτος με τον ισχυρισμό πως σχετίζεται με το ένοπλο αυτονομιστικό κουρδικό κίνημα PKK, αποφάσισε τελικά να μην κατεβάσει προεδρικό υποψήφιο, ανακοινώνοντας την επίσημη υποστήριξή του στον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου.

Υπενθυμίζεται πως για να εκλεγεί κάποιος πρόεδρος της Τουρκίας πρέπει να συγκεντρώσει ποσοστό πάνω από 50% των ψήφων. Αν αυτό δεν συμβεί στον πρώτο γύρο, στον οποίο συμμετέχουν όλοι οι υποψήφιοι, η εκλογική μάχη οδηγείται σε δεύτερο γύρο, 14 ημέρες μετά, όπου οι ψηφοφόροι καλούνται να επιλέξουν μεταξύ των δύο πρώτων υποψηφίων.

Ταυτόχρονα με τις προεδρικές εκλογές διεξάγονται και οι βουλευτικές στις οποίες προβάδισμα φαίνεται να έχει το κυβερνών κόμμα του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν (AKP) γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει τροχοπέδη για τον Κιλιτσντάρογλου σε περίπτωση που κερδίσει τις εκλογές. Στην Τουρκία εφαρμόζεται ένα σύστημα αναλογικής εκπροσώπησης με τις έδρες του κάθε κόμματος στη Βουλή να κατανέμονται βάσει του ποσοστού του. Για να εισέλθει ωστόσο ένα κόμμα ή ένας συνασπισμός κομμάτων στο κοινοβούλιο των 600 εδρών θα πρέπει να συγκεντρώσει τουλάχιστον το 7% των ψήφων.

Τι θα συμβεί αν χάσει ο Ερντογάν;

Αναλυτές, τους οποίους επικαλείται το CNN, εκτιμούν πως εάν ο Ερντογάν χάσει τις εκλογές, με μικρή διαφορά στις ψήφους, δεν θα πρέπει να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να αμφισβητήσει το αποτέλεσμα. Υπάρχει εξάλλου η εμπειρία του παρελθόντος και συγκεκριμένα των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019, όταν οι υποψήφιοι του κόμματος του Ερντογάν (AKP), επικαλούμενοι παρατυπίες αμφισβήτησαν την ήττα τους στην Κωνστατινούπολη και στην Άγκυρα, προσφεύγοντας στις αρμόδιες αρχές.

Μάλιστα για την Κωνσταντινούπολη, όπου το αποτέλεσμα ήταν πολύ οριακό, το Ανώτατο Εκλογικό Συμβούλιο αποφάσισε την επανάληψη της εκλογικής διαδικασίας. Όμως και στην επαναληπτική αναμέτρηση, νικητής αναδείχθηκε ο υποψήφιος με την υποστήριξη του κεμαλικού κόμματος CHP, Εκρέμ Ιμάμογλου, προκαλώντας στον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ένα σοβαρό πλήγμα – ουσίας αλλά και επικοινωνιακό.

Επιπλέον, ειδικοί και αναλυτές επισημαίνουν πως ακόμη κι αν τελικά ο Ερντογάν αποδεχθεί την ήττα του, μόνο εύκολη δεν αναμένεται η διακυβέρνηση από τον Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, καθώς από τη μια το AKP, που κυβερνά εδώ και δύο δεκαετίες της Τουρκία, έχει μια «θεσμική κυριαρχία» ελέγχοντας πολλούς από τους κρίσιμους κρατικούς μηχανισμούς. Και από την άλλη, βασιζόμενος σε έναν ετερόκλητο συνασπισμό κομμάτων εκτιμάται πως δεν θα είναι εύκολο να βρίσκει διαρκώς τη «χρυσή τομή» μεταξύ των πολιτικών συμμάχων του, ώστε να προωθεί τις πολιτικές που επιθυμεί στα μεγάλα και κρίσιμα ζητήματα, στο εσωτερικό αλλά και στο εξωτερικό πεδίο. Αν δε επιβεβαιωθούν οι δημοσκοπήσεις και το κόμμα του Ερντογάν επικρατήσει στις βουλευτικές εκλογές τότε η επόμενη ημέρα για τον Κιλιτσντάρογλου θα δυσκολέψει ακόμη περισσότερο.