Στο Κίεβο έφτασε – αιφνιδιαστικά και υπό άκρα μυστικότητα – το πρωί της Δευτέρας ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, στην πρώτη του επίσκεψη στην Ουκρανία λίγες ημέρες πριν από τη συμπλήρωση ενός έτους από την εισβολή της Ρωσίας στη χώρα, στις 24 Φεβρουαρίου του 2022.
Ο Αμερικανός πρόεδρος με την επίσκεψή του θέλησε να στείλει σαφές μήνυμα στήριξης στον Βολοντίμιρ Ζελενσκι και τον ουκρανικό λαό, ανακοινώνοντας παράλληλα την παροχή επιπλέον στρατιωτικού εξοπλισμού για την ενίσχυση της ουκρανικής αντίστασης.
«Τζόζεφ Μπάιντεν, καλωσήρθατε στο Κίεβο! Η επίσκεψή σας είναι ένα εξαιρετικό μήνυμα υποστήριξης για όλους τους Ουκρανούς», ανέφερε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι με ανάρτησή του στο Telegram, η οποία συνοδεύτηκε από μια φωτογραφία με τους δύο προέδρους να στέκονται μπροστά σε σημαίες της Ουκρανίας και των ΗΠΑ.
Από την πλευρά του ο αμερικανός πρόεδρος σε δήλωσή του ανέφερε: «Καθώς ο κόσμος ετοιμάζεται για την επέτειο ενός έτους από τη βίαιη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, βρίσκομαι σήμερα στο Κίεβο για να συναντηθώ με τον Πρόεδρο Ζελένσκι και να επαναβεβαιώσω την ακλόνητη και αταλάντευτη δέσμευσή μας στη δημοκρατία, την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας. Όταν ο Πούτιν εξαπέλυσε την εισβολή του πριν από σχεδόν ένα χρόνο, πίστευε ότι η Ουκρανία ήταν αδύναμη και η Δύση διχασμένη. Πίστευε ότι θα μπορούσε να μας ξεπεράσει. Αλλά έκανε μεγάλο λάθος».
«Σήμερα, στο Κίεβο, συναντώ τον Πρόεδρο Ζελένσκι και την ομάδα του για μια εκτεταμένη συζήτηση σχετικά με την υποστήριξή μας προς την Ουκρανία. Θα ανακοινώσω άλλη μια παράδοση κρίσιμου εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων πυρομαχικών πυροβολικού, αντιαρματικών συστημάτων και ραντάρ εναέριας επιτήρησης, που θα βοηθήσουν στην προστασία του ουκρανικού λαού από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς».
«Και θα μοιραστώ ότι αργότερα αυτή την εβδομάδα, θα ανακοινώσουμε πρόσθετες κυρώσεις κατά ελίτ και εταιρειών που προσπαθούν να αποφύγουν ή να ενισχύσουν την πολεμική μηχανή της Ρωσίας. Τον τελευταίο χρόνο, οι ΗΠΑ δημιούργησαν έναν συνασπισμό εθνών από τον Ατλαντικό έως τον Ειρηνικό για να βοηθήσουν στην υπεράσπιση της Ουκρανίας με πρωτοφανή στρατιωτική, οικονομική και ανθρωπιστική υποστήριξη – και αυτή η υποστήριξη θα διαρκέσει».
Πέρα από τους συμβολισμούς, ο Μπάιντεν, κατά τη διάρκεια κοινών δηλώσεων με τον Ζελένσκι, διευκρίνισε πως η πρόσθετη στρατιωτική βοήθεια θα ανέρχεται σε 500 εκατομμύρια δολάρια, κυρίως πυρομαχικά, αντιαρματικούς πυραύλους Javelin και οβιδοβόλα. Ωστόσο απέφυγε να κάνει αναφορά σε όπλα προηγμένης τεχνολογίας που έχει ζητήσει η Ουκρανία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ υπενθύμισε ακόμη πως οι Δυτικοί σύμμαχοι (σ.σ. αναφέρθηκε σε περισσότερες από 50 χώρες) έχουν εγκρίνει τη μεταφορά 700 αρμάτων μάχης και χιλιάδων τεθωρακισμένων οχημάτων στην Ουκρανία.
Πώς οργανώθηκε η μυστική επίσκεψη
Οι πιέσεις για μια επίσκεψη του Μπάιντεν στην Ουκρανία είχαν ενταθεί, καθώς πλήθος ευρωπαίων ηγετών είχαν ταξιδέψει το προηγούμενο διάστημα στο Κίεβο σε μια επίδειξη της υποστήριξής τους. Όμως η ασφάλεια του Αμερικανού προέδρου ήταν ένα ζήτημα που προκαλούσε έντονο προβληματισμό και ανησυχία με την ουκρανική πρωτεύουσα πλήττεται συχνά από ρωσικές πυραυλικές επιθέσεις.
Για αυτό η συνάντηση οργανώθηκε κάτω από άκρα μυστικότητα. Το προεδρικό αεροσκάφος Air Force One απογειώθηκε λίγο μετά τις 4 το πρωί από την Ουάσιγκτον. Οι δημοσιογράφοι που συμμετείχαν ήταν ελάχιστοι, τους αφαιρέθηκαν τα κινητά τηλέφωνα και ορκίστηκαν εχεμύθεια με εμπάργκο δημοσίευσης οποιασδήποτε πληροφορίας έως ότου ο πρόεδρος των ΗΠΑ φτάσει στο Κίεβο.
Αξιωματούχος που ζήτησε να μην κατονομαστεί επιβεβαίωσε στους New York Times πως αρχικά ο Τζο Μπάιντεν έφτασε αεροπορικώς μέχρι την Πολωνία και στη συνέχεια πέρασε τα σύνορα με τρένο, ταξιδεύοντας για σχεδόν 10 ώρες προς το Κίεβο, καθώς οι πτήσεις σε εμπόλεμη ζώνη δεν είναι ασφαλείς
Ο αμερικανός πρόεδρος κατά την πεντάωρη επίσκεψή του, εκτός από τη συνάντηση που είχε με τον Β. Ζελένσκι, επισκέφτηκε την πρεσβεία και περπάτησε στους δρόμους της πολιορκημένης πρωτεύουσας της Ουκρανίας. Τον Τζο Μπάιντεν συνόδευσαν μια ομάδα αμερικανών αξιωματούχων, μεταξύ των οποίων ήταν και ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέικ Σάλιβαν, η Τζεν Ο’Μάλι Ντίλον, αναπληρώτρια προσωπάρχη του Λευκού Οίκου, και η Ανι Τομασίνι, διευθύντρια του Οβάλ Γραφείου.
Όπως αποκάλυψε σε δημοσιογράφους ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου, Τζέικ Σάλιβαν, οι ΗΠΑ είχαν ειδοποιήσει τη Ρωσία για την επίσκεψη του προέδρου των ΗΠΑ στην Ουκρανία, λίγη ώρα πριν αυτή πραγματοποιηθεί, προκειμένου να αποφευχθεί οποιοδήποτε επεισόδιο. «Λόγω της ευαίσθητης φύσης αυτών των ανταλλαγών, δεν θα αναφερθώ στον τρόπο που απάντησαν ή ποια ήταν η ακριβής φύση του μηνύματός μας», σημείωσε ο κ. Σάλιβαν.
Σχετικά με την κατ’ ιδίαν συνάντηση που είχαν οι Μπάιντεν και Ζελένσκι, ο σύμβουλος εθνικής ασφάλειας του Λευκού Οίκου ανέφερε πως «συζήτησαν για τους σχεδιασμούς των επόμενων μηνών, τις εξελίξεις στο πεδίο της μάχης και τις ανάγκες της Ουκρανίας ώστε να μπορέσει να έχει επιτυχίες». «Αυτή η επίσκεψη είναι μια νίκη για τον ουκρανικό λαό και τον Πρόεδρο Ζελένσκι. Πραγματοποιήθηκε ενάντια σε όλες τις πιθανότητες για χάρη της νίκης της Ουκρανίας και ολόκληρου του ελεύθερου κόσμου», δήλωσε ο ουκρανός υπουργός Εξωτερικών, Ντμίτρο Κουλέμπα.
Αξίζει να σημειωθεί πως με την επίσκεψή του ο Αμερικανός πρόεδρος έστειλε μήνυμα και στο εσωτερικό των ΗΠΑ, καθώς φαίνεται το τελευταίο διάστημα να περιορίζεται η υποστήριξη της αμερικανικής κοινής γνώμης στην παροχή βοήθειας στην Ουκρανία. Σε τελευταία δημοσκόπηση του Associated Press-NORC, το ποσοστό των πολιτών που τάσσονται υπέρ της παροχής όπλων στην Ουκρανία είχε πέσει στο 48% από το 60% που ήταν τον περασμένο Μάιο. Υπενθυμίζεται πως από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, υπολογίζεται πως το Κογκρέσο έχει εγκρίνει στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία που ξεπερνάει τα 100 δισ. δολάρια.