Ο Anton Filatov είναι ένας κριτικός κινηματογράφου που ζούσε με τη σύζυγο του και τον δίχρονο γιο τους, ενώ το πιο δολοφονικό όπλο που είχε κρατήσει ποτέ ήταν ένα πιρούνι. Ο αδύνατος και ψηλός άνδρας με μεγάλο βαθμό μυωπίας όμως, είδε τη ζωή του να αλλάζει ριζικά από τις 24 Φεβρουαρίου, αφού με το ξέσπασμα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, βρέθηκε στην πρώτη γραμμή της μάχης με ένα Καλάσνικοφ στο χέρι.
Πλέον, πυροβολεί κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά, αλλά γράφει μέσα από τις λάσπες στα χαρακώματα, ώστε να αναδείξει τη φρίκη του πολέμου και τη ματαιότητα του σκοτωμού, χωρίς να προσδίδει ηρωικά ή πατριωτικά στοιχεία, όπως φαντάζονται οι περισσότεροι.
«Δεν είχα αγγίξει ποτέ όπλο», λέει και τονίζει πως «όταν βλέπω πώς σκοτώνονται και ακρωτηριάζονται οι φίλοι μου στον πόλεμο, όταν η γυναίκα μου, μου γράφει ότι κάθεται με τον δίχρονο γιο μας στο υπόγειο για αρκετές ώρες, όταν οι συγγενείς μου λένε ότι δεν μπορούν να δουλέψουν λόγω διακοπές ρεύματος, επειδή οι Ρώσοι βομβάρδισαν το εργοστάσιο, νιώθω μεγάλο θυμό μέσα μου. Τέτοιες στιγμές θέλω να κάνω επίθεση στους Ρώσους, που στέκονται λίγα χιλιόμετρα μακριά μου και να τους πυροβολήσω όλους».
Ο άνδρας λοιπόν, που δεν έχει σουλούπι μαχητή και συνοφρυώνει τα μάτια του κάθε φορά για να δει, παρόλο που φοράει γυαλιά, εξηγεί στους nytimes.com πως μερικοί μήνες στο πόλεμο αρκούν, όχι μόνο για να αλλάξει ένας άνθρωπος, αλλά και πώς μπορούν να σκοτώσουν ότι αγάπησε κάποτε αληθινά.
Από τη γαλήνη, στην κόλαση και στη δημιουργία
Μέχρι τις 24 Φεβρουαρίου η ζωή του Anton Filatov περιλαμβάνει τη διαδρομή δουλειά – σπίτι και ευχάριστες στιγμές που περνάει μαζί με την οικογένεια του. Έκτοτε όμως αλλάζει ριζικά, αφού είναι από τους πρώτους που επιστρατεύεται, παρά το γεγονός ότι δεν μπορεί να δει όχι μόνο χωρίς τα γυαλιά του, αλλά ακόμα και φορώντας τα.
Έτσι, αποχαιρετάει τη σύζυγο και το παιδί τους στις 12 Μαΐου και μεταφέρεται στην πρώτη γραμμή του Ντονπάς που παραμένει μέχρι και τώρα. Εκεί, έρχεται αντιμέτωπος με τη λάσπη, το αίμα και κυρίως το θάνατο, συστατικά που θα διαλύσουν την ψυχή του. «Έβαλα τον εαυτό μου σε ένα βάζο. Τώρα, απλώς περιμένω να τελειώσει», λέει χαρακτηριστικά, καθώς έχει δει αρκετούς φίλους, είτε να χάνουν τη ζωή τους, είτε να ακρωτηριάζονται στις μάχες.
Παρόλα αυτά, στα μέσα του Αυγούστου σημειώνεται ένας ρωσικός βομβαρδισμός που πρόκειται να αλλάξει την κατάσταση, αφού μέσα από την κόλαση, βρίσκει τον τρόπο για να διαλύσει το άγχος και την αγωνία του. Ο Filatov λοιπόν, αρχίζει να γράφει ένα κείμενο που δημοσιοποίησε στο διαδίκτυο και ανέφερε το εξής:
«Κατά τη διάρκεια μιας σφοδρής επίθεσης, κάθισα σε μια πιρόγα και έβλεπα τη γη να τρέμει. Ψιλοκομμένες ρίζες πεύκου βγήκαν από τον τοίχο του καταφυγίου μας. Ο χυμός του δέντρου κύλησε από μέσα τους. Έλαμπε σαν υδράργυρος και έμοιαζε με δάκρυα. Δεν θυμάμαι πόσες εκρήξεις έγιναν εκείνο το βράδυ. Αλλά θυμάμαι ξεκάθαρα μια εικόνα: Πώς η γη έκλαψε με βαριά, κρύα δάκρυα».
Αυτή η ανάρτηση λοιπόν, αποτελεί το «εισιτήριο» με το οποίο το μυαλό του καταφέρνει να ξεφύγει από τα δεινά της πραγματικότητας, ενώ δίνει αρχίζει να δίνει ελπίδα σε συμπατριώτες του που μάχονται.
«Τα δώρα του πολέμου»
Ο Anton Filatov από τον Αύγουστο μέχρι και σήμερα δημοσιεύει τακτικά σε blog, μικρές ιστορίες με όσα βλέπει, δίχως να έχει κάποιον πρωταγωνιστή ή να θέτει ένα ηθικό δίλημμα. Αντιθέτως, περιγράφει με κάθε λεπτομέρεια, το χάος που επικρατεί στην πρώτη γραμμή, με τις δημοσιεύσεις του να γίνονται σε τρεις γλώσσες: Ρωσικά, Ουκρανικά και Αγγλικά. Παράλληλα, εκτελεί νωχελικά τα στρατιωτικά του καθήκοντα, που είναι η απογραφή των στρατιωτών και του εξοπλισμού που υπάρχει σε κάθε βάση του μετώπου.
«Είναι τόσο παράδοξο που ένας ήρεμος, ειρηνικός άνθρωπος σαν αυτόν αναγκάζεται σε μια τέτοια κατάσταση», θα πει η Britt Sorensen, Νορβηγίδα κριτικός κινηματογράφου που έχει εργαστεί μαζί του και θα προσθέσει ότι «το γεγονός πως πρέπει να πολεμήσει σωματικά για τη χώρα του αντί να χρησιμοποιεί τη διανοητική του ικανότητα για το καλύτερο της χώρας του είναι εξωφρενικό».
Η νέα ασχολία του όμως, αρχίζει να δημιουργεί ένα φανατικό κοινό, αφού αρκετοί Ουκρανοί στρατιώτες διαβάζουν όσα γράφει, σε μια προσπάθεια να συμφιλιωθούν με τη δυστοπική πραγματικότητα που βιώνουν. «Ο Filatov αξιοποιεί τα δώρα του πολέμου», θα αναφέρει ο Alexandr Gusev, βετεράνος Ουκρανός κριτικός κινηματογράφου.
Ο Filatov όμως, ακόμα και τώρα δεν βλέπει έτσι τα πράγματα και τονίζει πως γράφει για να σώσει την ψυχή του, που καταστρέφεται από αυτά που συμβαίνουν. Μάλιστα, για να αναδείξει το οξύμωρο της κατάστασης, επικαλείται μια συνομιλία που είχε με ένα μεθυσμένο στο Ντονπάς.
«Συνάντησα έναν μεθυσμένο, που μου ανέφερε ότι είναι υποχρεωμένος να συνεχίσει να πολεμάει ό,τι κι αν γίνει, επειδή έχει δώσει όρκο στη Σοβιετική Ένωση. Πώς μπορείς να είσαι υποχρεωμένος από μια χώρα που δεν υπάρχει;», αναφέρει χαρακτηριστικά.
