Σε ηλικία 91 ετών έφυγε από τη ζωή ο κινηματογραφικός σκηνοθέτης Ζαν-Λικ Γκοντάρ, ο οποίος θεωρείται ο «νονός» της γαλλικής «νουβέλ βαγκ».

H οικογένειά του ανακοίνωσε ότι πέθανε «ήσυχα» στην κατοικία του στη μικρή κοινότητα Ρολ στην Ελβετία.

«Ο κινηματογραφιστής Ζαν-Λικ Γκοντάρ πέθανε στις 13 Σεπτεμεβρίου 2022, ανακοινώνουν η σύζυγός του Αν-Μαρί Μιεβίλ και οι παραγωγοί του. Καμία επίσημη τελετή δεν θα λάβει χώρα. Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ πέθανε ήσυχα στην κατοικία του ανάμεσα στους στενούς του ανθρώπους. Θα αποτεφρωθεί», επισημαίνει η σύντομη ανακοίνωση που διαβιβάστηκε στο AFP.

Ο Γαλλοελβετός σκηνοθέτης έφυγε από τη ζωή με υποβοηθούμενη ευθανασία επιβεβαίωσε ο δικηγόρος της οικογένειάς του μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

«Ο Γκοντάρ κατέφυγε σε νόμιμη υποβοηθούμενη ευθανασία στην Ελβετία λόγω ”πολλαπλών παθολογικών καταστάσεων που προκαλούν αναπηρί”, σύμφωνα με τους όρους της ιατρικής γνωμάτευσης», εξήγησε ο Πατρίκ Ζανερέτ, επιβεβαιώνοντας μια πληροφορία που δημοσίευσε η εφημερίδα Liberation.

Η ενασχόληση του Ζαν-Λικ Γκοντάρ με θέματα που θεωρούνταν ταμπού καθώς και με νέες τεχνικές τάραξαν το κινηματογραφικό κατεστημένο και ενέπνευσαν εικονοκλάστες σκηνοθέτες δεκαετίες μετά την κορύφωση της καριέρας του στα χρόνια του 1960.

Οι ταινίες του ήρθαν σε ρήξη με τις καθιερωμένες συμβάσεις του γαλλικού σινεμά και βοήθησαν να δοθεί ώθηση σε έναν νέο τρόπο κινηματογράφησης, με την κάμερα στο χέρι, τη χρήση της τεχνικής jump cut και υπαρξιακούς διαλόγους.

Την είδηση του θανάτου του, όπως μεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, γνωστοποίησε η γαλλική εφημερίδα Liberation.

Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ είχε σκηνοθετήσει πάνω από 100 ταινίες συνολικά και η πρώτη του ήταν το «Με κομμένη την ανάσα», (1960) που θεωρείται ορόσημο για το Νέο Κύμα.

Ο Γκοντάρ δεν ήταν μόνος στη δημιουργία του γαλλικού νέου κύματος (νουβέλ βαγκ), μια τιμή που μοιράζεται με τουλάχιστον μια δεκαριά συναδέλφους του, περιλαμβανομένων των Φρανσουά Τριφό και Ερίκ Ρομέρ, οι περισσότεροι από τους οποίους φίλοι από τη μοδάτη, μποέμικη Αριστερή Όχθη του Σηκουάνα στο Παρίσι, στα τέλη των χρόνων του 1950.

Ωστόσο, έγινε το πρότυπο του κινήματος, που απέκτησε διαδόχους στην Ιαπωνία, στο Χόλιγουντ, ακόμα και στην τότε κομμουνιστική Τσεχοσλοβακία καθώς και στη Βραζιλία.

«Του οφείλουμε πολλά», έγραψε ο πρώην υπουργός Πολιτισμού Τζακ Λανγκ σε δήλωσή του. «Γέμισε το σινεμά με ποίηση και φιλοσοφία. Η κοφτερή και μοναδική ματιά του του μας έκαναν να δούμε το αδιόρατο» πρόσθεσε.

Θεωρείται ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών

Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ το 2002 σε ψηφοφορία κριτικών του κινηματογραφικού περιοδικού Sight & Sound, του βρετανικού ινστιτούτου κινηματογράφου (BFI), κατετάγη τρίτος ανάμεσα στους δέκα καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών.

Μόλις 10 χρόνια αργότερα, δηλαδή το 2012 το Sight & Sound χαρακτήρισε την ταινία του «Με Κομμένη Την Ανάσα» την 13η καλύτερη ταινία όλων των εποχών. Στην ίδια ψηφοφορία και ειδικότερα στη λίστα των καλύτερων ταινιών συμπεριλήφθηκαν άλλες τρεις ταινίες του, Η Περιφρόνηση, Ο Τρελός Πιερό και το Histoire(s) du Cinema.

Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ αρνήθηκε πρόσκληση από τη Ρωσία και τάχθηκε στο πλευρό του Όλεγκ Σεντσόφ

Το 2018 ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ αρνήθηκε να μεταβεί στο μουσείο του Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη εξαιτίας «των συνθηκών κράτησης του σκηνοθέτη Όλεγκ Σεντσόφ» ανέφερε τότε σε μήνυμα ο Γαλλοελβετός κινηματογραφιστής.

«Σας ευχαριστώ για την πρόσκλησή σας, αλλά με δεδομένες τις συνθήκες κράτησης του σκηνοθέτη Όλεγκ Σεντσόφ, δεν αισθάνομαι ότι μου επιτρέπεται προς το παρόν να επισκεφθώ το Ερμιτάζ, όση και αν είναι η φιλία μου με τον ρωσικό λαό» έγραψε ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ σε αυτό το μήνυμα προς τον Ντιμίτρι Όζερκοφ, διευθυντή του τμήματος σύγχρονης τέχνης του μουσείου του Ερμιτάζ που τον προσκάλεσε να επισκεφθεί το μουσείο.

Ο Γκοντάρ γεννήθηκε σε μια πλούσια γαλλοελβετική οικογένεια στις 3 Δεκεμβρίου 1930 στο πολυτελές έβδομο διαμέρισμα του Παρισιού. Ο πατέρας του ήταν γιατρός, η μητέρα του η κόρη του Ελβετού που ίδρυσε την τράπεζα Paribas, που ήταν τότε μια επιφανής επενδυτική τράπεζα.

Ο Γκοντάρ ήταν ένας εκ των πιο παραγωγικών συναδέλφων του, γυρίζοντας δεκάδες μικρού και μεγάλου μήκους ταινίες για πάνω από μισόν αιώνα από τα τέλη των χρόνων του 1950.

«Μερικές φορές η πραγματικότητα είναι πολύ περίπλοκη. Οι ιστορίες της δίνουν μορφή», έλεγε.

Οι περισσότερες επιδραστικές και εμπορικά επιτυχείς ταινίες ήρθαν στα χρόνια του 1960 περιλαμβανομένων των «Ζούσε τη ζωή της», «Ο τρελός Πιερό», «Δύο ή τρία πράγματα που ξέρω γι΄αυτήν» και «Γουίκεντ».

Στράφηκε στη σκηνοθεσία πιο πολιτικών ταινιών στα χρόνια του 1970 προτού επιστρέψει σε ένα πιο εμπορικό κυρίαρχο ρεύμα. Πρόσφατες ταινίες του ωστόσο -ανάμεσά τους το «Αποχαιρετισμός στη γλώσσα» το 2014 και «Το βιβλίο της εικόνας» το 2018- ήταν πιο πειραματικά.

Μακρόν: Η χώρα έχασε έναν «εθνικό θησαυρό»

Η Γαλλία έχασε έναν «εθνικό θησαυρό» με το θάνατο του κινηματογραφικού σκηνοθέτη Ζαν-Λικ Γκοντάρ, του «νονού» της «νουβέλ βαγκ», του «νέου κύματος» στον γαλλικό κινηματογράφο, επεσήμανε ο γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν.

«Ο Ζαν-Λικ Γκοντάρ ήταν ο πιο εικονοκλάστης από τους κινηματογραφιστές του Νέου Κύματος (…). Χάσαμε έναν εθνικό θησαυρό (…)», έγραψε ο Μακρόν στο Twitter.