Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον επόμενο μήνα στη Μαδρίτη θα παραστούν Φινλανδία και Σουηδία, σύμφωνα με τον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ. Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η Σουηδία και η Φινλανδία αποφάσισαν να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ ανατρέποντας την πολιτική ετών. Ωστόσο η Τουρκία αιφνιδίασε την περασμένη εβδομάδα τους ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους της εγείροντας αντιρρήσεις στην ένταξη των δύο χωρών.
Εξάλλου Στοκχόλμη και Ελσίνκι θα στείλουν αντιπροσωπείες στην Άγκυρα αύριο Τετάρτη με στόχο να κάμψουν τις αντιρρήσεις της, δήλωσε σήμερα ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών Πέκα Χααβίστο.
«Στέλνουμε αντιπροσωπείες να επισκεφθούν την Άγκυρα, τόσο η Σουηδία όσο και η Φινλανδία. Αυτό θα συμβεί αύριο οπότε ο διάλογος συνεχίζεται», σημείωσε ο Χααβίστο από το Νταβός.
«Κατανοούμε ότι η Τουρκία έχει κάποιες δικές της ανησυχίες αναφορικά με την τρομοκρατία (…) Πιστεύουμε ότι αυτά τα ζητήματα μπορούν να επιλυθούν. Ίσως υπάρχουν και κάποια θέματα τα οποία δεν συνδέονται άμεσα με τη Φινλανδία και τη Σουηδία, αλλά περισσότερο με άλλες χώρες μέλη του ΝΑΤΟ», συνέχισε ο Φινλανδός υπουργός.
Από την πλευρά της η υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Καθλίν Χικς σχολίασε σήμερα ότι η Ουάσινγκτον είναι πεπεισμένη ότι η Φινλανδία και η Σουηδία θα καταφέρουν να κάμψουν τις αντιρρήσεις της Τουρκίας, όπως μεταδίδει το Reuters και αναμεταδίδει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.
«Είμαστε πεπεισμένοι ότι η Φινλανδία και η Σουηδία θα μπορέσουν να επιλύσουν αυτές (τις ανησυχίες) απευθείας με τους Τούρκους», επεσήμανε μιλώντας στο πλευρό του Νορβηγού ομολόγου της από το Όσλο.
Η Άγκυρα υποστηρίζει ότι η Σουηδία και η Φινλανδία υποθάλπουν πρόσωπα που συνδέονται με το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (ΡΚΚ) και με υποστηρικτές του πρώην ιμάμη, του αυτοεξόριστου στις ΗΠΑ Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η Τουρκία κατηγορεί ότι ενορχήστρωσε το αποτυχημένο πραξικόπημα το 2016.
Και οι 30 χώρες μέλη του ΝΑΤΟ πρέπει να δώσουν την έγκρισή τους προκειμένου να ενταχθεί στη Συμμαχία ένα νέο μέλος.
Το Σάββατο οι ηγέτες της Τουρκίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας συνομίλησαν σχετικά με τις ανησυχίες της Άγκυρας.
Ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε το Σάββατο στη Σουηδή πρωθυπουργό Μαγκνταλένα Άντερσον ότι αναμένει συγκεκριμένα μέτρα προκειμένου η Στοκχόλμη να καθησυχάσει τις τουρκικές ανησυχίες.
Ο Φινλανδός πρόεδρος Σάουλι Νιινίστο επεσήμανε ότι είχε «μια ανοικτή και άμεση» τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ερντογάν.
Ο Τούρκος πρόεδρος συνομίλησε και με τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ στον οποίο δήλωσε ότι η Άγκυρα θα εξετάσει θετικά τα αιτήματα της Σουηδίας και της Φινλανδίας μόνο εφόσον αυτές φανούν ξεκάθαρα διατεθειμένες να συνεργαστούν σε θέματα αντιμετώπισης της τρομοκρατίας.
Το «παιχνίδι διαπραγματεύσεων» με την Άγκυρα, με στόχο «ανταλλάγματα»
Στο μεταξύ, για ένα «παιχνίδι διαπραγματεύσεων» με την Άγκυρα στο ζήτημα της ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, με στόχο κάποια «ανταλλάγματα», κάνουν λόγο δυο Γάλλοι εμπειρογνώμονες στα θέματα της διεθνούς πολιτικής
Ειδικότερα ερωτηθείς από τη γαλλική εφημερίδα Le Figaro, αν μπορεί η Τουρκία να μπλοκάρει τη διαδικασία ένταξης της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, ο Σιρίλ Μπρετ, καθηγητής Πολιτικών Επιστημών στη Σορβόννη, απαντά ότι κάθε κράτος-μέλος έχει de facto δικαίωμα βέτο και ότι η αντίρρηση της Τουρκίας οφείλεται στην παρουσία στο έδαφος των δύο σκανδιναβικών χωρών μελών του PKK, το οποίο θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση από την Άγκυρα.
Ένας άλλος ανασταλτικός παράγοντας είναι η σχέση μεταξύ του Ερντογαν και του Πούτιν, η οποία σύμφωνα με τον Ντιντιέ Μπιγιόν, αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων (IRIS), είναι «σημαντική παράμετρος», όπως άλλωστε και η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία. Κατά τον Γάλλο αναλυτή, το βέτο του Ερντογάν στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ “είναι ένας τρόπος να εμφανιστεί ως ο επικεφαλής του τουρκικού κράτους που αντιστέκεται στις εξωτερικές πιέσεις” ενόψει των εκλογών το επόμενο έτος.
Οι δυο εμπειρογνώμονες καταλήγουν στην κοινή εκτίμηση ότι «γίνεται ένα παιχνίδι διαπραγματεύσεων», για να μπορέσει η Άγκυρα να απαιτήσει «ανταλλάγματα». Στα πιθανά «ανταλλάγματα», πρώτο εκτιμάται η έκδοση μελών του PKK από τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Δεύτερον, η άρση του εμπάργκο όπλων της ΕΕ. Τέλος, η Τουρκία θα μπορούσε να ζητήσει να μην αποκλεισθεί πλέον από τα αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα και να ζητήσει αποζημίωση. «Η Τουρκία έχει κάθε συμφέρον να ζητήσει να συμπεριληφθεί σε όλες τις συζητήσεις για την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας», επισημαίνουν.
Ως προς το αν είναι η εφικτή η ικανοποίηση των ως άνω επιδιώξεων, σχολιάζεται ότι, όσον αφορά τα ευρωπαϊκά εμπάργκο ή τα αμερικανικά εξοπλιστικά προγράμματα, δεν φαίνεται να είναι απρόσιτη. Η «κατάσταση δυσκολεύει» όσον αφορά το αίτημα έκδοσης μελών του PKK. «Δεν υπάρχουν μόνο οι νομικές οδοί που μπορούν να εμποδίσουν τις εκδόσεις, αλλά υπάρχει και το ζήτημα της κοινής γνώμης [..]», εξηγεί ο Μπιγιόν, όπως αναφέρει ανταπόκριση του Αθηναϊκού Πρακτορείου Ειδήσεων.
Σε κάθε περίπτωση, αν και το ΝΑΤΟ δεν μπορεί να αναγκάσει επίσημα την Τουρκία να αποδεχθεί την ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών, «δεν είναι προς το συμφέρον της Άγκυρας να αποξενωθεί από τις χώρες της Συμμαχίας», σχολιάζει ο Μπιγιόν, εκτιμώντας ότι η Τουρκία, αν και διαθέτει τα μέσα για να εμποδίσει οριστικά την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, εκτιμάται ότι «η πόρτα δεν έχει κλείσει εντελώς» και υπάρχουν ανταλλάγματα που θα μπορούσαν να αλλάξουν τη γνώμη της.
