Και κάπως ξαφνικά… μας προέκυψε το ISIS-K (ISIS-Khorasan). Ένα παρακλάδι του Ισλαμικού Κράτους που ανέλαβε την ευθύνη για τις πολύνεκρες επιθέσεις στην Καμπούλ στα τέλη Αυγούστου του 2021 και που μέχρι σήμερα κρατούσε την ύπαρξη και την δράση του σχεδόν επτασφράγιστο μυστικό.
Η ιδιομορφία με την ομάδα αυτή των τρομοκρατών είναι ότι έχουν βάλει στο στόχαστρό τους όχι μόνο την ίδια την Δύση, αλλά και τους Ταλιμπάν, τους οποίους θεωρούν «προδότες της τζιχάντ», του ιερού πολέμου δηλαδή.
Δυο εμπειρογνώμονες, η Αμίρα Τζαντούν, ειδική σε θέματα τρομοκρατίας στη Στρατιωτική Ακαδημία West Point των ΗΠΑ και ο Αντριου Μάινς, ερευνητής στο Πρόγραμμα για τον Εξτρεμισμό στο Πανεπιστήμιο George Washington, παρακολουθούν τον ISIS-K εδώ και χρόνια και με μια εκτενή τους ανάλυση στο Conversation, απάντησαν διεξοδικά για το ποια ακριβώς είναι αυτή η τρομοκρατική ομάδα και τι είδους απειλή αποτελεί σε ένα ήδη αποσταθεροποιημένο Αφγανιστάν.
Τι είναι ο ISIS-K
Η οργάνωση ιδρύθηκε τον Ιανουάριο του 2015 και στρατολογεί τζιχαντιστές από το Αφγανιστάν και το Πακιστάν και συγκεκριμένα πρώην μέλη των Πακιστανών Ταλιμπάν, των Αφγανών Ταλιμπάν και του Ισλαμικού Κινήματος του Ουζμπεκιστάν.
Η επαρχία Kορασάν του Ισλαμικού Κράτους, η οποία είναι επίσης γνωστή με τα ακρωνύμια ISIS-K, ISKP και ISK, αποτελεί την βάση της οργάνωσης, που λειτουργεί στο Αφγανιστάν.
Η ομάδα, μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα κατάφερε να εδραιώσει τον εδαφικό της έλεγχο σε αρκετές αγροτικές περιοχές στο βόρειο και βορειοανατολικό Αφγανιστάν και ξεκίνησε μια φονική εκστρατεία σε όλο το Αφγανιστάν και το Πακιστάν.
Μέσα στα πρώτα τρία χρόνια από την ίδρυσή του, ο ISIS-K εξαπέλυσε επιθέσεις εναντίον μειονοτικών ομάδων, σε δημόσιους χώρους και ιδρύματα, κυβερνητικούς στόχους σε μεγάλες πόλεις σε όλο το Αφγανιστάν και το Πακιστάν.
Μέχρι το 2018, είχε αναδειχθεί σε μία από τις τέσσερις πιο θανατηφόρες τρομοκρατικές οργανώσεις στον κόσμο, σύμφωνα με τον Ινστιτούτο Οικονομικών και Ειρήνης του Παγκόσμιου Δείκτη Τρομοκρατίας.
Η οργάνωση υπέστη μεν κάποιες σημαντικές εδαφικές και ανθρώπινες απώλειες από τον στρατό των ΗΠΑ καθώς στα τέλη του 2019 και τις αρχές του 2020, παραδόθηκαν περισσότεροι από 1.400 μαχητές και οι οικογένειες τους στην αφγανική κυβέρνηση, αλλά δεν αποδυναμώθηκε πλήρως –απόδειξη γι’ αυτό αποτελεί το γεγονός ότι έχει κατηγορηθεί για μερικές από τις χειρότερες θηριωδίες των τελευταίων ετών, σε σχολεία θηλέων, νοσοκομεία, ακόμη και σε ένα μαιευτήριο.
Και όλα αυτά συνέβησαν, όπως λένε οι ειδικοί, υπό την οικονομική σκέπη (ορισμένοι κάνουν λόγο για ποσά άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων), τις συμβουλές και την εκπαίδευση του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράκ και τη Συρία.
Ποιοι είναι οι στόχοι και οι τακτικές της οργάνωσης
Ο στόχος του ISIS-K είναι να επεκτείνει το «χαλιφάτο» του στην Κεντρική και Νότια Ασία και κατόπιν να εδραιωθεί ως η κυριότερη τζιχαντιστική οργάνωση στην περιοχή.
Αυτό είναι εμφανές στα μηνύματα της ομάδας, τα οποία απευθύνονται σε βετεράνους τζιχαντιστές μαχητές καθώς και σε νεότερους πληθυσμούς σε αστικές περιοχές. Ο ISIS-K αξιοποιεί την τεχνογνωσία του προσωπικού του και τις επιχειρησιακές συμμαχίες του με άλλες ομάδες για να πραγματοποιήσει καταστροφικές επιθέσεις.
Κάτι τέτοιο επιθυμούν να επιτευχθεί με στοχευμένες σε μειονότητες όπως οι πληθυσμοί Χαζάρα και Σιχ του Αφγανιστάν, καθώς και σε κρατικούς και ξένους δημοσιογράφους αλλά και σε κυβερνητικές υποδομές.
Η τρικυμιώδης σχέση τους με τους Ταλιμπάν
Οι εμπειρογνώμονες μιλάνε για την ύπαρξη κάποιων (ισχυρών ή όχι) δεσμών μεταξύ του ISIS-K και του δικτύου Haqqani, το οποίο συνδέεται στενά με τους Ταλιμπάν. Αρκετές μεγάλες επιθέσεις μεταξύ 2019 και 2021 συνδέονταν με τη συνεργασία του ISIS-K, του δικτύου Haqqani των Ταλιμπάν και άλλων τρομοκρατικών ομάδων, που εδρεύουν στο Πακιστάν.
Αλλά ο ISIS-K έχει και σημαντικές διαφορές με τους Ταλιμπάν και δεν τις κρύβει. Απεναντίας. Τους κατηγορούν συγκεκριμένα, σύμφωνα με το BBC, ότι «εγκατέλειψαν την τζιχάντ και το πεδίο της μάχης υπέρ μιας διαπραγματευτικής ειρηνευτικής διευθέτησης που διαμορφώθηκε σε πολυτελή ξενοδοχεία στη Ντόχα του Κατάρ», αναφερόμενοι ξεκάθαρα στις διαπραγματεύσεις με τον Ντόναλντ Τραμπ για την αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν.
Ο ISIS-K πλέον βλέπει τους Ταλιμπάν ως στρατηγικούς αντιπάλους του, χαρακτηρίζοντάς τους ως «βρώμικους εθνικιστές» με φιλοδοξίες μόνο να σχηματίσουν μια κυβέρνηση περιορισμένη στα όρια του Αφγανιστάν. Αυτό, όπως λένε, έρχεται σε αντίθεση με το στόχο του κινήματός τους, ο οποίος δεν είναι άλλος από το να δημιουργήσει ένα παγκόσμιο χαλιφάτο και όχι ένα περιορισμένο στην Μέση Ανατολή και μέση της Ασίας.
Αποτελούν ισχυρή απειλή;
Ο άμεσος στόχος του ISIS-K είναι να διατρανώσει την παρουσία του στην περιοχή μέσω μιας σειράς επιθέσεων υψηλού προφίλ, όπως αυτή στο αεροδρόμιο της Καμπούλ.
Στη συνέχεια, δεν κρύβει ότι επιθυμεί να επιτεθεί στις ΗΠΑ και τους συμμαχικούς εταίρους τους στο εξωτερικό, κάτι που μέχρι στιγμής είναι άγνωστο κατά πόσο μπορεί να επιτευχθεί με τα υπάρχοντα οικονομικά και υλικοτεχνικά μέσα που διαθέτει.
Στο Αφγανιστάν, ωστόσο, ο ISIS-K έχει αποδειχθεί ότι αποτελεί όντως μια πολύ μεγαλύτερη απειλή. Οι δυο ειδικοί επισημαίνουν ότι «είναι ακόμη πολύ νωρίς για να πει κάποιος με βεβαιότητα ότι η αποχώρηση των ΗΠΑ από το Αφγανιστάν θα ωφελήσει τον ISIS-K».
Οι ΗΠΑ μέσα από τον πιο επίσημο τρόπο και με ανακοίνωση του State Department δήλωσε ότι θεωρεί το ISIS-K μία πολύ σοβαρή απειλή για την οποία «θα θέσει όλες τις διαθέσιμες αντιτρομοκρατικές δυνάμεις σε λειτουργία για την καταστροφή του». Μάλιστα κατονόμασαν και 3 ηγέτες του ISIS-K ως «Τρομοκράτες υψηλού προφίλ».
Το μόνο σίγουρο είναι ότι στο εγγύς μέλλον ο ISIS-K θα συνεχίσει τις προσπάθειές του να σπείρει τον πανικό και το χάος σε όλο το Αφγανιστάν και να διαταράξει όσο μπορεί τη διαδικασία αποχώρησης των ξένων στρατευμάτων από την πολύπαθη χώρα.
