Μπορεί σήμερα ο παρενδυσιακός φετιχισμός να θεωρείται από την επιστήμη της ψυχολογίας ως άλλη μια παραφιλία, με έντονη την επιδίωξη σεξουαλικής διέγερσης, υπήρξαν ωστόσο εποχές που άντρες και γυναίκες ντύνονταν ως μέλη του αντίθετου φύλου για μια πληθώρα λόγων.

Κι αν στις μέρες μας έχει απομείνει μονάχα το καρναβάλι ως κατεξοχήν τελετουργία αντιστροφής ρόλων και ταυτότητας, η υιοθέτηση του ενδύματος ή/και της συμπεριφοράς του αντίθετου φύλου ήταν άλλοτε φαινόμενο παγκόσμιο.

Ο τρανσβεστισμός έδινε στον άνθρωπο νέους ρόλους και ταυτότητες επιτρέποντάς του να κάνει μια σειρά από πράγματα που δεν θα μπορούσε αλλιώς, καθώς υπήρχαν πάντα οι απαγορεύσεις του φύλου και οι διακριτοί ρόλοι γυναίκας-άντρα.

Υπήρχαν φυσικά και φορές που η παρενδυσία λάμβανε χώρα επειδή έτσι του κάπνιζε του άλλου!

Είτε πρόκειται λοιπόν για συγχύσεις ρόλων είτε για πρακτικούς λόγους καριέρας, οι άνθρωποι άλλαζαν τις ενδυμασίες τους όλη την ώρα στο παρελθόν, με τις πλέον ακραίες περιπτώσεις να ζουν μια ολόκληρη ζωή έξω από το πραγματικό τους φύλο…

Mary Read: Πειρατίνα

Μεγαλωμένη ως αγόρι από τη μητέρα της στην Αγγλία, ήταν επόμενο το αγοροκόριτσο να ενταχθεί στον βρετανικό στρατό, ήδη από νεαρή ηλικία. Κι έτσι, σε ταξίδι της στις Δυτικές Ινδίες, το πλοίο έπεσε θύμα των πειρατών, κάτι που την έκανε να δει τι καριέρα ήθελε πράγματι να ακολουθήσει στη ζωή! Πειρατής πια τρομερός, τον ερωτεύτηκε μια πραγματική πειρατίνα, η διαβόητη Anne Bonny, και άρχισε να τον φλερτάρει ανοιχτά, μόνο και μόνο για να ανακαλύψει φυσικά πως το αντικείμενο του πόθου της ήταν κι αυτό γυναίκα! Οι δυο πειρατίνες έγιναν παντοτινές σύντροφοι και όταν πιάστηκαν το 1720, ήταν οι μόνες γυναίκες που καταδικάζονταν ποτέ για πειρατεία. Η Read συνήθιζε μάλιστα στις μονομαχίες της να ανοίγει αιφνιδίως το πουκάμισό της, εκμεταλλευόμενη κατόπιν την έκπληξη και το δικαιολογημένο σάστισμα του αντιπάλου της!

Ηλιογάβαλος: Αυτοκράτορας



Ο Βάριος Άβιτος Βασσιανός, γνωστός ως Ηλιογάβαλος, ανέβηκε στον θρόνο της Ρώμης στην τρυφερή ηλικία των 14 ετών, έπειτα από πετυχημένο πολιτικό χειρισμό των δολοπλόκων θηλυκών μελών της οικογένειάς του: μητέρα, θεία και γιαγιά! Διαβόητος για την προκλητική συμπεριφορά του, ο νεαρότατος αυτοκράτορας προτιμούσε σαφώς τα γυναικεία ενδύματα από τα αντρικά, αποτρίχωνε εντελώς το σώμα του και φορούσε ό,τι καλλυντικό και άρωμα μπορούσε να βάλει στα χέρια του. Και όντας ηγεμόνας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, μπορούσε να έχει όσα ήθελε από δαύτα! Ξακουστός επίσης για τα ομοφυλοφιλικά πια όργια που οργάνωνε στο παλάτι, αποκαλούσε τον αμαξά του «σύζυγο» και πλήρωνε ασύλληπτα ποσά σε όποιον γιατρό της εποχής θα τον απάλλασσε από την αντρική του φύση, δίνοντάς του τη γυναικεία ανατομία που τόσο αποζητούσε. Πράγματα που δεν τον έκαναν φυσικά δημοφιλή στη συντηρητική ρωμαϊκή κοινωνία, κι έτσι σε άλλη μια πλεκτάνη ενορχηστρωμένη από τη γιαγιά του δολοφονήθηκε στα 19 του…

François-Timoleon de Choisy: Συγγραφέας

Η μητέρα του γάλλου συγγραφέα συνήθιζε να τον ντύνει σαν κοριτσάκι μέχρι την ηλικία των… 18 ετών! Οι λόγοι ήταν πιθανότατα πολιτικοί, καθώς ήταν παιδικός φίλος του Φιλίππου Α’ της Ορλεάνης, τον οποίο έντυναν επίσης με κοριτσίστικα ρούχα για να μη θεωρηθεί απειλή για τον μεγαλύτερο αδερφό του, τον βασιλιά Λουδοβίκο ΙΔ’. Όταν ενηλικιώθηκε, ο de Choisy φόρεσε για λίγο το ανδρικό ένδυμα της εποχής, αν και επέστρεψε σύντομα στα αγαπημένα του φουστάνια και φανταχτερές τουαλέτες. Τέτοιο ήταν μάλιστα το μάτι του στη μόδα που δεν ήταν καθόλου ασυνήθιστο να τον συμβουλεύονται οι κυρίες της αυλής για τουαλέτες και επίσημα ενδύματα, πάντα υπό τις εντολές των μητέρων τους! Τον λάτρευε εξάλλου και η ίδια η μαντάμ ντε λα Φαγιέτ! Οι κυρίες απολάμβαναν τόσο την παρέα του που μία από αυτές έμεινε έγκυος από τον συγγραφέα. Ο γάλλος γραφιάς, παρά το γεγονός ότι έγραψε έναν μεγάλο αριθμό από ιστορικά και θρησκευτικά έργα, παραμένει διάσημος για το χρονογράφημά του «Τα Τρανσβεστικά Απομνημονεύματα» (1737)!

Χριστίνα της Σουηδίας: Βασίλισσα

Έχοντας αποκτήσει και χάσει τις προηγούμενες κόρες του, ο βασιλιάς της Σουηδίας Γουστάβος Αδόλφος Β’ λυπήθηκε μεν όταν αποδείχθηκε ότι και το νέο του παιδί ήταν κορίτσι, έδωσε ωστόσο εντολές να τη μεγαλώσουν ως πρίγκιπα, καθώς ήταν η διάδοχος του θρόνου. Από παιδί λοιπόν έπαιζε αποκλειστικά με αγορίστικα παιχνίδια, όπως το κυνήγι αρκούδας! Όταν μάλιστα ανέβηκε στον θρόνο σε ηλικία 18 ετών, στέφθηκε ως βασιλιάς και όχι ως βασίλισσα, κάτι που θα της έφερνε το παρατσούκλι «το Κορίτσι-Βασιλιάς». Και ήταν εξαιτίας των πιέσεων να παντρευτεί και να φέρει στον κόσμο τον διάδοχο που θα παρατούσε τον θρόνο 10 χρόνια αργότερα, εγκαταλείποντας τη Σουηδία πάντα ως άντρας. Την πρακτική του τρανσβεστισμού τη συνέχισε μάλιστα με διαλείμματα σε όλη την υπόλοιπη ζωή της ως κοινή θνητή. Αργότερα μεταστράφηκε στον καθολικισμό και εγκαταστάθηκε στη Ρώμη, όπου και έλαβε ειδική άδεια για να ντύνεται σαν άντρας. Είναι μία από τις δύο μόλις γυναίκες που ενταφιάστηκαν ποτέ στη βασιλική του Αγίου Πέτρου…

Deborah Samson: Στρατιωτίνα

Σε ηλικία 21 ετών, η Samson φόρεσε τα αντρικά για να φορέσει το χακί! Ήθελε να πολεμήσει υπέρ της ανεξαρτησίας της πατρίδας της στην Αμερικανική Επανάσταση, κι έτσι δανείστηκε το όνομα του νεκρού αδερφού της. Τα πράγματα πήγαιναν περίφημα για την ίδια, μέχρι που τραυματίστηκε στη μάχη. Τότε ήταν που φοβήθηκε πως θα αποκαλυπτόταν η πλαστή της ταυτότητα, γι’ αυτό και ζήτησε από τους συναδέλφους της να την αφήσουν να πεθάνει στο πεδίο της μάχης. Αυτοί αρνήθηκαν και την πήγαν στο νοσοκομείο, το σκληρό θηλυκό καρύδι το έσκασε ωστόσο προτού γίνει γνωστό το πραγματικό της φύλο, βγάζοντας μάλιστα μόνη τη σφαίρα από τον μηρό της. Άλλη μια επίσκεψη όμως στο νοσοκομείο το 1783 θα έκανε τελικά γνωστή την ταυτότητα του φύλου της. Αποτάχθηκε μεν από τον αμερικανικό στρατό, έφυγε ωστόσο με τιμές και τυμπανοκρουσίες! Και παρά το γεγονός ότι παντρεύτηκε και απέκτησε τελικά παιδιά, συνέχισε να οργώνει τη χώρα καλώντας τους νέους σε εθελοντική στράτευση πάντα μέσα στη δική της τιμημένη στολή. Και αυτή ήταν πράγματι η πρώτη Αμερικάνα που πήρε μέρος στον πόλεμο ως άντρας, αν και όχι η μόνη, καθώς τουλάχιστον 400 γυναίκες πολέμησαν αργότερα στον εμφύλιο πόλεμο ντυμένες άντρες…

Charles D’ Eon: Διπλωμάτης (1728-1810)

Καλός στρατιώτης πρωτίστως και κατόπιν κατάσκοπος και διπλωμάτης, ο D’ Eon στάλθηκε στη Ρωσία το 1756 με αποστολή να επανεγκαθιδρύσει διπλωματικές σχέσεις ανάμεσα στις δύο χώρες. Πράγμα που κατάφερε μεν, αν και για την επιτυχία του χρειάστηκε να φορέσει φουστάνια και να γίνει κυρία επί των τιμών της τσαρίνας! Όχι ότι είχε βέβαια κανένα πρόβλημα με δαύτο, καθώς η ανδρόγυνη φιγούρα ντυνόταν γυναίκα για περισσότερο από 33 χρόνια, αλλάζοντας το φύλο του σαν πουκάμισα! Κάποια στιγμή λειτούργησε ως πρεσβευτής στο Λονδίνο και η φημολογία για την ανατομία του έγινε τόσο έντονη στην τοπική κοινωνία που τα στοιχήματα έπεφταν βροχή για το αν ήταν γυναίκα ή άντρας! Ο ίδιος δήλωνε, κατά περίπτωση πάντα, άλλοτε άντρας και άλλοτε γυναίκα, καταφέρνοντας να μιμείται εξίσου καλά τις συνήθειες των δύο φύλων. Επιστρέφοντας μάλιστα στη Γαλλία, ο D’ Eon απαίτησε να αναγνωριστεί επισήμως ως γυναίκα, ισχυριζόμενος ότι είχε γεννηθεί θηλυκό και τον είχαν μεγαλώσει αγορίστικα εξαιτίας κληρονομικής διαμάχης. Τέτοιες ήταν οι υπηρεσίες που είχε παράσχει στη χώρα του που ο βασιλιάς Λουδοβίκος ΙΣΤ’ δέχτηκε τελικά, αν και τον ανάγκασε να ντύνεται πλέον αποκλειστικά με γυναικεία ενδύματα. Όταν έκλεισε τα μάτια του, η νεκροψία αποφάνθηκε ότι ανατομικά ήταν άντρας…

Οσία Μαρία: Η μετονομασθείς Μαρίνος



Η Οσία Μαρία αντιπροσωπεύει το πιο διαδεδομένο ίσως παράδειγμα του ιερού θρύλου της γυναίκας που αφιερώνεται στη μοναστική ζωή κάτω από ανδρική μεταμφίεση. Η περίπτωσή της μνημονεύεται στο Συναξάρι της Κωνσταντινουπόλεως: η Μαρία μεταμφιέστηκε σε άνδρα και κατέφυγε λοιπόν στο μοναστήρι ως Μαρίνος. Μια ωραία πρωία όμως κατηγορήθηκε ότι διέφθειρε την κόρη ενός ξενοδόχου και για να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητά της αναγκάστηκε να δεχτεί στωικά τη συκοφαντία, αν και θα μπορούσε εύκολα να την αποκρούσει. Η Μαρία υπέμεινε το όνειδος, τις προσβολές και τις διώξεις με υπομονή υποδειγματική, αναγνωρίζοντας ακόμα και τον καρπό της εξώγαμης ένωσης, παρά το γεγονός ότι η κόρη του πανδοχέα ομολόγησε αργότερα ότι πατέρας του παιδιού ήταν ένας στρατιώτης. Οι μοναχοί την έδιωξαν από το μοναστήρι κακήν-κακώς ως αμαρτωλή και εκείνη πέρασε την υπόλοιπη ζωή της βουτηγμένη στην ντροπή. Κι όταν επέστρεψε στο τέλος του βίου της στο μοναστήρι για να κλείσει τα μάτια της, αποκαλύφθηκε πια ότι ήταν γυναίκα! Κι έτσι η Μαρία-Μαρίνος, που από αθλία έγινε οσία, μακαρίστηκε για την αρετή, την υπομονή και την πνευματική της ανδρεία…

Isabelle Eberhardt: Εξερευνήτρια

Γεννημένη στην Ελβετία, η περίφημη αντισυμβατική εξερευνήτρια της Βόρειας Αφρικής μετακόμισε στα βόρεια της Μαύρης Ηπείρου το 1897, όπου και ανέλαβε τις πρώτες αποστολές της κάτω από το νέο της ισλαμικό όνομα Si Mahmoud Essadi. Η ανδρική ενδυμασία τής επέτρεψε να μετακινείται μεταξύ του αραβικού κόσμου με ευκολία, ενώ αργότερα έγινε δεκτή ακόμα και σε ασκητική κοινότητα Σούφι, όπου εντυπωσιάζοντας τόσο πολύ τους Σουφιστές έγινε κάποια στιγμή ισότιμο μέλος του τάγματος! Στο ιδιαίτερα σύντομο του βίου της, λειτούργησε επιπρόσθετα ως κατάσκοπος, ενώ μέχρι και τα όπλα έπιασε η τύπισσα στην αλγερινή εξέγερση κατά του γαλλικού ζυγού. Κι όλα αυτά ντυμένη ως άντρας, καθώς η πραγματική της ταυτότητα έγινε γνωστή μόνο μετά θάνατον, όταν έχασε τη ζωή της αιφνιδίως σε πλημμύρα…

Shi Pei-Pu: Τενόρος

Ο 26χρονος κινέζος τενόρος Shi Pei-Pu γνώρισε τον Bernard Boursicot, υπάλληλο της Γαλλικής Πρεσβείας στο Πεκίνο, και τον έπεισε ότι ήταν γυναίκα ντυμένη άντρας. Κι έτσι οι δυο τους κατέληξαν σε ένα παθιασμένο ειδύλλιο που κράτησε 20 ολόκληρα χρόνια, με τον Shi να ισχυρίζεται κάποια στιγμή ότι του είχε χαρίσει ακόμα και γιο! Όσο για τον Boursicot, άρχισε να λειτουργεί ως κατάσκοπος των Κινέζων, παραδίδοντας απόρρητα γαλλικά ντοκουμέντα στις κινεζικές αρχές για να συνδράμει την πορεία του εραστή του στο κομμουνιστικό κόμμα. Το 1982, ο διπλωμάτης Boursicot πήρε τη γυναίκα(!) και τον γιο του και μετακόμισαν στο Παρίσι, όπου και πιάστηκαν για κατασκοπεία. Τότε ήταν που αποκαλύφθηκε η πραγματική ταυτότητα του Shi και ο εξοργισμένος Boursicot προσπάθησε να τον σκοτώσει, κόβοντάς του το λαρύγγι. Ο Shi επιβίωσε ωστόσο από την επίθεση. Το θεατρικό και κινηματογραφικό έργο «M. Butterfly» βασίζεται χαλαρά στις περιπέτειες του τενόρου που θέλησε να ζήσει ως γυναίκα…

Ιωάννα της Λωραίνης: Πολεμίστρια

Η «γυναίκα που ντυνόταν με ανδρικά ρούχα» άκουσε το θεϊκό κάλεσμα σε νεαρή ηλικία και βάλθηκε να απελευθερώσει τη χώρα της από την αγγλική μπότα. Έκοψε τα μαλλιά της κοντά, ντύθηκε άντρας και ηγήθηκε ενός στρατού! Αιρετική, μάγισσα, πολεμίστρια αλλά και αγία, η Παρθένος της Ορλεάνης παραμένει το πλέον αξιομνημόνευτο παράδειγμα παρενδυσίας, η γυναίκα που ντύθηκε άντρας δηλαδή για να αλλάξει τη μοίρα της Γαλλίας στον Εκατονταετή Πόλεμο. Κι αν η Ζαν Ντ’ Αρκ κάηκε στην πυρά ως αιρετική, αργότερα θα μετατρεπόταν σε αγία της ρωμαιοκαθολικής εκκλησίας αλλά και εθνική ηρωίδα της Γαλλίας…