Το προφίλ των ανθρώπων που ελέγχει περισσότερο η αστυνομία – Τι ισχύει με την Ελλάδα

Άνδρες, νέοι, εθνικές μειονότητες, μουσουλμάνοι και μη ετεροφυλόφιλοι γίνονται συχνότερα αντικείμενο ελέγχου από την αστυνομία στις χώρες-μέλη της ΕΕ, όπως διαπιστώνει ο Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (FRA) στην έκθεση που δημοσιοποιεί σήμερα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης ενός χρόνου από τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ.

Συγκεκριμένα, στις χώρες της ΕΕ η αστυνομία σταμάτησε για έλεγχο το 21% των νεαρών πολιτών ηλικίας 16-29 ετών τους τελευταίους δώδεκα μήνες, ενώ το ίδιο ποσοστό για τις ηλικίες 65+ είναι μόλις 6%. Επίσης, υπέβαλε σε έλεγχο το 22% των ανθρώπων που δηλώνουν ότι ανήκουν σε εθνική μειονότητα, ενώ το ίδιο ποσοστό στον γενικό πληθυσμό ανέρχεται σε 13%. Τα ποσοστά διαφοροποιούνται αρκετά ανάλογα με τη χώρα.

Για παράδειγμα, τους τελευταίους δώδεκα μήνες η αστυνομία στην Αυστρία σταμάτησε για έλεγχο το 49% των μεταναστών από την υποσαχάρια Αφρική, ενώ στην Κροατία σταμάτησε το 33% των Ρομά. Αντίθετα, μόλις το 4% των Ρομά στη Βουλγαρία ή το 3% των μεταναστών από την Ασία στη Βρετανία ελέγχθηκαν από την αστυνομία το ίδιο χρονικό διάστημα. Στην Ελλάδα, σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, η αστυνομία σταμάτησε το 18% του γενικού πληθυσμού, το 33% των Ρομά και το 26% των μεταναστών από τη Νότια Ασία.

Επίσης, η έρευνα διαπιστώνει ότι στην περίπτωση των ατόμων με μεταναστευτικό προφίλ ο έλεγχος της αστυνομίας περιλαμβάνει πιο συχνά σωματική έρευνα ή έρευνα του αυτοκινήτου τους, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό. Γενικότερα, οι εμπειρίες των ανθρώπων διαφέρουν ανάλογα με το πλαίσιο στο οποίο τους σταμάτησε η αστυνομία για έλεγχο. Για παράδειγμα, για τον γενικό πληθυσμό στην Ελλάδα οι περισσότεροι έλεγχοι της αστυνομίας (94%) έγιναν ενώ οδηγούσαν ή κινούνταν με κάποιο όχημα. Αντίθετα, στο 78% των μεταναστών από τη νότια Ασία πραγματοποιήθηκε έλεγχος ενώ κινούνταν με τα πόδια. Στην έκθεση σημειώνεται ότι οι έλεγχοι με το αυτοκίνητο είναι πιο πιθανό να γίνονται τυχαία, χωρίς να υπάρχει διάκριση των ατόμων με βάση τα προσωπικά χαρακτηριστικά τους (profiling).

Η αντίληψη ότι τα άτομα υπόκεινται σε ελέγχους εξαιτίας του εθνοτικού προφίλ τους είναι κοινή πεποίθηση για τους μετανάστες από τη Νότια Ασία στην Ελλάδα (89%) και τους Ρομά στην Ολλανδία (86%) και την Πορτογαλία (84%). Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι κατά τους ελέγχους της αστυνομίας το 80% του γενικού πληθυσμού δήλωσε πως η αστυνομία τούς φέρθηκε με σεβασμό, ποσοστό που στην περίπτωση των μειονοτήτων πέφτει δραματικά στο 46%. Στην Ελλάδα τα αντίστοιχα ποσοστά είναι 77% για τον γενικό πληθυσμό, 46% για τους Ρομά και 50% για τους μετανάστες από τη Νότια Ασία.

Ο FRA καλεί τις χώρες της ΕΕ να καταπολεμήσουν τις διακρίσεις. Για αυτόν τον σκοπό εξέδωσε έναν οδηγό με πρακτικές πληροφορίες, τις οποίες η αστυνομία μπορεί να χρησιμοποιήσει στην καθημερινή εργασία της.