Το Ιράν επιβεβαίωσε σήμερα Τρίτη (23/2) ότι ξεκινά να ισχύει ο περιορισμός των επιθεωρήσεων της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) για τις δραστηριότητες του πυρηνικού του προγράμματος, έπειτα από την εκπνοή της προθεσμίας που έθεσε η Τεχεράνη για την άρση των αμερικανικών κυρώσεων.
«Η εφαρμογή του νόμου (του Κοινοβουλίου) άρχισε σήμερα το πρωί», ανακοίνωσε ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ.
«Είχαμε επισήμως ανακοινώσει τις 15 Φεβρουαρίου στην Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας ότι ο νόμος του Κοινοβουλίου θα τεθεί σε ισχύ από το πρωί της 23ης Φεβρουαρίου», πρόσθεσε ο ιρανός υπουργός Εξωτερικών τονίζοντας ωστόσο ότι η συνεργασία της Τεχεράνης με τον οργανισμό του ΟΗΕ θα συνεχισθεί.
Σύμφωνα με το νομοθετικό κείμενο που υιοθετήθηκε από το ιρανικό κοινοβούλιο τον Δεκέμβριο, η κυβέρνηση θα περιορίσει ορισμένες επιθεωρήσεις της IAEA σε ιρανικές εγκαταστάσεις, περιλαμβανομένων των ύποπτων στρατιωτικών τοποθεσιών, σε περίπτωση διατήρησης των κυρώσεων που επανέφερε το 2018 η κυβέρνηση Τραμπ, μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Σε απάντηση της αμερικανικής κίνησης, το Ιράν εγκατέλειψε προοδευτικά από το 2019 πολλούς από τους περιορισμούς που είχε αποδεχθεί να επιβάλει στο πυρηνικό του πρόγραμμα με αντάλλαγμα τη χαλάρωση των κυρώσεων που του είχαν επιβληθεί.
Προσωρινή συμφωνία με την IAEA για τη διατήρηση της εποπτείας
Το Ιράν και η IAEA ανακοίνωσαν την Κυριακή προσωρινή συμφωνία για την διατήρηση της εποπτείας επί των ιρανικών πυρηνικών δραστηριοτήτων, αν και περιορισμένης, όσο χρόνο θα χρειασθεί για να ξεκινήσουν διπλωματικές συνομιλίες ανάμεσα στις πλευρές που έχουν υπογράψει την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης στην Βιέννη το 2015, με στόχο την έξοδο από το σημερινό αδιέξοδο.
Ο γενικός διευθυντής της IAEA Ραφαέλ Γκρόσι έδωσε την διαβεβαίωση ότι ο οργανισμός του παραμένει σε θέση να διατηρήσει τον αναγκαίο βαθμό εποπτείας και επαλήθευσης», μετά τις συνομιλίες που είχε στην Τεχεράνη το σαββατοκύριακο με ιρανούς αξιωματούχους.
Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος της ιρανικής κυβέρνησης Αλί Ράμπιι χαιρέτισε σήμερα την επίτευξη μίας «αποτελεσματικής και ασφαλούς» συμφωνίας με τον κ. Γκρόσι, δηλώνοντας ότι θα επιτρέψει την αποφυγή «βλάβης των σχέσεων, της αμοιβαίας εμπιστοσύνης και της θετικής συνεργασίας ανάμεσα στο Ιράν και την IAEA».
Ανησυχία για ύπαρξη πυρηνικών σε αδήλωτη τοποθεσία
Σύμφωνα με έκθεση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA) η υπηρεσία εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για πιθανή ύπαρξη πυρηνικού υλικού σε μια αδήλωτη ιρανική τοποθεσία.
Η IAEA είχε ήδη επισημάνει αυτή την αδήλωτη ιρανική τοποθεσία σε μια έκθεση που είχε συντάξει τον Νοέμβριο, κρίνοντας τις εξηγήσεις της Ισλαμικής Δημοκρατίας «αναξιόπιστες». Πρόκειται για μια αποθήκη στην περιοχή Τουρκουζαμπάμ, στην επαρχία της Τεχεράνης.
«Η ύπαρξη σωματιδίων φυσικού ουρανίου ανθρωπογενούς προέλευσης (που προκύπτουν από ανθρώπινες δραστηριότητες), που δεν δηλώθηκαν από το Ιράν, αντιπροσωπεύει ξεκάθαρα την παρουσία πυρηνικού υλικού ή/και εξοπλισμού μολυσμένου με πυρηνικό υλικό σε αυτήν την τοποθεσία», σημειώνεται στην έκθεση.
«Μετά από 18 μήνες, το Ιράν δεν έχει ακόμη παράσχει τις απαραίτητες, πλήρεις και τεχνικά αξιόπιστες εξηγήσεις», συνεχίζει η Υπηρεσία, προσθέτοντας ότι ο γενικός διευθυντής της, Ραφαέλ Γκρόσι, που επισκέφθηκε την Τεχεράνη αυτό το Σαββατοκύριακο, επανέλαβε «την ανησυχία του για την έλλειψη προόδου» στο θέμα.
Η Τεχεράνη συνεχίζει επίσης να συσσωρεύει ουράνιο χαμηλού εμπλουτισμού, σε ποσότητες που ξεπερνούν σήμερα 14 φορές το επιτρεπόμενο όριο που έθετε η διεθνής συμφωνία του 2015, σύμφωνα με την έκθεση, η οποία θα εξετασθεί από το διοικητικό συμβούλιο της Υπηρεσίας την επόμενη εβδομάδα.
Στις 16 Φεβρουαρίου, η ποσότητα αυτή ήταν 2967,8 κιλά έναντι ενός ανώτατου ορίου 202,8 κιλών (ή 300 κιλά εξαφθοριούχου ουρανίου (UF6)). Στην προηγούμενη έκθεση, αυτό το απόθεμα ήταν 2.442,9 κιλά.
Σε απάντηση της αμερικανικής αποχώρησης το 2018 από την πυρηνική συμφωνία του 2015 και την επαναφορά κυρώσεων της Ουάσινγκτον εις βάρος της Τεχεράνης, το Ιράν εγκατέλειψε προοδευτικά από το 2019 πολλούς από τους περιορισμούς που είχε αποδεχθεί να επιβάλει στο πυρηνικό του πρόγραμμα με αντάλλαγμα την χαλάρωση των κυρώσεων που του είχαν επιβληθεί.
