Έπειτα από τέσσερις ημέρες συνεδριάσεων, συζητήσεων και μαρτυριών, συχνά σοκαριστικών, ολοκληρώθηκε χθες Παρασκευή στο Λονδίνο η πιο φιλόδοξη διάσκεψη που έχει διοργανωθεί ως τώρα με θέμα τον βιασμό ως όπλο πολέμου με την κατάρτιση ενός πρωτοκόλλου που έχει στόχο να τερματιστεί η ατιμωρησία των δραστών των εγκλημάτων αυτών, ακόμη κι αν η εφαρμογή του στο πεδίο παραμένει ιδιαίτερα περίπλοκη.
Ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Τζον Κέρι ζήτησε μιλώντας ενώπιον των εκπροσώπων 123 χωρών «να εξοριστεί στον Μεσαίωνα και τα βιβλία της ιστορίας» το «απερίγραπτο έγκλημα» των σεξουαλικών κακοποιήσεων σε καιρό πολέμου.
«Μπορούμε να το κάνουμε», υπογράμμισε ο Κέρι, ο οποίος δήλωσε ότι «με αφορά προσωπικά η μάχη ως βετεράνο του πολέμου και πατέρα δύο κοριτσιών».
Στη μακρά ομιλία του ο Κέρι παρέπεμψε στο πρωτόκολλο που καταρτίστηκε έπειτα από πρωτοβουλία του βρετανού υπουργού Εξωτερικών Ουίλιαμ Χέιγκ και της αμερικανίδας ηθοποιού Αντζελίνα Τζολί.
Πρέσβειρα καλής θέλησης της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) η Τζολί συνοδευόμενη από τον σύντροφό της επίσης σταρ του Χόλιγουντ Μπραντ Πιτ δήλωσε ότι έκανε τα πάντα ώστε «να βγει από τη σκιά» ένα θέμα για το οποίο μάχεται εδώ και χρόνια.
«Δεν θα εξαλείψουμε αυτό το κακό από τη μία ημέρα στην άλλη, αυτή δεν είναι παρά η αρχή, αλλά γνωρίζουμε ακριβώς τι πρέπει να κάνουμε στο εξής», υπογράμμισε η ηθοποιός.
Το πρωτόκολλο, ένα κείμενο 146 σελίδων που μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και δόθηκε στη δημοσιότητα ήδη από την Τετάρτη, καθορίζει τα διεθνή κριτήρια για να χαρακτηριστεί η σεξουαλική κακοποίηση έγκλημα. Έχει επίσης στόχο να εναρμονίσει τον τρόπο έρευνας και συγκέντρωσης πληροφοριών για τα εγκλήματα αυτά στο πεδίο.
«Είμαστε αποφασισμένοι να φροντίσουμε ώστε οι εισαγγελείς, οι δυνάμεις της αστυνομίας, οι δυνάμεις διατήρησης της ειρήνης και η κοινωνία των πολιτών, που είναι στην πρώτη γραμμή της μάχης αυτής, να γνωρίζουν πώς να καταχωρούν και να ερευνούν τα σεξουαλικά εγκλήματα στις εμπόλεμες ζώνες ώστε να μπορούν να διώκονται οι δράστες τους», υπογράμμισε ο Χέιγκ παρουσιάζοντας το πρωτόκολλο.
Ο βρετανός υπουργός εκτίμησε επίσης ότι το πρωτόκολλο αυτό, το πρώτο του είδους του, είναι «ένα εξαιρετικά σημαντικό έγγραφο» που θα διαδραματίσει «ζωτικής σημασίας ρόλο ώστε να σπάσει η κουλτούρα της ατιμωρησίας».
Όπως επεσήμανε η Τζολί, όλα τα θύματα βιασμού σε εμπόλεμες ζώνες τα οποία συνάντησε η ίδια σχεδόν σε όλο τον κόσμο ζητούν «δικαιοσύνη».
«Ο αριθμός των καταδικών για βιασμούς σε εμπόλεμες ζώνες είναι μηδαμινός», κατήγγειλε η ηθοποιός, χαρακτηρίζοντας τους βιασμούς εγκλήματα πολέμου.
Για παράδειγμα, μόλις εξήντα άνθρωποι προσήχθησαν στη δικαιοσύνη στη Βοσνία, όπου εκτιμάται ότι ο αριθμός των γυναικών που βιάστηκαν στη διάρκεια του πολέμου στην αρχή της δεκαετίας του 1990 ήταν 20.000 με 50.000.
Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, όπου 36 γυναίκες και κορίτσια βιάζονται καθημερινά, την Κολομβία, το Αφγανιστάν και σε πολλές άλλες χώρες συναντώνται οι ίδιες δυσκολίες στην προσπάθεια να εντοπιστούν και να δικαστούν οι δράστες.
«Οι δράστες θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, ακόμη και σε περιόδους πολέμου, συγκεντρώνονται αποδείξεις οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν εναντίον τους», επεσήμανε η Τζολί.
«Πρέπει να γνωρίζουν ότι μόλις υπογραφεί η συνθήκη ειρήνευσης, δεν θα δοθεί αμνηστία για τους βιασμούς», πρόσθεσε. «Γνωρίζουμε πόσο δύσκολο είναι να υπάρξουν καταδίκες για βιασμό ακόμη και σε δημοκρατικές, σταθερές χώρες, γι’ αυτό πρέπει να εργαστούμε ακόμη πιο σκληρά για να καταστήσουμε δυνατή τη δικαιοσύνη στις πιο εύθραυστες χώρες», υπογράμμισε η Τζολί.
Εξάλλου στη διάρκεια της διάσκεψης αυτής η Βρετανία και οι ΗΠΑ δεσμεύθηκαν να προσφέρουν επιπλέον πόρους για την καταπολέμηση των σεξουαλικών εγκλημάτων σε καιρό πολέμου.
