Από το 2017 έως και το 2020 η Δρ Mieneke te Hennepe, επιμελήτρια στο Rijksmuseum Boerhaave, ενός μουσείου στην πόλη Leiden στην Ολλανδία, αφιερωμένο στις ιατρικές επιστήμες, την έρευνα και την καινοτομία, προετοίμαζε μια έκθεση για να προειδοποιήσει τον κόσμο αναφορικά με το καταστροφικό δυναμικό των ιογενών εστιών.

Το έκθεμα στο οποίο εργαζόταν ονομαζόταν Besmet! («Μεταδοτική!») και προετοιμαζόταν να ανοίξει τις πόρτες του στο κοινό τον Μάρτιο του 2020 ως μια συναρπαστική εμπειρία ενός κόσμου που «κυβερνάται» από την μετάδοση ενός θανατηφόρου ιού.

Μάλιστα, στην έκθεση συμπεριλαμβάνονταν και αντικείμενα που απεικονίζανε την τρομακτική και απογοητευτική αλήθεια της διαχείρισης μιας λοίμωξης, με τους επισκέπτες να έχουν τη δυνατότητα να δουν από κοντά τα γυαλιά μιας στολής εξοπλισμού ατομικής προστασίας που χρησιμοποιήθηκε κατά την επιδημία του Έμπολα στη Δυτική Αφρική το 2014, ενώ η Δρ te Hennepe κατάφερε να φτιάξει και ένα πιστό αντίγραφο της μάσκας της πανούκλας του 14ου αιώνα.

Φυσικά, ήταν πολύ αργά για την Δρ te Hennepe και το μουσείο να εκφράσουν την προειδοποίησή τους, καθώς το Φερβρουάριο -μόλις ένα μήνα πριν την έναρξη της έκθεσης- η Δρ te Hennepe άρχισε ήδη να πιστεύει ότι η έκθεση «Besmet!» ήταν ήδη ξεπερασμένη.

Η μακάβρια προειδοποίηση της έκθεσης σχετικά με την εξέλιξη μιας πανδημίας αποτελούσε, πια, υπαρκτή πραγματικότητα. Από τις δηλώσεις επιδημίας έως τις συχνές ειδοποιήσεις περιπτώσεων που εμφανίζονται σε ολόκληρο τον κόσμο, η ασθένεια δεν ήταν ένα θέμα που μπορούσε να παρακολουθήσει κανείς με ασφάλεια εντός των τοίχων της έκθεσης. Το ξέσπασμα σε μορφή «χιονοστιβάδας» του ιού, το οποίο θα χαρακτηριζόταν πανδημία από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας στις 11 Μαρτίου, ήταν άνευ προηγουμένου, υποτιμημένο και πιο θανατηφόρο από πολλές από τις δυσοίωνες μολύνσεις που εκτίθενται στη συγκεκριμένη έκθεση.

Έτσι, μέσα σε τέσσερις μήνες η έκθεση προσαρμόστηκε στην πραγματικότητα και αντί να προειδοποιεί για το πώς θα είναι η κατάσταση κατά την διάρκεια πιθανούς πανδημίας, παρουσίαζε την εξελισσόμενη πανδημία του κορονοϊού. Η δημιουργική ομάδα της έκθεσης άλλαξε το περιεχόμενό της μέσα σε λίγους μήνες για να συνδέσει την ιστορία των εστιών του παρελθόντος με τη σημερινή παγκόσμια κρίση, συλλέγοντας ταυτόχρονα αντικείμενα που καταδεικνύουν θεραπείες, έρευνα και τον δραματικό αντίκτυπο του ιού στην πραγματική ζωή. Πολλά από τα αντικείμενα της πρώτης έκθεσης παρέμειναν (ανάμεσά τους η μάσκα PPE και η μάσκα αερίου, ενώ η μάσκα της πανούκλας απομακρύνθηκε για λόγους υγιεινής).

Η επιμελήτρια της έκθεσης ήρθε σε επικοινωνία με νοσοκομεία και ερευνητικές εγκαταστάσεις για τη συλλογή νέων αντικειμένων. Το τμήμα καραντίνας του ενημερώθηκε με μεγάλα, έγχρωμα πορτρέτα οικογενειών που κάθονταν στα παράθυρά τους, φωτογραφιζόμενοι κατά τη διάρκεια του lockdown του Απριλίου με τα πορτρέτα τους να εμφανίζονται στον ίδιο τοίχο με ασπρόμαυρες φωτογραφίες που απεικονίζουν αντίστοιχες εικόνες της δεκαετίας του 1950, κατά τη διάρκεια της ευλογιάς. Η ιατρική έρευνα και τα εκθέματα της έκθεσης έχουν αντικείμενα άμεσα αναγνωρίσιμα από τον καθημερινό κύκλο ειδήσεων: ρινικά επιχρίσματα PCR για διαγνωστικές εξετάσεις, αξονικές τομογραφίες ενός πνεύμονα ασθενούς COVID-19, ασπίδες προσώπου κ.α.

Η έκθεση άνοιξε στα μέσα Ιουλίου, ωστόσο ο Δρ te Hennepe εξακολουθεί να συλλέγει αντικείμενα. Λαμβάνοντας υπόψη ότι η πανδημία εξακολουθεί να εξελίσσεται, η επιμελήτρια και η δημιουργική της ομάδα παρακολουθούν συνεχώς τις εξελίξεις, ενώ υπάρχει και χώρος για το πιο περιζήτητο ζητούμενο όλων: το εμβόλιο. Μια πινακίδα κάτω από μια κενή βιτρίνα αναγράφει «μόλις ανακαλυφθεί ένα αποτελεσματικό φάρμακο ή εμβόλιο, θα φιλοξενηθεί σε αυτό το ράφι».

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι ο χρόνος διάρκειας της έκθεσης πήρε παράταση έως και τον Ιανουάριο του 2022 για να δώσει περισσότερο χρόνο προβολής σε μελλοντικές εξελίξεις.