Το ευρωφοβικό κύμα που επικυρώθηκε με τις ευρωεκλογές απειλεί να περιπλέξει τις ευρω-αμερικανικές σχέσεις δημιουργώντας κλίμα αντι-αμερικανισμού, τη στιγμή που η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι Ηνωμένες Πολιτείες διαπραγματεύονται μία φιλόδοξη συνθήκη ελευθέρου εμπορίου, σύμφωνα με τους αναλυτές.
Ο θρίαμβος στην Ευρώπη των αντι-ευρωπαϊκών κομμάτων, της άκρας δεξιάς, των ρατσιστικών και ξενοφοβικών κομμάτων, έγινε δεκτός με περίσκεψη από την Ουάσινγκτον, αναφέρει σήμερα το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων. «Είμαστε διατεθειμένοι να συνεργασθούμε με όλους τους πολιτικούς σχηματισμούς και όλους τους ηγέτες που υποστηρίζουν τις θεμελιώδεις αρχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου και ελπίζουμε να το κάνουμε με τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ενωσης για την προώθηση των ευρω-αμερικανικών σχέσεων», δήλωσε επιφυλακτικά η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τζένιφερ Πσάκι.
Σε μία συμβολική έκφραση της προσήλωσης της Ουάσινγκτον στους ιστορικούς δεσμούς ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα θα παραστεί την ερχόμενη εβδομάδα στη Νορμανδία στις εκδηλώσεις της 70ής επετείου της Συμμαχικής Απόβασης. Θα γίνει δεκτός στις 5 Ιουνίου στο Μέγαρο των Ηλυσίων από τον πρόεδρο Φρανσουά Ολάντ μετά τη σύνοδο κορυφής της Ομάδας των 7 στις Βρυξέλλες και μία επίσκεψη στη Βαρσοβία.
Ήδη, στα τέλη του Μαρτίου στις Βρυξέλλες, ο Μπαράκ Ομπάμα απέτισε φόρο τιμής στις θυσίες των αμερικανών στρατιωτών στη Γηραιά Ήπειρο κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, χαιρέτισε τις σχέσεις των ΗΠΑ με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς και την σταθερότητα της Ατλαντικής Συμμαχίας, απευθύνοντας προειδοποίηση προς τους νέους της Ευρώπης για το ευάλωτο των δημοκρατικών κατακτήσεων.
Πέρα από τον ισχυρό συμβολισμό, Ευρώπη και ΗΠΑ διαπραγματεύονται από τον Ιούλιο 2013 τη δημιουργία της μεγαλύτερης ζώνης ελευθέρου εμπορίου στον κόσμο μέσω μίας διατλαντικής συνθήκης.
Όμως στην Ευρώπη, ο στόχος αυτός δημιουργεί φόβους για γενική απορρύθμιση που θα άνοιγε τον δρόμο στο αμερικανικό βοδινό με ορμόνες ή στους γενετικά τροποποιημένους οργανισμούς.
«Η συνθήκη βρίσκεται σε κίνδυνο», προειδοποιεί η Τζούντι Ντέμπσεϊ, του ιδρύματος Carnegie Europe, αναφέροντας ότι μικρός αριθμός ευρωπαίων ηγετών υπερασπίζεται την «πολύ αντιδημοφιλή» αυτή συνθήκη.
Η ίδια κάνει λόγο για «έναν ασυνήθη αντιαμερικανισμό στους κόλπους της αριστεράς και της δεξιάς- ακόμη και της μετριοπαθούς δεξιάς- όπως δεν έχει ποτέ εμφανισθεί κατά το παρελθόν» στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με την ερευνήτρια του Carnegie Europe, «οι τεράστιες διαφωνίες ανάμεσα στην Αμερική και την Ευρώπη» που ήλθαν στο φως κατά τις διαπραγματεύσεις για τη συνθήκη ελευθέρου εμπορίου, θα γίνονται αντικείμενο εκμετάλλευσης από τα ευρωφοβικά κόμματα, όπως το Εθνικό Μέτωπο της Μαρίν Λεπέν και το Κόμμα για την Ανεξαρτησία του Ηνωμένου Βασιλείου, μεγάλοι νικητές των ευρωεκλογών.
«Οτιδήποτε είναι σημαντικό ως προς το εμπόριο ή την προστασία των δεδομένων θα πρέπει να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για να τεθεί σε ισχύ», λέει ο Τζέφρεϊ Χάρις, στέλεχος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που είναι επιφορτισμένο με τις σχέσεις με τον αμερικανικό Κονγκρέσο.
Ήδη και πριν από τις ευρωεκλογές το κλίμα ανάμεσα στις δύο πλευρές του Ατλαντικού ήταν βεβαρυμμένο, σύμφωνα με την Τζούντι Ντέμπσεϊ εξαιτίας της «κακής διαχείρισης» από τον πρόεδρο Ομπάμα της σύρραξης στη Συρία (που υπαναχώρησε την τελευταία στιγμή ως προς το στρατιωτικό πλήγμα κατά της Δαμασκού, προς δυσαρέσκεια του Παρισιού) και του σκανδάλου για το πρόγραμμα παρακολουθήσεων του NSA.
«Οι Αμερικανοί δεν έχουν ζητήσει συγγνώμη, η κυβέρνηση άφησε την κατάσταση να επιδεινωθεί και δεν απευθύνθηκε προς την κοινή γνώμη στην Ευρώπη», λέει η ερευνήτρια του Carnegie Europe.
Σε μία ένδειξη της σημασίας που αποδίδεται στην συνθήκη, ο υπουργός Εξωτερικών της Εσθονίας Ούρμας Πράετ υπενθύμισε χθες στο πλευρό του αμερικανού ομολόγου του Τζον Κέρι ότι «οι σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης-Ηνωμένων Πολιτειών» αποτελούν ύψιστη ανάγκη και εξέφρασε την ελπίδα ότι αυτή η ζώνη ελευθέρου εμπορίου θα δημιουργηθεί το συντομότερο δυνατόν.
Άλλοι αναλυτές εκφράζουν φόβους ότι το ευρωφοβικό κύμα θα πολλαπλασιάσει τις διαφωνίες ανάμεσα στους 28 για τη θέση της ΕΕ απέναντι στην ουκρανική κρίση και τη Ρωσία.
«Κόμματα της άκρας δεξιάς σε παρά φύσιν συμμαχία με κόμματα της άκρας αριστεράς είναι πιθανόν να χρησιμεύσουν ως Δούρειος Ίππος στην Μόσχα και να περιπλέξουν, στο επίπεδο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, τη συνεργασία που επιζητούν οι Ηνωμένες Πολιτείες με την Ευρώπη απέναντι στη Ρωσία», γράφει ο Ντέιμον Ουίλσον, ερευνητής του Atlantic Council.
Άλλωστε, η Μαρίν Λεπέν δήλωσε την Τετάρτη στις Βρυξέλλες ότι «θα είναι κουτό εκ μέρους της ΕΕ να εμπλακεί σε ψυχρό πόλεμο με τη Ρωσία».