Μέσα σε ένα κλίμα έντονου ευρωσκεπτικισμού και φόβων για μεγάλη άνοδο της άκρας δεξιάς σε όλες σχεδόν τις χώρες θα διεξαχθούν οι Ευρωεκλογές. Σε λιγότερο από δύο εβδομάδες οι Ευρωπαίοι πολίτες καλούνται να εκλέξουν τους νέους εκπροσώπους τους στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, την ώρα που όλες οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι η ακροδεξιά «απειλεί», σύμφωνα με θέμα του ΑΠΕ.
Συγκεκριμένα οι δημοσκοπήσεις καταλήγουν στο ίδιο συμπέρασμα: Το βράδυ της 25ης Μαΐου η ακροδεξιά αναμένεται ότι θα εκλέξει περίπου 100 ευρωβουλευτές, σε σύνολο 751. Εκτιμάται επίσης ότι θα είναι σε θέση να συγκροτήσει μια νέα πολιτική ομάδα εντός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, με πυρήνα της τους ευρωβουλευτές του γαλλικού Εθνικού Μετώπου και του ολλανδικού PVV. Τα δύο αυτά κόμματα όπως επίσης και το ευρωσκεπτικιστικό, ξενοφοβικό UKIP στη Βρετανία, ενδέχεται να έρθουν ακόμη και στην πρώτη θέση στις χώρες τους εκτοπίζοντας τα παραδοσιακά μεγάλα κόμματα. Ορισμένοι πολιτικοί αναλυτές μάλιστα έκαναν λόγο για μια “ευρωπαϊκή 21η Απριλίου”, παραπέμποντας στις γαλλικές προεδρικές εκλογές του 2002, όταν το Εθνικό Μέτωπο πέρασε στον δεύτερο γύρο προκαλώντας σοκ στη Γαλλία και την Ευρώπη.
Πέραν της ακροδεξιάς, άλλα κόμματα που επικρίνουν σκληρά την Ευρώπη και την πολιτική που ακολουθεί εμφανίζονται επίσης με ανεβασμένα τα ποσοστά τους, όπως η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) που τάσσεται κατά του «χρεοκοπημένου» ευρώ ή το λαϊκιστικό Κίνημα Πέντε Αστέρων του Ιταλού κωμικού ηθοποιού Μπέπε Γκρίλο.
Οι δημοσκοπήσεις που έχουν γίνει μέχρι σήμερα καταδεικνύουν μια νέα μείωση της συμμετοχής στις εκλογές που πριν από πέντε χρόνια είχε καταγράψει αρνητικό ρεκόρ, πέφτοντας στο 43%. Η έλλειψη ενδιαφέροντος των ψηφοφόρων αφενός ευνοεί τα ακραία κόμματα και αφετέρου συμβάλλει στην υπονόμευση του κύρους των ευρωπαϊκών θεσμών.
Η άνοδος του λαϊκισμού εξηγείται «από την απουσία μιας ικανοποιητικής πολιτικής απάντησης» στην παγκοσμιοποίηση μετά από την κρίση, τα μέτρα λιτότητας και την αύξηση της ανεργίας, υποστήριξε ο Ζαν-Ντομινίκ Ζιλιανί, ο πρόεδρος του Ιδρύματος Ρομπέρ Σουμάν. Σε όλα αυτά προστίθεται το γεγονός ότι οι ψηφοφόροι βλέπουν στις εκλογές αυτές «μια ευκαιρία να τιμωρήσουν» τα πολιτικά κόμματα και τις κυβερνήσεις των χωρών τους για την πολιτική που ακολούθησαν.
«Πρόκειται για μια ψήφο διαμαρτυρίας που είναι ταυτόχρονα αντιευρωπαϊκή και αντιελιτίστικη», σύμφωνα με την Ναταλί Μπρακ του Κέντρου Μελετών Πολιτικής Ζωής του Ελευθέρου Πανεπιστημίου των Βρυξελλών.
Από την πλευρά του, ο ηγέτης του UKIP Νάιτζελ Φάρατζ εκφράζει την ικανοποίησή του γιατί στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο «θα υπάρχει ένα ουράνιο τόξο ευρωσκεπτικιστών» απ’ όλο το πολιτικό φάσμα.
Μολονότι θα τους δοθεί ένα ακόμη βήμα για να εκφράσουν τις απόψεις τους, οι ευρωσκεπτικιστές θα παραμείνουν μειοψηφία και δεν θα μπορούν να “μπλοκάρουν” το ευρωπαϊκό οικοδόμημα, παρά τις υποσχέσεις της Μαρίν Λεπέν, της ηγέτιδας του Εθνικού Μετώπου.
Στην απέναντι πλευρά, τα φιλοευρωπαϊκά κόμματα, για παράδειγμα η κεντροδεξιά και οι σοσιαλιστές, θα υποχρεωθούν να συνεργαστούν κατά το πρότυπο των «μεγάλων συνασπισμών» που πολλαπλασιάστηκαν τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες της ΕΕ, από τη Γερμανία και την Ελλάδα μέχρι την Ιταλία και το Βέλγιο, εκτιμά το κέντρο μελετών Stratfor.
Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα της PollWatch, που περιλαμβάνει δεκάδες δημοσκοπήσεις από όλες τις χώρες, το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) αναμένεται ότι θα χάσει περίπου 60 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και η δύναμή του θα πέσει στις 216, όμως θα διατηρήσει ένα ελαφρύ προβάδισμα απέναντι στους Σοσιαλιστές, που προβλέπεται να αναδείξουν 205 ευρωβουλευτές. Οι Φιλελεύθεροι, τα ποσοστά των οποίων επίσης εμφανίζονται μειωμένα, καταλαμβάνουν την τρίτη θέση με 60 ευρωβουλευτές, μπροστά από τη ριζοσπαστική Αριστερά και τους Πράσινους.
Οι νέοι ευρωβουλευτές θα κληθούν πολύ σύντομα να εγκρίνουν την επιλογή των ηγετών των χωρών-μελών της Ε.Ε. όσον αφορά τον νέο πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Σε μια προσπάθεια εκδημοκρατισμού του θεσμού, τα κυριότερα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα έχουν προτείνει δικούς τους υποψηφίους για τη θέση. «Για τους πολίτες, είναι εμφανής η διαφορά μεταξύ του Κοινοβουλίου και εκείνων που λαμβάνουν πραγματικά τις αποφάσεις», σημείωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν Βαν Ρομπάι προειδοποιώντας για τον κίνδυνο “αντιπαράθεσης” μεταξύ του ηγετών και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην περίπτωση που οι επιλογές τους δεν συμπίπτουν.
Μέχρι τις ευρωεκλογές, οι υποψήφιοι συνεχίζουν την προεκλογική εκστρατεία τους σε όλη την Ευρώπη. Ως φαβορί εμφανίζονται ο πρώην πρωθυπουργός του Λουξεμβούργου Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ που στηρίζεται από το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα και ο Σοσιαλιστής Μάρτιν Σουλτς. Ο Γκι Φέρχοφστατ, για τους Φιλελεύθερους, δεν φαίνεται να έχει πολλές πιθανότητες όμως θα μπορούσε να αποτελέσει μια συμβιβαστική λύση.
Όλοι τους πάντως συμφωνούν ότι ήρθε πλέον ο καιρός να αλλάξει η σελίδα της δεκαετούς προεδρίας του Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο ο οποίος κατηγορείται πλέον όχι μόνο για έλλειψη φιλοδοξίας και «αδυναμία» απέναντι στις χώρες αλλά και για όλα τα δεινά της Ευρώπης, αρχής γενομένης από τη λιτότητα. Οι επίδοξοι αντικαταστάτες του υπόσχονται μια εκτελεστική εξουσία πιο κοινωνική, πιο δραστήρια και πιο πολιτική.
