Βέτο άσκησε την τελευταία στιγμή ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βίκτορ Γιανουκόβιτς στις προσπάθειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη διάσωση της συμφωνίας σύνδεσης η οποία επρόκειτο να υπογραφεί σήμερα στο Βίλνιους και θα είχε σημάνει μία ιστορική στροφή για την απομάκρυνση του Κιέβου από τη ρωσική σφαίρα επιρροής.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπάθησε μέχρι την τελευταία στιγμή να αλλάξει τη στάση του προέδρου Γιανουκόβιτς, προτείνοντας προς την ουκρανική κυβέρνηση και τους εκπροσώπους της κεντρικής τράπεζας της χώρας οικονομικά κίνητρα κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων του Βίλνιους. Σύμφωνα με Ευρωπαίους διπλωμάτες, συμβιβαστική πρόταση συμφωνήθηκε χθες κατά τη διάρκεια των προκαταρκτικών συνομιλιών, την οποία σήμερα αρνήθηκε να υπογράψει ο Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Το αποτέλεσμα της τρίτης συνόδου κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την Ανατολική Σύμπραξη (Γεωργία, Μόλδοβας, Ουκρανία, Λευκορωσία, Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν) στο Βίλνιους ήταν πενιχρό, όπως μεταδίδει το ΑΜΠΕ. Οι συνομιλίες κατέληξαν στη μονογραφή συμφωνιών σύνδεσης με την Γεωργία και τον Μόλδοβα, η υπογραφή των οποίων θα γίνει σε διάστημα μηνών, και στην υπογραφή συμφωνίας για τη χαλάρωση του καθεστώτος των αδειών εισόδου με το Αζερμπαϊτζάν.
«Παρέμεινε το στάτους κβο. Ο ουκρανός πρόεδρος δεν είναι έτοιμος να προχωρήσει προς την σύνδεση με την Ευρωπαϊκή Ένωση», δήλωσε η πρόεδρος της Λιθουανίας Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε κατηγορώντας την ουκρανική ηγεσία ότι επέλεξε έναν δρόμο «που δεν οδηγεί πουθενά». «Είναι μία ήττα για την Ουκρανία», είπε.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ και η καγκελάριος της Γερμανίας Αγγελα Μέρκελ επέρριψαν την ευθύνη της αποτυχίας των συνομιλιών στον Γιανουκόβιτς, αλλά τόνισαν ότι η πόρτα παραμένει ανοικτή για τη οικοδόμηση στενότερων σχέσεων με την Ουκρανία.
Ο ίδιος ο Γιανουκόβιτς δήλωσε μετά το τέλος της συνόδου κορυφής ότι το Κίεβο εξακολουθεί να επιθυμεί την υπογραφή συμφωνίας σύνδεσης με την Ευρωπαϊκή Ένωση στο μέλλον και ότι η χώρα του χρειάζεται προηγουμένως ένα πακέτο οικονομικής βοήθειας από την ΕΕ. Νωρίτερα, είχε χαρακτηρίσει «ταπεινωτική» την προσφορά 600 εκατομμυρίων ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ενωση.
Κατά τις χθεσινές διαπραγματεύσεις εξέθεσε λεπτομερώς τα οικονομικά προβλήματα της Ουκρανίας, στα οποία περιλαμβάνονται οι υψηλές τιμές που είναι υποχρεωμένη να πληρώνει για το ρωσικό φυσικό αέριο. Η Μέρκελ δήλωσε ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να τροφοδοτήσει στο μέλλον με φυσικό αέριο την Ουκρανία, αν και οι δυνατότητές της για να το κάνει επί μακρόν είναι περιορισμένη.
Η συμφωνία σύνδεσης , συνοδευόμενη από ευρεία συμφωνία ελευθέρου εμπορίου, ήταν αντικείμενο πενταετούς διαπραγμάτευσης ανάμεσα στην Ουκρανία και την ΕΕ, η οποία έθεσε στη διάθεση του Κιέβου δισεκατομμύρια ευρώ για τον πολιτικό και οικονομικό εκσυγχρονισμό της χώρας.
Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι η σημερινή άρνηση του Κιέβου θα καταφέρει πλήγμα στην ιδέα της Ανατολικής Σύμπραξης, τη στρατηγική αυτή που από το 2009 στοχεύει στη σταθεροποίηση των πρώην σοβιετικών χωρών και τη σύνδεσή τους με την ΕΕ. Όμως η Ένωση, στο πλαίσιο της οποίας υπάρχουν διχογνωμίες για την Ανατολική Σύμπραξη, δεν προσέφερε ποτέ μία σαφή προοπτική ένταξης στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ενωσης, όπως έκανε με τις χώρες του πρώην σοβιετικού μπλοκ.
Μετά το πέρας των εργασιών της συνόδου του Βίλνιους, σύμφωνα διπλωματικές πηγές, ορισμένες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δεν είναι καθόλου δυσαρεστημένες με την αρνητική έκβαση της διαπραγμάτευσης με το Κίεβο.
