Μπροστά στην τεράστια πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης ενάντια στον φονικό ιό από την Κίνα του SARS-Cov-2 η ανθρωπότητα βαδίζει σε αχαρτογράφητα νερά, όπως παραδέχθηκε εχθές και ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Σύμφωνα με έρευνα της Citi, αν και μπορεί να διανύουμε ήδη τον τρίτο μήνα της επιδημίας, είναι πολύ νωρίς για να βγάλουμε, έστω κάποια πρώιμα, συμπεράσματα όσον αφορά τα κρούσματα, τα θύματα, τις επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία και την καθημερινότητά μας.

Τα δύο, μέχρι στιγμής, επικρατέστερα σενάρια είναι ένα θετικό, που συγκεντρώνει λιγότερες πιθανότητες να επαληθευτεί και ένα αρνητικό.

Στο θετικό σενάριο θα υπάρξει μία επιτυχημένη διαδικασία περιορισμού του ιού. Κάτι που θα οδηγούσε σε ταχεία ανάρρωσης της οικονομίας.

Γρήγορα μέτρα όπως η καραντίνα και οι απαγορεύσεις ταξιδιών θα είχαν έναν θετικό αντίκτυπο στην έξαρση του κορονοϊού. Στη συνέχεια τη σκυτάλη θα έπαιρναν οι επιστήμονες οι οποίοι θα παρήγαγαν ένα επιτυχημένο εμβόλιο κατά του ιού.

Σύμφωνα με αυτό το σενάριο τα περιστατικά θα έφταναν σε μία κορύφωση τον Απρίλιο του 2020 και από τα τέλη Μαΐου θα ξεκινούσε η παγκόσμια ανάρρωση. Ανθρώπων και οικονομίας.

Το δυσοίωνο σενάριο

Χωρίς διάθεση ανέξοδης κινδυνολογίας η μέχρι τώρα εικόνα των δεδομένων συνάδει με το άσχημο σενάριο για την εξέλιξη του κορονοϊού.

Μία παρατεταμένη μόλυνση θα προκαλούσε παγκόσμια οικονομική ύφεση. Η ταχύτητα εξάπλωσης του ιού θα ήταν συναρτώμενη με τον αριθμό των νεκρών ο οποίος θα αυξάνεται ραγδαία.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μια σοβαρή πανδημία θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ

Ενδεχομένως να οδηγούμασταν σε τερματισμό της παγκόσμιας παραγωγής και πτώση στην κατανάλωση

Ενώ όσο ο πλανήτης θα βρισκόταν σε «καραντίνα» η απομόνωση των κατοίκων θα οδηγούσε σε αυξημένο φόβο, συνθήκη που μαθηματικά οδηγεί σε φαινόμενα ξενοφοβίας και ρατσισμού. Στον φόβο για αυτό που δεν βλέπουμε και τον πόλεμο απέναντι στον Άλλο.

Συμπτώματα του ιού

Ο κορονοϊός ή COVID-19, όπως επισήμως ονομάστηκε, παρουσιάζει συμπτώματα όμοια με αυτά μίας κοινής γρίπης ή ενός κρυολογήματος.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τα συμπτώματα, που εντοπίζονται στο αναπνευστικό κυρίως σύστημα, είναι τα εξής:

  • Πυρετός
  • Βήχας
  • Δύσπνοια
  • Δυσκολίες στην αναπνοή

Τα βασικά συμπτώματα μπορούν να ακολουθούνται και από σωματική κόπωση και πόνο στους μύες. Ο βήχας μπορεί να ξεκινάει ως ήπιος και να κλιμακώνεται, όπως και ο πυρετός.

Σε πιο σοβαρές περιπτώσεις η μόλυνση από τον ιό μπορεί να προκαλέσει:

  • Πνευμονία
  • Οξύ σύνδρομο του αναπνευστικού
  • Νεφρική ανεπάρκεια

Η βαρέα συμπτωματολογία μπορεί σε περιπτώσεις να οδηγήσει ακόμη και σε θάνατο του νοσούντα.

Τα σημάδια και τα συμπτώματα της λοίμωξης μπορεί να εμφανιστούν 2 ή και 14 μέρες μετά την προσβολή από τον ιό. Ωστόσο υπήρξε περίπτωση στην Κίνα κατά την οποία ένας ηλικιωμένος άνδρας εμφάνισε συμπτώματα 27 μέρες μετά την προσβολή του από τον κορονοϊό, αλλάζοντας όσα γνώριζαν οι επιστήμονες για την περίοδο επώασης και καθιστώντας πιο περίπλοκες τις προσπάθειες να εμποδιστεί η εξάπλωση του ιού.

Ο κορονοϊός μπορεί να παρουσιάσει και τα ακόλουθα, λιγότερο συχνά, συμπτώματα:

  • Συσσώρευση φλέγματος
  • Πονοκέφαλος
  • Αιμόπτυση
  • Διάρροια

Συνάχι και πονόλαιμος είναι τα κλασσικά σημάδια γρίπης και κοινού κρυολογήματος, που πλήττουν το ανώτερο αναπνευστικό σύστημα. Ο νέος κορονοϊός επηρεάζει κυρίως την κατώτερη αναπνευστική οδό, εμφανίζοντας σε όσους έχουν προσβληθεί ξηρό βήχα, δύσπνοια ή ακόμη και πνευμονία. Ο ερεθισμένος λαιμός ωστόσο δεν συμπεριλαμβάνεται σε αυτά τα συμπτώματα.

Πότε να επισκεφθείτε τον γιατρό

Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, η διάκριση μεταξύ των ιών που προκαλούν προβλήματα στο αναπνευστικό δεν μπορεί να βασιστεί μόνο στη συμπτωματολογία. Αντιθέτως με την εποχική γρίπη για την οποία υπάρχει εμβόλιο, κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει ακόμη με τον κορονοϊό.

Σε κάθε περίπτωση με την εμφάνιση των παραπάνω συμπτωμάτων και στο ενδεχόμενο να έχετε εκτεθεί στον ιό, καλό είναι να συμβουλεύεστε γιατρό.

Αναφέρετε στον γιατρό σας αν έχετε προσφάτως ταξιδέψει στο εξωτερικό. Καλό θα ήταν να αναφέρετε την ύπαρξη συμπτωμάτων πριν να κλείσετε ραντεβού και να έρθετε σε επαφή μαζί του.

Σε κάθε περίπτωση οι ομάδες υψηλού κινδύνου συνεχίζουν να είναι οι άνθρωποι με σοβαρές ασθένειες και οι ηλικιωμένοι. Επίσης κινδυνεύουν περισσότερο όσοι έχουν υποστεί σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις, όπως η γρίπη, αλλά και όσοι υποφέρουν από καρδιολογικά νοσήματα ή διαβήτη.

Τρόποι αντιμετώπισης

Αν και δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για τον κορονοϊό, μπορεί κάποιος να μειώσει τον κίνδυνο προσβολής, αν λάβει τα προτεινόμενα μέτρα.

Ποια είναι αυτά;

  • Πλένετε συχνά τα χέρια σας με σαπούνι και νερό ή χρησιμοποιήστε αντισηπτικά
  • Καλύπτετε το στόμα και τη μύτη με το χέρι ή με χαρτομάντηλο όταν βήχετε και φταρνίζεστε
  • Αποφεύγετε να αγγίζετε τα μάτια, τη μύτη και το στόμα σας αν τα χέρια σας δεν είναι καθαρά
  • Αποφεύγετε την επαφή με άτομα που είναι άρρωστα
  • Αποφεύγετε να μοιράζεστε πιάτα, ποτήρια, σκεπάσματα αν είστε άρρωστοι
  • Καθαρίζετε και απολυμαίνετε επιφάνειες που αγγίζετε
  • Μην πηγαίνετε στη δουλειά, στο σχολείο και σε δημόσιους χώρους αν είστε άρρωστοι

Πώς εξαπλώνεται ο ιός

Δεν είναι ακόμη σαφές πόσο μεταδοτικός είναι ο νέος κορονοϊός και πώς εξαπλώνεται. Φαίνεται ότι μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο με τη στενή επαφή. Μπορεί να μεταδοθεί επίσης από τα σταγονίδια που απελευθερώνονται όταν κάποιος φορέας του ιού βήχει ή φταρνίζεται.

Οι επιστήμονες δεν έχουν εξακριβώσει αν κάποιος μπορεί να προσβληθεί, αγγίζοντας μια επιφάνεια που έχει προηγουμένως πιάσει άτομο που έχει μολυνθεί, και στη συνέχεια βάζει το χέρι του στο στόμα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι όσοι έχουν ταξιδέψει προσφάτως στην Κίνα ή σε χώρες που έχει επιβεβαιωμένα μεταδοθεί ο ιός, πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό. Αυτό ισχύει και για όσους έχουν έρθει σε επαφή με άτομο που έχει προσβληθεί.

Η ταυτότητα του νέου κορονοϊού

Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Παστέρ, ο νέος κορονοϊός ανήκει στην ομάδα beta των ιών Corona, μια ομάδα ιών που προκαλεί νόσηση σε πτηνά και θηλαστικά, του ανθρώπου περιλαμβανομένου. Στην ομάδα αυτή ανήκουν οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63, SARS CoV και MERS CoV.

Στον άνθρωπο οι ιοί Corona HKU1, OC43, 229E, NL63 ευθύνονται κατά τη διάρκεια του χειμώνα για λοιμώξεις του αναπνευστικού, που συνήθως είναι ήπιες.

Η θνητότητα του νέου ιού 2019-nCoV υπολογίζεται σε 5%, αλλά βαίνει πάντως μειούμενη, ενώ είναι μικρότερη των ιών SARS CoV (9,5% το 2003/2004) και MERS CoV (34,5% το 2012).

Με βάση τη γενετική σύσταση του νέου ιού «2019-nCoV» που ανακοίνωσαν οι υγειονομικές αρχές της Κίνας, ο ιός έχει 75-80% γενετική ομοιότητα με τον SARS CoV και περισσότερο από 85% με ιούς Corona που προσβάλλουν τις νυχτερίδες.

Η εύρεση της γενετικής αλληλουχίας του νέου ιού επέτρεψε την ανάπτυξη μοριακών εξετάσεων σε πραγματικό χρόνο (real time PCR) για την ειδική ανίχνευση του νέου ιού.

Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, κατά το Παστέρ, δεδομένου ότι ταυτόχρονα με τον νέο ιό κυκλοφορούν την χειμερινή περίοδο και οι άλλοι ιοί Corona που προσβάλλουν τον άνθρωπο.

Επομένως, η ειδική ανίχνευση επιτρέπει τον διαχωρισμό του νέου ιού από τους συνήθεις κορονοϊούς που προκαλούν ήπια νόσηση και έτσι αποτρέπει τους «ψεύτικους» συναγερμούς.

Ομοιότητες με τη γρίπη

Ο κορονοϊός εμφανίζει συμπτώματα που μπορεί να ομοιάζουν με αυτά της γρίπης, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο σύγχυση στον ασθενή.

Από τα μέχρι τώρα γνωστά στοιχεία, αυτές είναι οι ομοιότητες του ιού με τη γρίπη:

  • Και οι δύο εποχιακοί ιοί είναι μεταδοτικοί και προκαλούν αναπνευστικές λοιμώξεις
  • Τα τυπικά συμπτώματα της γρίπης περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα, μυικούς πόνους, πονοκεφάλους, ερεθισμένη μύτη, κόπωση και μερικές φορές εμετούς και διάρροια. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά και όσοι νοσούν, αναρρώνουν μέσα σε λιγότερο από δύο βδομάδες. Σε κάποιες περιπτώσεις η γρίπη προκαλεί πνευμονία.
  • Στην περίπτωση του κορονοϊού μόνο 5% των ασθενών εμφάνισαν ερεθισμένη μύτη και το 1-2% ανέφεραν διάρροια, ναυτία και εμετούς.