Η Ευρωπαϊκή Ένωση εξετάζει το ενδεχόμενο να θέσει στη Μεγάλη Βρετανία την απαίτηση της Ελλάδας για επιστροφή των Μαρμάρων του Παρθενώνα, ως όρο στη συμφωνία εμπορικής σχέσης Λονδίνου – Βρυξελλών μετά το Brexit.

Όπως αναφέρει το Bloomberg, η συγκεκριμένη αναφορά γίνεται σε προσχέδιο εγγράφου για την επικείμενη διαπραγμάτευση μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και ΕΕ,που καθορίζει τους στόχους και τις κόκκινες γραμμές των Βρυξελλών.

Μετά από σειρά συζητήσεων μεταξύ Ευρωπαίων διπλωματών ήρθε στην επιφάνεια η ανάγκη «να τεθούν στο τραπέζι θέματα σχετικά με την επιστροφή ή αποκατάσταση πολιτιστικών αντικειμένων που απομακρύνθηκαν με παράνομο τρόπο, στις χώρες από τις οποίες προέρχονται».

Πηγή προσκείμενη στις συζητήσεις ανέφερε ότι η πρόταση ερμηνεύθηκε ως άμεση αναφορά στα αρχαία ελληνικά μάρμαρα που βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο και αφαιρέθηκαν από τον Παρθενώνα στις αρχές του 19ου αιώνα.

Μάλιστα το Bloomberg επικαλείται μαρτυρία Έλληνα αξιωματούχου, ο οποίος διέψευσε ότι η επιστροφή των «Ελγίνειων Μαρμάρων» αποτελεί προϋπόθεση για τη συμφωνία και τόνισε ότι «δεν έχει σε τίποτα να κάνει» με την ελληνο-βρετανική διαμάχη για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, που εκτίθενται στο Βρετανικό Μουσείο.

Το επίμαχο άρθρο προστέθηκε κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας, με την υποστήριξη της Κύπρου και της Ιταλίας, ανέφερε μια ευρωπαϊκή πηγή. Σκοπός του είναι να διασφαλιστεί ότι η κλεμμένη πολιτιστική ιδιοκτησία που εντοπίζεται σε βρετανικό έδαφος θα επιστρέφεται αυτόματα, αναφέρει το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Την Τετάρτη αναμένεται να ολοκληρωθεί το έγγραφο που θέτει τις παραμέτρους για τις θέσεις της ΕΕ, οι οποίες θα παρουσιαστούν στις διαπραγματεύσεις με το Λονδίνο που θα ξεκινήσουν τον Μάρτιο.

Η διαμάχη της Ελλάδας με τη Μεγάλη Βρετανία για τα μάρμαρα υπάρχει εδώ και δεκαετίες, με τη βρετανική κυβέρνηση να αρνείται την επιστροφή τους παρά τις συνεχόμενες προσπάθειες της Αθήνας.

Η τωρινή εξέλιξη σηματοδοτεί τον τρόπο με τον οποίο οι 27 χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης φιλοδοξούν να θέσουν τις δικές τους αιτιάσεις ενόψει της εμπορικής συμφωνίας με το Λονδίνο. Για παράδειγμα, η Ισπανία θέτει τις δικές της απαιτήσεις σχετικά με τη βρετανική περιοχή του Γιβραλτάρ, ενώ η Γαλλία επιδιώκει τον καθορισμό όρων σχετικά με την αλιεία.

Η απάντηση του Λονδίνου

Μια εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης, σχολιάζοντας το προσχέδιο της διαπραγματευτικής εντολής της ΕΕ που διέρρευσε στον Τύπο, δήλωσε πως η θέση του Ηνωμένου Βασιλείου για τα Γλυπτά του Παρθενώνα παραμένει ότι αυτά βρίσκονται στη «νομική ευθύνη του Βρετανικού Μουσείου».

«Αυτό δεν τίθεται προς συζήτηση στο πλαίσιο των εμπορικών μας διαπραγματεύσεων», ανέφερε η εκπρόσωπος με ανακοίνωσή της, σχετικά με το άρθρο για τα πολιτιστικά αγαθά, στο οποίο δεν αναφέρονται όμως συγκεκριμένα αντικείμενα.

Μια ευρωπαϊκή πηγή, μιλώντας υπό τον όρο να μην κατονομαστεί, είπε πως το άρθρο για τα κλεμμένα πολιτιστικά αγαθά είχε προστεθεί σε μια προηγούμενη έκδοση του εγγράφου την περασμένη εβδομάδα.

Η πηγή τόνισε πως η αναφορά αυτή στο έγγραφο είχε επίσης τη στήριξη της Κύπρου και της Ισπανίας και πως πέρα από τις ανησυχίες της Ελλάδας για τα Γλυπτά του Παρθενώνα, τα κράτη μέλη της ΕΕ εκφράζουν ευρύτερες ανησυχίες για το παράνομο εμπόριο τεχνουργημάτων μέσω των οίκων δημοπρασιών του Λονδίνου.

Η ατζέντα της διαπραγμάτευσης

Η Βρετανία αποχώρησε από την Ευρωπαϊκή Ένωση τον περασμένο μήνα και οι δύο πλευρές σκληραίνουν τη στάση τους τώρα πριν ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για τη μελλοντική τους σχέση που αναμένεται στις αρχές Μαρτίου. Στόχος τους είναι να συμφωνήσουν μέχρι το τέλος του έτους σε μια συμφωνία που θα καλύπτει μια σειρά θεμάτων από το εμπόριο, την ασφάλεια έως την αλιεία, το διάστημα και την περιβαλλοντική συνεργασία.

Το νέο σχέδιο διαπραγματευτικής εντολής πρόκειται να εγκριθεί από εκπροσώπους των κρατών μελών αύριο, Τετάρτη, πριν εγκριθεί επίσημα σε υπουργική συνάντηση στις 25 Φεβρουαρίου.

Αυτό περιλαμβάνει μια ελαφρώς πιο σκληρή διατύπωση από την προηγούμενη έκδοση για την αλιεία, ένα ευαίσθητο σημείο των διαπραγματεύσεων, καλώντας τα μέρη να «διατηρήσουν αμοιβαία πρόσβαση» στα χωρικά τους ύδατα.

Στον τομέα του αθέμιτου ανταγωνισμού, το κείμενο καλεί την ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο να διατηρήσουν «υψηλά κοινά πρότυπα διαχρονικά» σε διάφορους τομείς, όπως οι κρατικές ενισχύσεις, το εργατικό δίκαιο, το περιβάλλον και η φορολογία.

«Η προσδοκώμενη εταιρική σχέση πρέπει να περιλαμβάνει μια φιλόδοξη, ευρεία και ισορροπημένη οικονομική συνεργασία, εφόσον υπάρχουν επαρκείς εγγυήσεις για ισότιμους όρους ανταγωνισμού», υπογραμμίζεται στο κείμενο.

Οι 27 θα απαιτήσουν επίσης παρόμοιες ρήτρες για τις διεθνείς θαλάσσιες μεταφορές και άλλους τομείς, σύμφωνα με το έγγραφο.

Τέλος, υπογραμμίζει ότι μόνο η ΕΕ και «μονομερώς» μπορεί να αποφασίσει σε ποιο βαθμό οι βρετανικές χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες θα μπορέσουν στο μέλλον να λειτουργήσουν στο ευρωπαϊκό έδαφος.

Το Ηνωμένο Βασίλειο εγκατέλειψε την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου, εισερχόμενο σε μια μεταβατική περίοδο κατά την οποία εξακολουθεί να εφαρμόζει τους ευρωπαϊκούς κανόνες.

Οι Βρετανοί και οι Ευρωπαίοι έχουν υποσχεθεί να συμφωνήσουν για τη μελλοντική τους σχέση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η οποία θα λήξει στις 31 Δεκεμβρίου 2020.