Ολοκληρώθηκε, πριν λίγες ημέρες, και η φετινή απονομή των βραβείων Νόμπελ.
Η επιτροπή που αποφασίζει για τον τελικό νικητή δεν αποκαλύπτει ποτέ κανένα στοιχείο εκ των προτέρων για το ποιο όνομα είναι το επικρατέστερο, ωστόσο αυτό στο οποίο σίγουρα μπορεί να αναφερθεί κανείς, γράφει η Malin Rising, ανταποκρίτρια του Associated Press στη Στοκχόλμη, είναι οι πέντε μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις που… δεν έχουν βραβευθεί με Νόμπελ.
Πρόγραμμα ανθρώπινου γονιδιώματος
Η προσπάθεια για την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες επιστημονικές επιδιώξεις στην ιστορία. Του προγράμματος ηγήθηκαν οι Eric S. Lander, Craig Venter και Francis Collins, οι οποίοι το ολοκλήρωσαν το 2003 και αποκάλυψαν με λεπτομέρειες από τι είναι «φτιαγμένο» ένα ανθρώπινο ον.
Βοήθησε πολλούς επιστήμονες να καταλάβουν σειρά μυστηριωδών ασθενειών, που τους απασχολούσαν επί χρόνια.
Ωστόσο, παρά το μέγεθος και της σημασίας της, η ανακάλυψη αυτή στερούνταν μερικών χαρακτηριστικών «κλειδιά» για να βραβευθεί με Νόμπελ.
Η επιτροπή των βραβείων προτιμά να βραβεύει πρωτότυπες επιστημονικές ιδέες ή επιστημονικές προσεγγίσεις και να δίνει τα βραβεία σε προσωπικότητες αντί για «προγράμματα».
Όταν ξεκίνησε το πρόγραμμα, κάποια γονιδιώματα είχαν ήδη χαρτογραφηθεί με επιτυχία. Επίσης, το 2002 τρεις επιστήμονες, οι οποίοι είχαν συνεισφέρει αρχικά στην έρευνα γύρω από τα γονίδια, κέρδισαν το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής ή Φυσιολογίας, και πιθανόν η επιτροπή των βραβείων να θεώρησε ότι είχε ήδη «καλυφθεί» ο συγκεκριμένος τομέας.
Το κοχλιακό εμφύτευμα
Το επαναστατικό αυτό ακουστικό βαρηκοΐας βοήθησε εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους με σοβαρά προβλήματα ακοής, να βιώσουν μια αίσθηση του ήχου και να καταλάβουν την ομιλία.
Το κοχλιακό εμφύτευμα υποκαθιστά τα κατεστραμμένα ή νεκρά τριχωτά κύτταρα του κοχλία και διεγείρει άμεσα το ηχητικό νεύρο. Τα σήματα ταξιδεύουν από το ακουστικό νεύρο στον εγκέφαλο, όπου και γίνονται αντιληπτά ως ήχοι.
Η δημοσιογράφος του Radio Sweden, που ειδικεύεται σε θέματα επιστήμης, Annika Ostman ανέφερε ότι η τεχνολογία του κοχλιακού εμφυτεύματος είναι συναρπαστική, καθώς αναπτύχθηκε σε συνεργασία με κωφούς, τους οποίους αποσκοπεί να εξυπηρετήσει.
Ο εφευρέτης της αρχικής εκδοχής του εμφυτεύματος, William F. House, πέθανε το 2012. Τα βραβεία Νόμπελ δεν απονέμονται… μετά θάνατον.
Ωστόσο, ο Αυστραλός Graeme Clark, η Αυστριακή Ingeborg Hochmair και ο Αμερικανός Blake S. Wilson είχαν επίσης συνεισφέρει στην κατασκευή του εμφυτεύματος.
Σύντηξη μεμβρανών
Η ανακάλυψη της σύντηξης μεμβρανών δείχνει τα μέσα με τα οποία οι πρωτεΐνες και άλλα υλικά μεταφέρονται εντός και μεταξύ των κυττάρων.
Είναι ο τρόπος που χρησιμοποιούν τα κύτταρα για να «οργανώσουν τις δραστηριότητές τους» και να αποτρέψουν το χάος που θα δημιουργούνταν αν το περιεχόμενό τους αναμιγνυόταν!
Η επαναστατική αυτή ανακάλυψη βοήθησε στην κατανόηση και εξήγηση διαδικασιών όπως η απελευθέρωση ινσουλίνης στο αίμα, η επικοινωνία των νευρικών κυττάρων και τον τρόπο με τον οποίο οι ιοί μολύνουν τα κύτταρα.
Οι Αμερικανοί James Rothman και Randy Schekman κέρδισαν το βραβείο Albert Lasker Basic Medical Research Award για την ανακάλυψή τους αυτή το 2002 –ένα βραβείο που για πολλούς θεωρείται ως ο προάγγελος των Νόμπελ.
Αναδίπλωση των πρωτεϊνών
Η αναδίπλωση των πρωτεϊνών μέσα στα κύτταρα είναι μια ζωτικής σημασίας διαδικασία που δίνει στα μόρια τα μοναδικά χαρακτηριστικά τους και η διατάραξη της διαδικασίας αυτής μπορεί να οδηγήσει σε ασθένειες και αλλεργίες.
Η επιτροπή των βραβείων Νόμπελ προτιμά να απονέμει τα βραβεία σε «αουτσάιντερ» που αγνοούν τον «παραδοσιακό τρόπο σκέψης» και ανοίγουν νέους δρόμους. Αυτό ακριβώς έκαναν και οι Arthur Horwich και Ulrich Hartl με την αναδίπλωση των πρωτεϊνών.
Με την ανακάλυψη του ξεχωριστού αυτού μηχανισμού ανέτρεψαν τις παραδοσικές αντιλήψεις για το πώς λειτουργούσε η διαδικασία και έθεσαν νέες αρχές, προσφέροντας μεγάλες δυνατότητες στη βιολογία και τη βιοϊατρική.
