Το αμερικανικό υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε χθες Πέμπτη ότι αίρει το μορατόριουμ στις εκτελέσεις σε ομοσπονδιακό επίπεδο έπειτα από 16 χρόνια και αμέσως προγραμμάτισε την εκτέλεση πέντε θανατοποινιτών, προκαλώντας αντιδράσεις από οργανώσεις προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και από τους Δημοκρατικούς.
«Το Κογκρέσο επιτρέπει ξεκάθαρα την επιβολή της θανατικής ποινής μέσω νομοθεσίας που έχει υιοθετηθεί από τους εκπροσώπους των πολιτών και στα δύο σώματά του και η οποία έχει υπογραφεί από τον πρόεδρο», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης Ουίλιαμ Μπαρ.
«Το υπουργείο Δικαιοσύνης τηρεί το κράτος δικαίου και το οφείλουμε στα θύματα και τις οικογένειές τους να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των ποινών που έχει αποφασίσει το δικαστικό μας σύστημα», πρόσθεσε ο Μπαρ στην ανακοίνωσή του.
Η τελευταία ομοσπονδιακή εκτέλεση πραγματοποιήθηκε το 2003 και αφορούσε τον Λούις Τζόουνς τον νεότερο, έναν 53χρονο βετεράνο του Πολέμου του Κόλπου που δολοφόνησε τον 19χρονο στρατιώτη Τρέισι Τζόι ΜακΜπράιντ.
Έκτοτε η δικαστική διαμάχη για τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις εκτελέσεις δεν επέτρεπε στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση να προχωρά στην εφαρμογή της θανατικής ποινής, σύμφωνα με αξιωματούχους του υπουργείου Δικαιοσύνης.
Σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, χθες ο Μπαρ επεσήμανε ότι πέντε θανατοποινίτες θα εκτελεστούν, οι οποίοι έχουν καταδικαστεί για φόνους ή βιασμούς παιδιών ή ηλικιωμένων. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι εκτελέσεις είναι προγραμματισμένες για τον Δεκέμβριο του 2019 και τον Ιανουάριο του 2020.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει ζητήσει να αυξηθεί η χρήση της θανατικής ποινής για τους διακινητές ναρκωτικών και για τους δράστες περιστατικών μαζικών πυροβολισμών, ένα αίτημα για το οποίο το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αρχίσει να θέτει τις βάσεις.
Στην αρχή της προεδρίας Τραμπ ο πρώην υπουργός Δικαιοσύνης Τζεφ Σέσιονς ζήτησε από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φυλακών να εξετάσει ποια βήματα χρειάζονται για να επανέλθει η χρήση της θανατικής ποινής σε ομοσπονδιακό επίπεδο, επεσήμανε αξιωματούχος του υπουργείου.
Τον Μάρτιο του 2018 ο Σέσιονς είχε ζητήσει από τους ομοσπονδιακούς εισαγγελείς να ζητούν την επιβολή θανατικής ποινής σε υποθέσεις που αφορούν διακινητές ναρκωτικών στο πλαίσιο της εκστρατείας για την αντιμετώπιση της κρίσης των οπιοειδών.
Πιο πρόσφατα, τον Μάιο, η νομική υπηρεσία του υπουργείου Δικαισύνης έλαβε μέτρα για να καταστήσει πιο εύκολο για τις πολιτείες να εφαρμόζουν τη θανατική ποινή αποφασίζοντας ότι η υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων δεν έχει δικαιοδοσία να ρυθμίζει τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται στις εκτελέσεις.
Οι αντιδράσεις και η κοινή γνώμη
Η Ντάιαν Φάινσταϊν, γερουσιαστής των Δημοκρατικών και μέλος της Δικαστικής Επιτροπής της Γερουσίας, δήλωσε ότι η απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι λανθασμένη.
«Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση θα πρέπει να ηγείται των προσπαθειών να τερματιστεί αυτή η βάναυση και συχνά σκληρή τιμωρία, όχι να προωθεί την επαναφορά της. Έχει έρθει η ώρα να προχωρήσουμε και να αφήσουμε πίσω μας την φρικτή αυτή πρακτική», επεσήμανε σε ανακοίνωσή της.
Η στήριξη της αμερικανικής κοινής γνώμης στη θανατική ποινή μειώνεται από τη δεκαετία του 1990, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ενώ όλες οι χώρες της ΕΕ την έχουν καταργήσει.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες πιστεύει ότι η πρακτική δεν θα πρέπει να εφαρμόζεται πουθενά, τόνισε ο εκπρόσωπός του Φαρχάν Χακ.
Εξάλλου και το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ είναι διχασμένο σχετικά με τη θανατική ποινή και πώς αυτή εφαρμόζεται.
Κάποιοι φιλελεύθεροι δικαστές έχουν δηλώσει ότι η εσχάτη των ποινών, όπως εφαρμόζεται τώρα στις ΗΠΑ, ενδέχεται να αντίκειται στην 8η Τροπολογία του αμερικανικού Συντάγματος που απαγορεύει τη σκληρή και ασυνήθιστη τιμωρία. Έχουν επίσης εκφράσει επιφυλάξεις για τη χρήση θανατηφόρων ενέσεων.
Όμως η συντηρητική πλειοψηφία του Ανώτατου Δικαστηρίου, με δύο δικαστές να έχουν διοριστεί από τον Τραμπ, δεν φαίνεται διατεθειμένη να χαρακτηρίσει τη θανατική ποινή αντισυνταγματική.
Στο μεταξύ ο Ρόμπερτ Ντάνχαμ του Death Penalty Information Center δήλωσε ότι η απόφαση του υπουργείου Δικαιοσύνης δεν τον εκπλήσσει.
«Ο πρόεδρος Τραμπ είναι ένθερμος υποστηρικτής της εσχάτης των ποινών και έχει προτείνει αρκετές ακραίες χρήσεις της, μεταξύ άλλων εναντίον διακινητών ναρκωτικών και για τους φόνους πολιτειακών και τοπικών αστυνομικών», επεσήμανε.
«Οπότε δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι θα προσπαθούσε να προχωρήσει σε εκτελέσεις. Πιστεύω ότι η μεγαλύτερη έκπληξη είναι ότι του πήρε τόσο χρόνο», πρόσθεσε.
Εξάλλου η Αμερικανική Ένωση Πολιτικών Ελευθεριών (ACLU) επεσήμανε ότι το γεγονός ότι οι εκτελέσεις είναι προγραμματισμένες τόσο κοντά η μία στην άλλη εγείρει «σοβαρά ερωτηματικά για το δίκαιο κάθε μίας από τις υποθέσεις».
Η υποψήφια για το χρίσμα των Δημοκρατικών στις προεδρικές εκλογές του 2020 Καμάλα Χάρις χαρακτήρισε τη θανατική ποινή «ανήθικη και βαθιά λανθασμένη», ενώ ο Μπέρνι Σάντερς τόνισε ότι θα την καταργήσει, αν εκλεγεί.
Πέντε εκτελέσεις
Αυτή την περίοδο υπάρχουν 62 κρατούμενοι σε ομοσπονδιακές φυλακές που αναμένουν την εκτέλεσή τους, ανάμεσά τους ο Τζοκάρ Τσαρνάγεφ που ευθύνεται για τη βομβιστική επίθεση στον μαραθώνιο της Βοστόνης το 2013.
Από τους 62 αυτούς το 41,9% είναι μαύροι, το 43,6% λευκοί και το 11,3% ισπανόφωνοι, Ασιάτες ή αυτόχθονες Αμερικανοί. Σχεδόν οι μισοί από τους 62 αυτούς κρατούμενους κατάγονται από το Τέξας, τη Βιρτζίνια και το Μιζούρι.
«Οπότε παρατηρούμε μια βαθιά γεωγραφική και φυλετική προκατάληψη σε ό,τι αφορά τη θανατική ποινή», επεσήμανε η Κασάντρα Σταμπς διευθύντρια του Capital Punishment Project στο ACLU.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης ανακοίνωσε ότι και οι πέντε εκτελέσεις που έχει προγραμματίσει θα γίνουν με τη χρήση θανατηφόρας ένεσης και τη χρήση του φαρμάκου πεντοβαρβιτάλη.
Και άλλες εκτελέσεις θα ακολουθήσουν στο μέλλον.
Από το 2010, 14 πολιτείες των ΗΠΑ έχουν αρχίσει να χρησιμοποιούν τη πεντοβαρβιτάλη για να προχωρήσουν σε περισσότερες από 200 εκτελέσεις καθώς δεν κατάφεραν να βρουν άλλα φάρμακα που χρειάζονταν.
Μεταξύ των θανατοποινιτών που πρόκειται να εκτελεστούν πρώτοι είναι ο Ντάνιελ Λιούις Λι, ένας υπέρμαχος της υπεροχής της λευκής φυλής που καταδικάστηκε στο Άρκανσο για τον φόνο μιας τριμελούς οικογένειας, ανάμεσά τους και ενός 8χρονου κοριτσιού.
Ένας άλλος είναι ο Λέζμοντ Μίτσελ, ένας αυτόχθονας Αμερικανός που κρίθηκε ένοχος από σώμα ενόρκων στην Αριζόνα για τον φόνο μιας 63χρονης γυναίκας και επειδή ανάγκασε τη μικρή εγγονή της να κάτσει δίπλα της στο αυτοκίνητο για ώρα προτού σκοτώσει και εκείνη.
Οι άλλοι τρεις θανατοποινίτες που θα εκτελεστούν είναι ο Ουέσλι Άιρα Πέρκι που βίασε και σκότωσε μία έφηβη, ο Άλφρεντ Μπουρζουά που κακοποίησε σεξουαλικά και σκότωσε τη μικρή του κόρη και ο Ντάστιν Λι Χόνκεν που πυροβόλησε και σκότωσε πέντε ανθρώπους. Ο Λι θα εκτελεστεί πρώτος στις 9 Δεκεμβρίου.
