Αν υπάρχει μία πανανθρώπινη αλήθεια, αυτή είναι πως όλοι ψευδόμαστε στον εργασιακό μας χώρο, πάει και τέλειωσε.
«Δεν ήταν δικό μου λάθος», «πρέπει να φύγω νωρίτερα από τη δουλειά για ένα [γεμίστε το κενό] ραντεβού», «είναι η πρώτη μου προτεραιότητα», «μα ήταν δική μου ιδέα!», «το χρειάζομαι χθες», «μπορώ να το έχω έτοιμο αύριο» και άλλα πολλά λένε οι υπάλληλοι στην καθημερινή τους εργασία.
«Το ψέμα στο γραφείο είναι μια πραγματική πανδημία», συμφωνεί και η πολυβραβευμένη συγγραφέας και εξπέρ στις εργασιακές σχέσεις Lynn Taylor, η οποία καταπιάστηκε με το θέμα στο βιβλίο της «Tame Your Terrible Office Tyrant».
Τα μικρά κατά συνθήκη ψεύδη στα οποία καταφεύγουν οι εργαζόμενοι αποτέλεσαν αντικείμενο μελέτης του ακαδημαϊκού ψυχολόγου του Πανεπιστημίου της Μασαχουσέτης, Robert Feldman, ο οποίος βρήκε ότι η πλειονότητα των ανθρώπων ψεύδονται στις καθημερινές τους επαφές κατά 2-3 φορές ανά 10 λεπτά.
Γιατί επιστρατεύουμε όμως τα λευκά ψέματα; «Αποφεύγουμε την αλήθεια για να κάνουμε τη ζωή μας ευκολότερη», εξηγεί η ειδικός, «στις περισσότερες περιπτώσεις, δικαιολογούμε τα ψέματα λέγοντας πως είναι για το καλό των άλλων ή επειδή όλοι το κάνουν».
Ισχύει όμως; «Τα ψέματα λέγονται κυρίως γιατί είναι βολικότερα και συχνά συγκαλύπτουν πράγματα», μας λέει η Taylor. Τα πιο δύσκολα στην ανίχνευσή τους ψέματα «είναι τα ψέματα της παράλειψης. Δεν ανακαλύπτονται τις περισσότερες φορές παρά αργότερα. Η τυπική συνομιλία που τα περιλαμβάνει πάει κάπως έτσι: ‘‘γιατί δεν μου το είπες;’’, ακολουθούμενη από ‘‘υπέθεσα ότι…’’».
Τα κατά συνθήκη ψεύδη μπορούν όμως να πυροδοτήσουν και επικίνδυνες καταστάσεις, υποδεικνύει πάντα η συγγραφέας, καθώς άλλες φορές μπορούν να γίνουν «τεράστια» και άλλες «καταστροφικά». Ένα «τεράστιο» ψέμα, για παράδειγμα, είναι να υποσχεθείς σε έναν υπάλληλο μια αύξηση και να μην την πραγματοποιήσεις. Ένα «καταστροφικό» ψέμα είναι αυτό που διασπείρει ένα κακόβουλο κουτσομπολιό για έναν συνάδελφο.
Τα περισσότερα ψεύδη της δουλειάς είναι πάντως λευκά ψέματα, μας καθησυχάζει η Taylor. Όσο για τον σωστό τρόπο αντιμετώπισής τους, είναι να μη βάλεις τον ψεύτη σε θέση αμυνόμενου. Αντιθέτως, πρέπει να του δώσεις την ευκαιρία να απολογηθεί χωρίς να περάσεις στην αντεπίθεση: «Επιτρέψτε τους να ξεκαθαρίσουν τη θέση τους. Ρωτήστε τους ‘‘εννοείς αυτό ή το άλλο’’», τονίζει η Taylor.
Αξιολογώντας ταυτοχρόνως αν αξίζει τον κόπο να ξεσκεπάσεις ένα λευκό ψέμα: «Αξίζει η αντιπαράθεση για να κερδίσεις μια μάχη και να χάσεις πιθανότατα τον πόλεμο; Δεν θες να παραβλέπεις τα ψέματα, καθώς αυτό θα σου δημιουργήσει αχρείαστο άγχος, αλλά δεν θες όμως επίσης και να βομβαρδίζεις τους ανθρώπους με ερωτήσεις».
