Περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν χθες έξω από το κοινοβούλιο στη Λισαβόνα για να διαδηλώσουν εναντίον του προϋπολογισμού και να απαιτήσουν να παραιτηθεί η κυβέρνηση. Προσπάθησαν να περικυκλώσουν τη βουλή και αρκετοί παρέμειναν στην ευρύτερη περιοχή ως αργά τη νύχτα συμπλεκόμενοι με αστυνομικούς.

Από τις συγκρούσεις τραυματίστηκαν τουλάχιστον 11 άνθρωποι, ένας διαδηλωτής και 10 αστυνομικοί, όταν διαδηλωτές πέταξαν πέτρες εναντίον τους.

Στην Πορτογαλία έχουν σημειωθεί μαζικές διαδηλώσεις εναντίον των πολιτικών λιτότητας της κυβέρνησης, οι οποίες όμως υπήρξαν γενικά ειρηνικές.

Παρουσιάζοντας χθες το σχέδιο προϋπολογισμού του 2013 στη βουλή ο υπουργός Οικονομικών Βίτορ Γκάσπαρ είπε ότι «τα περιθώρια για ελιγμούς είναι ανύπαρκτα».

«Το να ζητήσουμε να μας δοθεί περισσότερος χρόνος» για την επίτευξη των στόχων του μνημονίου, πρόσθεσε ο υπουργός, «θα μας οδηγούσε σε μια δικτατορία του χρέους και στην αποτυχία».

Αναφερόταν στις προσπάθειες της κυβέρνησης να μειώσει το κρατικό έλλειμμα όπως της ζητούν οι διεθνείς πιστωτές που της έχουν χορηγήσει δάνειο ύψους 78 δισεκ. ευρώ. Οι επικριτές της τονίζουν ότι τα μέτρα λιτότητας βαθαίνουν την ύφεση και αυξάνουν την ανεργία, η οποία έχει φθάσει σχεδόν το 16%.

Ο προϋπολογισμός αυξάνει το φόρο εισοδήματος, ακίνητης ιδιοκτησίας, καυσίμων, ιδιοκτησίας οχημάτων κ.λπ., ενώ μειώνει τις συντάξεις, τα επιδόματα ανεργίας και τις υπερωριακές αμοιβές των δημοσίων λειτουργών. Η οικονομική εφημερίδα Jornal de Negocios χαρακτήρισε τις αυξήσεις φόρων τις χειρότερες αφότου η Πορτογαλία έγινε δημοκρατία, μετά την Επανάσταση των Γαρυφάλλων το 1974.

Οι περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και οι αυξήσεις φόρων αντικαθιστούν τα σχέδια για την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών των εργαζομένων οι οποίες εγκαταλείφθηκαν έπειτα από μαζικές διαδηλώσεις.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αναγνώρισαν τις προσπάθειες που καταβάλλει η Πορτογαλία χαλαρώνοντας τους στόχους που είχαν τεθεί σε ό,τι αφορά το έλλειμμα του προϋπολογισμού της.

Η κυβέρνηση του Πέντρο Πάσος Κοέλιο προσπαθεί να επιτύχει την μείωση του ελλείμματος στο 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος φέτος και στο 4,5% το 2013 (από 4,5% και 3% που ήταν οι στόχοι πριν υπάρξουν αναθεωρήσεις). Το 2011 το έλλειμμα βρισκόταν στο 4,4%, αλλά το επίπεδο αυτό επιτεύχθηκε μόνο διότι μεταφέρθηκαν μεγάλα ποσά από τα συνταξιοδοτικά ταμεία των υπαλλήλων των τραπεζών στα κρατικά ταμεία.

Το Σοσιαλιστικό Κόμμα, η αξιωματική αντιπολίτευση, που ως πρόσφατα υποστήριζε τις πολιτικές λιτότητας της κυβέρνησης, έκανε λόγο για «δημοσιονομική ατομική βόμβα» και ανακοίνωσε ότι θα καταψηφίσει τον προϋπολογισμό, ο οποίος όμως είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα εγκριθεί από τη βουλή, όπου η κεντροδεξιά κυβέρνηση του Πάσος Κοέλιο έχει απόλυτη πλειοψηφία.

Ο προϋπολογισμός δέχθηκε έντονες επικρίσεις από σχεδόν όλες τις πλευρές, περιλαμβανομένου και του ίδιου του κυβερνώντος κόμματος. «Δεν είναι δίκαιο να απαιτείται να επιτευχθούν οι στόχοι για το έλλειμμα με οποιοδήποτε τίμημα», έγραψε στη σελίδα του στο Facebook ο συντηρητικός πρόεδρος της χώρας Ανίμπαλ Καβάκο Σίλβα.

Η συνομοσπονδία εργατικών συνδικάτων CGTP έχει καλέσει σε γενική απεργία την 14η Νοεμβρίου.

Οι προβλέψεις της κυβέρνησης είναι ότι το ΑΕΠ της Πορτογαλίας θα συρρικνωθεί 1% το 2013, κάτι που σημαίνει ότι η χώρα θα παραμείνει για τρίτη συνεχόμενη χρονιά σε ύφεση. Οικονομολόγοι όμως επισημαίνουν ότι η εκτίμηση αυτή είναι υπεραισιόδοξη, με δεδομένο το πλήγμα που θα υποστούν οι καταναλωτές από τον προϋπολογισμό αυτό.

Φέτος η Πορτογαλία εισήλθε στην πιο βαθιά ύφεση που έχει αντιμετωπίσει από την δεκαετία του 1970, με το ΑΕΠ της να συρρικνώνεται 3%.

Σύμφωνα με τον Γκάσπαρ, οι νέοι φόροι θα οδηγήσουν στην συγκέντρωση ενός ποσού 4,3 δισεκ. ευρώ το 2013, ή περίπου το 80% του στόχου των μέτρων λιτότητας της επόμενης χρονιάς. Ωστόσο, ο υπουργός Οικονομικών απέρριψε την άποψη ότι αυτό θα οδηγούσε σε ένα φαύλο κύκλο ύφεσης.

«Νοιώθω σαν πειραματόζωο σε ένα πείραμα οικονομικών», σχολίασε ο Ζοάο Ντουκέ, καθηγητής Οικονομίας και Διοίκησης Επιχειρήσεων σε ένα πανεπιστήμιο της Λισαβόνας. «Τα μέτρα αυτά θα οξύνουν την κρίση που αντιμετωπίζουμε, είναι αυταπόδεικτο».