Η Άννα ήταν 18 χρονών όταν έμαθε για την παρένθετη μητρότητα, από ένα ρεπορτάζ στην τηλεόραση. Είχε μόλις τελειώσει το σχολείο και σκόπευε να δουλέψει σε ένα ξενοδοχείο κοντά στην πόλη της, στη δυτική Ουκρανία. Εκεί θα πληρωνόταν 200 δολάρια τον μήνα. Αν όμως δεχόταν να κυοφορήσει το παιδί κάποιου άλλου, θα έβγαζε έως και 20.000 δολάρια.
Η οικογένεια της Άννας δεν είναι φτωχή, για τα δεδομένα της χώρας της. Η μητέρα της είναι λογίστρια και πάντα τη στήριζε. Αλλά η Άννα αποφάσισε να γίνει παρένθετη μητέρα επειδή «ήθελε να έχει κάτι παραπάνω», να μπορεί να αγοράσει «ακριβά πράγματα», ανακαίνιση σπιτιού, ένα αυτοκίνητο, ηλεκτρικές συσκευές.
Και, όπως αναφέρει το BBC, παρότι εκατοντάδες γυναίκες στην Ουκρανία καταφεύγουν στην παρένθετη μητρότητα, κυοφορώντας τα παιδιά άλλων, ανοιχτή συζήτηση για το θέμα δεν γίνεται.
Η άφιξη άτεκνων ζευγαριών στην Ουκρανία γνώρισε κατακόρυφη αύξηση από το 2015, όταν άλλα γνωστά «hot spot» της Ασίας άρχισαν να επιβάλλουν αυστηρούς περιορισμούς, με φόντο καταγγελίες για εκμετάλλευση και κακομεταχείριση. Στην Ουκρανία μπορεί κανείς να βρει παρένθετη μητέρα με ελάχιστο κόστος, σε σχέση πχ με τις ΗΠΑ.
Στα 21 της η Άννα αποφάσισε να γίνει κι εκείνη παρένθετη μητέρα. Είχε ήδη μία δική της κόρη- η νομοθεσία επιβάλλει η παρένθετη μητέρα να έχει ήδη τουλάχιστον ένα δικό της παιδί. Έτσι, λένε οι εμπλεκόμενοι, είναι λιγότερο πιθανό να δεθεί συναισθηματικά με το μωρό που θα πρέπει να δώσει.
Η Άννα ήταν τυχερή, υπέγραψε συμβόλαιο με ένα ζευγάρι από τη Σλοβενία κι έμεινε αμέσως έγκυος. Αλλά τότε άρχισαν οι δυσκολίες. Η κλινική, με την οποία συνεργαζόταν, έπαψε να της παρέχει την ίδια φροντίδα. Κάποιες παρένθετες μητέρες είχαν προβλήματα υγείας που είτε δεν διαγνώστηκαν είτε δεν αντιμετωπίστηκαν έγκαιρα, με αποτέλεσμα να υπάρξουν επιπλοκές.
Το μωρό της Άννας γεννήθηκε υγιές κι εκείνη έχει συμφωνήσει και πάλι να γίνει παρένθετη μητέρα, για ένα ζευγάρι από την Ιαπωνία. Σύντομα θα κάνει το 7ωρο ταξίδι μέχρι το Κίεβο για την εμβρυομεταφορά. Κι εκείνη φιλοδοξεί με τα χρήματα που θα κερδίσει να αγοράσει δικό της σπίτι. Είναι όμως περήφανη και για όσα κάνει για τους γονείς. «Όταν κλαίνε και σ’ ευχαριστούν, τότε νιώθεις τι είναι αυτό που έκανες για εκείνους» αφηγείται. «Μου είπαν πως είμαι το πιο σημαντικό πρόσωπο στη ζωή τους».
«Η ζήτηση για παρένθετες μητέρες στην Ουκρανία έχει αυξηθεί 1000% την τελευταία διετία» εξηγεί ο Sam Everingham από την οργάνωση Families Through Surrogacy. Η χώρα έχει βρεθεί σχεδόν κατά λάθος να είναι μία από τις ελάχιστες χώρες στον κόσμο που επιτρέπουν τον «τουρισμό παρένθετης μητρότητας».
Εκτός από το απλό γεγονός πως στην Ουκρανία η διαδικασία θεωρείται νόμιμη, οι μελλοντικοί γονείς ευνοούνται και από τη νομοθεσία της, που τους θεωρεί βιολογικούς γονείς από τη στιγμή της σύλληψης. Ταυτόχρονα δεν υπάρχει κανένα πλαφόν ως προς το ποσό που θα πρέπει να πληρώσουν, η κάθε γυναίκα μπορεί να ζητήσει το ποσό που κρίνει.
Δεν είναι πάντως το ίδιο εύκολο να φύγει από την Ουκρανία ένα νεογέννητο μωρό, και υπήρξαν περιπτώσεις γονέων που χρειάστηκε να μείνουν στη χώρα για μήνες, πριν μπορέσουν να φύγουν με το μωρό τους.
Παρότι πολλές κλινικές δείχνουν να εργάζονται με διαφάνεια και με φροντίδα για τις παρένθετες μητέρες, υπάρχει φυσικά και η άλλη πλευρά. «Έχουμε δει περιπτώσεις με πρακτορεία που αρνούνται να πληρώσουν τη μητέρα εάν δεν συμμορφωθεί με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις ή εάν αποβάλλει» εξηγεί ο Everingham
Υπάρχουν βέβαια και οι καλές περιπτώσεις. Για τον Mark, που ταξίδεψε στην Ουκρανία από την Ιρλανδία με τη γυναίκα του, όλα πήγαν πολύ καλά. Ο γιος του γεννήθηκε το 2016 με δικό του σπέρμα και ωράριο δότριας και η φροντίδα που είχε ήταν όπως σε κάθε χώρα της δυτικής Ευρώπης.
Το ζευγάρι είχε στενή σχέση με την παρένθετη μητέρα, την οποία πλήρωσε απευθείας. Και η γυναίκα του βρισκόταν μέσα στο δωμάτιο την ώρα του τοκετού.
«Ξέρουμε γιατί το έκανε, έχει και η ίδια μια κόρη, έγινε μητέρα στα 15 της. Θέλει το παιδί της να μπορέσει να σπουδάσει και να έχει τις ευκαιρίες που η ίδια δεν είχε ποτέ» λέει ο Mark για τη γυναίκα που κυοφόρησε και γέννησε το παιδί του.
