Μία από τις χειρότερες τραγωδίες συγκλονίζει τη Γουατεμάλα σε ξενώνα φιλοξενίας κακοποιημένων παιδιών. Στον ξενώνα ξέσπασε πυρκαγιά με αποτέλεσμα να έχουν υποκύψει στα τραύματά τους 39 κορίτσια, ηλικίας 14-17 ετών, ενώ πολλά νοσηλεύονται σε κρίσιμη κατάσταση.
Η πυρκαγιά ξέσπασε την Τετάρτη σε ένα μικρό δωμάτιο του κρατικού ξενώνα Βίρχεν δε λα Ασουνσιόν, κοντά στο Σαν Χοσέ Πινούλα, που απέχει 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της πρωτεύουσας.
Σύμφωνα με τις Αρχές και τους μάρτυρες οι υπεύθυνοι του κέντρου είχαν κλειδώσει 52 κοπέλες σε μια σχολική αίθουσα 16 τετραγωνικών μέτρων επειδή στασίασαν, διαμαρτυρόμενες για τις συνθήκες διαβίωσής τους.
Ο πρόεδρος της Γουατεμάλας Τζίμι Μοράλες παραδέχθηκε την Παρασκευή την ευθύνη που φέρει η πολιτεία για την τραγωδία αυτή, την ώρα που εκατοντάδες εξοργισμένοι κάτοικοι της χώρας ζητούν την παραίτησή του.
«Είμαστε λυπημένοι. Απολύτως λυπημένοι και πεπεισμένοι ότι αυτά τα πράγματα δεν θα πρέπει να συμβαίνουν και πεπεισμένοι ότι η ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί σε κανέναν άλλον από τους εαυτούς μας. Είναι πραγματικά θλιβερό και λυπηρό ότι δεκάδες παιδιά μπορούν να πεθάνουν σε μια κατάσταση όπως αυτή και ότι αυτό μπορεί να συμβεί σε όλα τα μέρη όπου εμείς, ως κράτος, δεν προσέχουμε», δήλωσε ο Μοράλες στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου.
Πάντως ο Μοράλες διευκρίνισε ότι όταν αναφέρεται στο κράτος εννοεί όλους τους κατοίκους της Γουατεμάλας, τονίζοντας ότι το τραγικό συμβάν αποδεικνύει την ανάγκη «για βαθιές και σοβαρές μεταρρυθμίσεις».
Συγγενείς των θυμάτων και εξοργισμένοι κάτοικοι της χώρας ζητούν την παραίτηση του Μοράλες μετά την τραγωδία αυτή, με εκατοντάδες να φωνάζουν στη διάρκεια των διαδηλώσεων: «Ήταν το κράτος».
Την ίδια ώρα οι Αρχές προσπαθούν να ταυτοποιήσουν τα θύματα, όμως επισημαίνουν ότι για κάποια από αυτά θα χρειαστούν δείγματα DNA.
Η κυβέρνηση απέλυσε τον διευθυντή του κέντρου φιλοξενίας, το οποίο προσωρινά έκλεισε. Υποσχέθηκε επίσης ότι θα αναθεωρήσει το σύστημα προστασίας του παιδιού που σύμφωνα με τους ειδικούς υποχρηματοδοτείται.
Η αστυνομία και οι μάρτυρες υποστηρίζουν ότι για την πυρκαγιά ευθύνεται ένα από τα κορίτσια που έβαλε φωτιά σε ένα στρώμα που υπήρχε στο δωμάτιο, πιθανόν για να διαμαρτυρηθεί για τον πολύωρο εγκλεισμό τους εκεί.
Ο ξενώνας Βίρχεν δε λα Ασουνσιόν στεγάζει παιδιά και εφήβους ηλικίας μέχρι 18 ετών. Στο κέντρο αυτό φιλοξενούνται από κακοποιημένα και εγκαταλειμμένα παιδιά μέχρι ανήλικοι παραβάτες αλλά και παδιά με ειδικές ανάγκες, σε μια άλλη πτέρυγα.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει εδώ και χρόνια το ίδρυμα κορυφώθηκαν το μεσημέρι της Τρίτης, κατά τη διάρκεια του φαγητού: μια ομάδα εφήβων που διαμαρτύρονταν για τις άθλιες συνθήκες προκάλεσαν έναν καυγά στην τραπεζαρία, για αντιπερισπασμό και κατόπιν επιτέθηκαν σε μέλη του προσωπικού και προσπάθησαν να το σκάσουν, σύμφωνα με έναν αυτόπτη μάρτυρα.
Μετά από ταραχές που κράτησαν πολλές ώρες αστυνομικοί συνέλαβαν τους περισσότερους ανήλικους “δραπέτες” και τους απομόνωσαν από τους εκατοντάδες άλλους τροφίμους του συγκροτήματος. Στις πεντάωρες διαπραγματεύσεις, το ίδιο βράδυ, οι επικεφαλής των ταραχών κατήγγειλαν την κακομεταχείριση που υφίστανται: από το χαλασμένο φαγητό που αναγκάζονται να τρώνε, μέχρι τη χρήση χλωρίνης στο δέρμα τους και το ψέκασμα με σπρέι πιπεριού ως τιμωρία όταν συμπεριφέρονται άσχημα.
Γύρω στη 1 τα ξημερώματα της Τετάρτης, τα 52 κορίτσια οδηγήθηκαν στη μικρή σχολική αίθουσα, τους έδωσαν μερικά λεπτά στρώματα για να κοιμηθούν και τα κλείδωσαν μέσα, σύμφωνα με τον αρχηγό της τοπικής αστυνομίας, τον Γουίλσον Μαλντονάδο. Ένας εργαζόμενος στο ίδρυμα είπε ότι τα αγόρια που συμμετείχαν στις ταραχές μεταφέρθηκαν σε άλλον χώρο. Οκτώ ώρες αργότερα, στις 9 το πρωί, αστυνομικοί που φρουρούσαν την αίθουσα αντιλήφθηκαν ότι έβγαινε καπνός από τις χαραμάδες της πόρτας, υποστήριξε ο Μαλντονάδο. Ένας μάρτυρας πάντως είπε ότι η φωτιά ξεκίνησε μισή ώρα νωρίτερα και ότι οι αστυνομικοί αρχικά αγνόησαν τις κραυγές των κοριτσιών για βοήθεια, νομίζοντας ότι απλώς διαμαρτύρονταν.
Το ίδρυμα Βίρχεν δε λα Ασουνσιόν έχει κατηγορηθεί πολλές φορές από τα μέσα ενημέρωσης της Γουατεμάλας για κακοποίηση των παιδιών. Τα τελευταία τρία χρόνια τουλάχιστον 250 ανήλικοι το έσκασαν.
Η Γουατεμάλα έχει ένα από τα χειρότερα ποσοστά παιδικού υποσιτισμού στη Λατινική Αμερική ενώ οι συμμορίες, όπως η Μάρα Σαλβατρούτσα, εκμεταλλεύονται τους ανηλίκους. Η δραματική κατάσταση συνέβαλε στην «έξοδο» προς τις Ηνωμένες Πολιτείες τουλάχιστον 67.000 ανηλίκων από το 2013.