Χαλαρά ποτά μετά τη δουλειά μαζί με τους συναδέλφους για αποσυμπίεση, τραπέζια σε εστιατόρια και ταβερνάκια προκειμένου η ομάδα να δεθεί είναι κάποιες πρακτικές που έχουμε δει να εφαρμόζονται στην Ελλάδα και αλλού. Πώς θα σας φαινόταν όμως η ιδέα, μετά από μια πιεστική ημέρα στη δουλειά, να πηγαίνατε μαζί με τους συναδέλφους αλλά και το αφεντικό σας σε μια σάουνα προκειμένου να χαλαρώσετε όλοι παρέα γυμνοί;
Και όμως υπάρχουν κάποιες χώρες, όπου θεωρείται απολύτως φυσικό να πηγαίνεις στη σάουνα με το αφεντικό σου και τους συνεργάτες και σε κατάσταση απόλυτης… ελευθερίας να συζητάς είτε για δουλειά είτε για θέματα γενικότερου ενδιαφέροντος. Είναι ο τρόπος που έχει επιλεχθεί σε αυτές τις περιπτώσεις για να χαλαρώσουν όλοι μαζί, πετώντας στην άκρη τίτλους και… ρούχα.
Μια παράδοση βόρειων κυρίως χωρών, που μάλλον φέρνει σε αμηχανία ανθρώπους μη εξοικειωμένους με αυτήν. Όπως η εξής μαρτυρία που δημοσιεύτηκε στο βρετανικό BBC: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ την πρώτη φορά που κάθισα γυμνός σε έναν ξύλινο πάγκο σάουνας μαζί με το αφεντικό μου. Ήταν η πρώτη εβδομάδα στη δουλειά σε μια επιχείρηση στη Γερμανία. Είμαι από τη Σκοτία, όπου η κοινωνικοποίηση μετά τη δουλειά σημαίνει να πηγαίνεις σε παμπ για ποτά».
«Στη Φινλανδία δεν έχουμε αυστηρές κοινωνικές τάξεις», δηλώνει η Katariina Styrman, υπεύθυνη του The Finnish Sauna Society στο Ελσίνκι. Σύμφωνα με την ίδια, είναι αρκετά φυσιολογικό να πηγαίνεις στη σάουνα με το αφεντικό σου. Είναι το τέλειο μέρος για να ξεχάσεις τίτλους και μισθούς.
Στη χώρα αυτή των 5,5 εκατομμύρια περίπου κατοίκων, υπάρχει περίπου μία σάουνα για κάθε δύο ανθρώπους, λέει. Οι περισσότερες εταιρείες έχουν τη δική τους σάουνα εντός των εγκαταστάσεών τους.
Σε αντίθεση με τη Γερμανία, όπου στη σάουνα μπορούν να πηγαίνουν μαζί άντρες και γυναίκες, στη Φινλανδία η παράδοση θέλει -εκτός του οικογενειακού κύκλου- οι άντρες και οι γυναίκες να επισκέπτονται τη σάουνα ξεχωριστά. Ακόμη και έτσι, οι μη Φινλανδοί που φτάνουν στη χώρα μπορεί να μη χαλαρώνουν ιδιαίτερα από την πρώτη τους εμπειρία στη σάουνα μαζί με τους συναδέλφους τους.
Ο Kristof Minnaert είναι Βέλγος και έφτασε στο Ελσίνκι το 2013 για να εργαστεί για μια εταιρεία ανάπτυξης παιχνιδιών. Στην ταράτσα των εγκαταστάσεων της εταιρείας υπάρχει μια σάουνα. «Πρέπει να είσαι γυμνός για να πας. Σε κοιτάνε περίεργα αν εμφανιστείς με μια πετσέτα ή με μαγιό», λέει ο 30χρονος Minnaert.
Έπειτα από τρία χρόνια, ωστόσο, έχει συνηθίσει το «τελετουργικό» της Παρασκευής να βρίσκεται στη σάουνα με τους συναδέλφους του, όπου είναι σύνηθες να πίνεις μπίρα και να βγαίνεις έξω στην ταράτσα χωρίς καθόλου ρούχα. Ο ίδιος και η ομάδα του περνούν μία έως τρεις ώρες στη σάουνα κάθε εβδομάδα, όπου μιλούν και για τη δουλειά και, μερικές φορές, καταλήγουν σε ωραίες ιδέες.
«Είναι κάπως σαν να πηγαίνεις σε ένα μπαρ αλλά με λιγότερο ποτό και σε ένα περιβάλλον όπου κυριαρχεί ο ιδρώτας. Είναι πιο ωραία τον χειμώνα διότι μπορεί έξω στην ταράτσα η θερμοκρασία να φτάνει τους -30 βαθμούς. Όταν ξαναμπαίνεις μέσα αισθάνεσαι πραγματικά αναζωογονημένος».
Ο Finn Tommi Uitto, υψηλόβαθμο στέλεχος της Nokia εξηγεί πως στη σάουνα δεν υπάρχουν τίτλοι και ρούχα. δεν υπάρχουν εγωισμοί. Είσαι μόνο εσύ και οι σκέψεις σου και τα λόγια σου και το ίδιο ισχύει για το άλλο πρόσωπο, συνεπώς είναι πολύ πιο ανθρώπινο και όλη η μη απαραίτητη διακόσμηση έχει κάνει φτερά».
Η Nokia έχει μια σάουνα σε κάθε μία από τις εγκαταστάσεις που διαθέτει σε φινλανδικό έδαφος. «Είναι δεδομένο. Κάθε Φινλανδός που κάνει αίτηση για δουλειά σε μια φινλανδική εταιρεία περιμένει ότι θα υπάρχει μια σάουνα εκεί», λέει ο Uitto.
Παλιότερα, θυμάται ο Uitto, η σάουνα λειτουργούσε ως ένας χώρος για να μιλήσεις για δουλειά. Επίσης, οι ομάδες θα μαζεύονταν στη σάουνα για να γιορτάσουν μια επιτυχία της εταιρείας, αντί να πάνε σε ένα εστιατόρια ή μια παμπ. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, η σάουνα βρίσκεται λιγότερο στο επίκεντρο γιατί οι φινλανδικές εταιρείες έχει γίνει περισσότερο παγκόσμιες και τα προγράμματα είναι αυστηρότερα.
Ακόμη, επειδή γυναίκες και άντρες πραγματοποιούν ξεχωριστές επισκέψεις χαλάρωσης, αρκετοί αισθάνονται ότι δεν είναι δίκαιο να κάνεις επαγγελματικές συζητήσεις. «Δεν φαίνεται σωστό να χωρίζεις την ομάδα στα δύο», λέει ο Uitto.
Κι ενώ η σάουνα είναι δημοφιλής και σε άλλες βόρειες χώρες, όπως η Σουηδία, η Ρωσία και η Ολλανδία, τα έθιμα διαφέρουν σε σημαντικό βαθμό.
Ο αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος του Γερμανο-Φινλανδικού Εμπορικού Επιμελητηρίου στο Ελσίνκι, Jan Feller, έχει εργαστεί και στις δύο χώρες. «Για τους Φινλανδούς, η σάουνα είναι το μέρος όπου πηγαίνεις για να είσαι ο εαυτός σου μαζί με άλλους ανθρώπους», σημειώνει ο 41χρονος. «Στη Γερμανία είναι σχεδόν αποκλειστικά θέμα υγείας και ευεξίας».
«Και μόνο το γεγονός ότι στη σάουνα στη Γερμανία υπάρχουν γραμμένοι κανόνες στον τοίχο, είναι κάτι που κάνει τους Φινλανδούς να χαμογελάνε», λέει ο Feller.
Στη Γερμανία και την Ολλανδία δεν θα περίμενες να βρεις μια σάουνα στον χώρο εργασίας σου. Αλλά αν συμμετέχεις σε αθλήματα μετά τη δουλειά με τους συναδέλφους σου, ενδεχομένως θα υπάρχει μια σάουνα στον χώρο όπου θα γίνει η εξάσκηση ή στο γυμναστήριο.
Όταν ο Sam Critchley, ιδιοκτήτης της εταιρείας Spaaza, πρωτομετακόμισε από τη χώρα του, τη Μεγάλη Βρετανία, στο Άμστερνταμ πριν από 18 χρόνια, πήγε να παίξει σκουός με τους συναδέλφους του. Μετά τον αγώνα, όλοι κατευθύνθηκαν προς τη σάουνα και ξεντύθηκαν. Κανείς δεν θα πρόσεχε ότι φορούσε μαγιό, αλλά ως ο μόνος μη Ολλανδός ήθελε να ταιριάξει. Κάθισε λοιπόν μαζί με τους άλλους και έβγαλε την πετσέτα του.
«Ξαφνικά, μια γυναίκα – μια συνάδελφος- εμφανίστηκε μέσα από τον ατμό και με ρώτησε: Θα έρθεις για φαγητό μετά; Στη συνέχεια άνοιξε την πόρτα και είδα στον δίπλα χώρο να κάθονται στη σειρά τρεις τέσσερις ακόμη γυναίκες συνάδελφοι», θυμάται ο 43χρονος. «Η πρώτη μου αντίδραση ήταν να καλύψω τα γεννητικά μου όργανα με τα χέρια μου».
