Μια προσωπογραφία του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας, του Νικόλαου Β΄, η οποία παρέμενε κρυμμένη επί σχεδόν έναν αιώνα κάτω από το πορτρέτο του Λένιν, του πατέρα της Ρωσικής Επανάστασης, ανακαλύφθηκε κατά τύχη και πρόκειται να εκτεθεί σύντομα στην Αγία Πετρούπολη.

«Το πορτρέτο του αυτοκράτορα φιλοτεχνήθηκε από τον Ιλιά Γκάλκιν το 1896 και έμεινε κρυμμένο επί σχεδόν 90 χρόνια στην πίσω πλευρά του καμβά όπου εικονιζόταν ένα άλλο πορτρέτο: αυτό του Λένιν, που ζωγραφίστηκε το 1924 από τον Βλαντισλάβ Ισμαΐλοβιτς», εξήγησε η Τατιάνα Ποτσελούγεβα, η επικεφαλής των συντηρητών που έχουν αναλάβει εδώ και τρία χρόνια την αποκατάσταση του πίνακα.

Ο τεράστιος πίνακας, διαστάσεων 4×3 μέτρων, εικονίζει τον Λένιν όρθιο, το Φρούριο των Πέτρου και Παύλου της Αγίας Πετρούπολης στο φόντο. Όλα αυτά τα χρόνια κοσμούσε την αίθουσα εκδηλώσεων του Σχολείου 206 της πρώην αυτοκρατορικής πρωτεύουσας. Στο κτίριο αυτό κατά την τσαρική εποχή στεγαζόταν μια εμπορική σχολείο.

Αφού έμεινε κρεμασμένος στους τοίχους του σχολείου επί σχεδόν έναν αιώνα, τη δεκαετία του 1970 ο πίνακας παρουσίασε φθορά, όμως η αποκατάστασή του ξεκίνησε μόλις το 2013. Οι ειδικοί συντηρητές της Εθνικής Ακαδημίας Τεχνών και Βιομηχανίας Στίγκλιτς της Αγίας Πετρούπολης δεν άργησαν να ανακαλύψουν τη «διπλή ταυτότητα» του έργου.

Το πορτρέτο του τελευταίου τσάρου είχε καλυφθεί από ένα στρώμα υδατοδιαλυτού χρώματος. «Αιφνιδιαστήκαμε πραγματικά», θυμάται η Ποτσελούγεβα.

Ο Σοβιετικός ζωγράφος Ισμαΐλοβιτς (1872-1959) που φιλοτέχνησε το πορτρέτο του Λένιν προφανώς δεν ήθελε να καταστρέψει το έργο του Γκάλκιν και απλώς κάλυψε σκόπιμα το πρόσωπο του τσάρου.

«Υπό φυσιολογικές συνθήκες, ζωγραφίζουμε πάνω στο προηγούμενο έργο, καταστρέφοντας έτσι την εικόνα που προϋπήρχε εκεί. Εδώ, ο ζωγράφος την διατήρησε, κρύβοντάς την κάτω από ένα στρώμα υδατοδιαλυτού χρώματος και ζωγράφισε στην άλλη πλευρά του καμβά. Φαίνεται ότι ήλπιζε να ανακαλυφθεί ξανά κάποια μέρα το πορτρέτο του Νικόλαου Β΄», εξήγησε η συντηρήτρια.

«Διατηρώντας το πορτρέτο του τσάρου, έστω και κρυμμένο, ο Ισμαΐλοβιτς ρίσκαρε πολύ εκείνη την εποχή», είπε από την πλευρά του ο ασκών χρέη πρύτανη της Ακαδημίας Στίγκλιτς, ο Βασίλι Κιτσέτζι.

Ο πίνακας με τα δύο πορτρέτα θα εκτεθεί στα τέλη Νοεμβρίου στην Ακαδημία.