«Είναι η ώρα που το κυπριακό κράτος ανταποκρίνεται ως όφειλε, σε μια εκ των ουκ άνευ υποχρεώσεων του, αποδίδοντας όχι μόνο τα λείψανα, αλλά και τις δέουσες τιμές στους ήρωες και τις οικογένειες τους», τόνισε ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, στην τελετή παράδοσης όσων λειψάνων βρέθηκαν από τους 16 Έλληνες καταδρομείς, οι οποίοι βρήκαν τραγικό θάνατο μέσα στο αεροσκάφος Noratlas -«ΝΙΚΗ 4», το οποίο, κατά την τουρκική εισβολή του 1974, ξεκίνησε από την Κρήτη και λίγο πριν προσγειωθεί στη Λευκωσία, καταρρίφθηκε από λάθος της κυπριακής αεράμυνας.
Η ανασκαφή στο χώρο που είχε ταφεί το Noratlas -«ΝΙΚΗ 4», έγινε, είπε ο κ. Αναστασιάδης, για να δοθούν οι τεκμηριωμένες απαντήσεις στην κάθε οικογένεια και για να αποδοθούν, επιτέλους, οι τιμές που αξίζουν σε όσους εστάλησαν σε μία αποστολή θανάτου. Συνιστά, πρόσθεσε, την υλοποίηση της δέσμευσης της Κυπριακής Δημοκρατίας να αναγνωρίσει τον αγώνα και τη θυσία, «έστω και ετεροχρονισμένα και να τιμήσει, όπως επιβάλλεται, αναλαμβάνοντας τις ευθύνες της ως κράτος».
Στα θαμμένα συντρίμμια του Noratlas -ΝΙΚΗ 4 βρέθηκαν και ταυτοποιήθηκαν λείψανα των:
- Εσμία (ΡΝΑ) Ανθιμου Ηλία
- Στρτη (ΚΔ) Αναστασοπούλου Ανδρέα
- Στρτη (ΚΔ) Γιαννακάκη Κοσμά
- Στρτη (ΚΔ) Γιαννάκου Στέφανου
- Στρτης (ΚΔ)Δαλαμάγκα Ηλία
- Στρτη (ΚΔ) Ζησιμόπουλου Αντωνίου
- Στρτη (ΚΔ) Λιγδη Χρήστου
- Στρτη (ΚΔ) Μανιάτη Σπυρίδωνα
- Στρτης (ΚΔ) Μονια Αιμίλιου
- Στρτη (ΚΔ) Νάκου Γεωργίου
- Στρτη (ΚΔ) Πρινιακάκη Στυλιανού
- Στρτη (ΚΔ) Σκιαδιαρέση Νικόλαου
- Δνεας (ΚΔ) Τσάκωνα Ευάγγελου
- Στρτη (ΚΔ) Τζούρα Σωτήριου
- Στρτη (ΚΔ) Χατζόπουλου Χρήστου
- Δεκα (ΚΔ) Χριστόπουλου Αθανάσιου
Δεν έχουν ταυτοποιηθεί οι:
- Επγός (Ι) Συμεωνίδης Στέργιος
- Στρτης (ΚΔ) Δοϊτσίδης Χριστόδουλος
- Στρτης (ΚΔ) Σιορώκος Δημήτριος
Ο πρόεδρος Αναστασιάδης, όπως αναφέρει ανταπόκριση του Αθηναϊκού-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων, τόνισε ότι θα ήταν ασυγχώρητο λάθος, αν αποδίδοντο ευθύνες σε πολεμιστές εκείνες τις ώρες. Η σύγχυση ήταν σαφέστατη και η έλλειψη συντονισμού αποδεδειγμένη.
Ο κ. Αναστασιάδης ανέφερε ότι συγκλονίστηκε όταν πρόσφατα είδε σε ντοκιμαντέρ τον μόνο επιζώντα του «Νίκη 4», τον ήρωα Αθανάσιο Ζαφειρίου, που έφυγε πρόσφατα από την ζωή, να αγκαλιάζεται με τον Κύπριο συμπολεμιστή του, που πάτησε τη σκανδάλη του αντιαεροπορικού που κατέρριψε το Noratlas -ΝΙΚΗ 4. «Δεν φταις εσύ αδερφέ μου, του είπε, θέλοντας έτσι να σβήσει τα όποια ίχνη ενοχής πιθανόν υπήρχαν στο μυαλό του», σημείωσε ο Κύπριος Πρόεδρος.
Αν όμως, πρόσθεσε, οι άνθρωποι στο μέτωπο, την ώρα του πολέμου, δεν έχουν ευθύνη για την καταστροφή, «δεν μπορώ να πω το ίδιο για όσους έτυχε να διαχειριστούν την τύχη των θυμάτων».
Στην ομιλία του ο Πρόεδρος Αναστασιάδης αναγνώρισε, ότι «δεν ήταν μόνο τα λάθη που έγιναν την πρώτη στιγμή, δεν ήταν μόνο τα λάθη που έγιναν την ώρα της φωτιάς. Τα όσα ακολούθησαν, οι χειρισμοί που έγιναν, για χρόνια πλήγωσαν, πολύ περισσότερο από τον ίδιο το θάνατο. Χειρισμοί, που πλήγωσαν βαθιά, οικογένειες κτυπημένες από το θάνατο. Λάθη που έξυσαν ανοικτές πληγές ή τις κράτησαν ανοικτές». Λάθη, τόνισε, για τα οποία η κυπριακή Πολιτεία «δια εμού οφείλει και εκφράζει μία βαθιά συγνώμη προς όσους πλήγωσε».
Και ο Κύπριος Πρόεδρος κατέληξε: «Ας παραμείνουν πάντα αθάνατοι οι ήρωες και αιωνία τους η μνήμη!».
Ο υπουργός Εθνικής Άμυνας της Ελλάδος, Πάνος Καμμένος, απευθυνόμενος στους συγγενείς και τις οικογένειες των πεσόντων, εξέφρασε εκ μέρους της ελληνικής Πολιτείας συλλυπητήριά για τον θάνατο νέων Ελλήνων, «για τη θυσία των δικών σας ανθρώπων υπέρ βωμών και εστιών».
Επίσης, ζήτησε από τους συγγενείς να δεχθούν και την έκφραση του δέους, του σεβασμού και της περηφάνιας, που μας διακατέχουν για τους Έλληνες που, όπως τόνισε, «έδωσαν την ύστατη ρανίδα του αίματός τους και την τελευταία τους πνοή για μια και μόνο ιδέα, τον Ελληνισμό».
Ο κ. Καμμένος ζήτησε συγγνώμη για αυτά που δεν έγιναν μέχρι σήμερα και συνέχισε:
«Για την κυβέρνηση, το υπουργείο Εθνικής Άμυνας και εμένα προσωπικά, αποτελεί προτεραιότητα η αναγνώριση των αγώνων εκείνων που έδωσαν μάχη, εκείνων που έπεσαν, αλλά και εκείνων που ζουν, που έμειναν μέχρι τώρα στη λησμονιά με ευθύνη όλων μας. Τα δικά σας παιδιά, τα δικά σας αδέλφια απέδειξαν ότι η Κύπρος δεν είναι μακριά».
Ο Έλληνας υπουργός αναφέρθηκε στο τραγικό γεγονός της κατάρριψης του Noratlas -ΝΙΚΗ 4, παραθέτοντας συνοπτικά τα εξής:
- Πριν 42 χρόνια, τη νύκτα της 21ης προς την 22η Ιουλίου, η Α΄ Μοίρα Αλεξιπτωτιστών πήρε την εντολή να ενισχύσει τον άνισο αγώνα που έδιναν οι ελληνικές δυνάμεις στη μεγαλόνησο.
- Με ενθουσιασμό, σύμφωνα με τις μαρτυρίες, επιβιβάστηκαν οι θρυλικοί λοκατζήδες στα Noratlas, με πνεύμα αυταπάρνησης, αλληλεγγύης, ανδρείας, για να διακηρύξουν ότι η ελευθερία δεν υπάρχει ως σταθερή κατάσταση και μόνιμα εξασφαλισμένο αγαθό, αλλά «θέλει αρετή και τόλμη».
- Στις 01:52, όπου και προσγειώνεται το πρώτο μεταγωγικό «ΝΙΚΗ 2» αρχίζει η τραγωδία της αποστολής και τα παλικάρια της Α΄ Μοίρας περνούν στο πάνθεον των ηρώων.
Ο Έλληνας υπουργός σημείωσε ότι οι αναταραχές και η αστάθεια στην ευρύτερη Μέση Ανατολή, καθιστούν αναγκαία τη διατήρηση σε πολύ υψηλό επίπεδο, όλων των παραγόντων ισχύος Ελλάδας και Κύπρου.
«Οφείλουμε να αναπροσαρμόσουμε την κοινή μας στρατηγική και τις πολιτικές μας, τόσο για την ασφάλειά μας, αλλά και για την προώθηση των εθνικών μας ζητημάτων. Ελλάδα και Κύπρος αντιμετωπίσαμε και θα συνεχίσουμε να αντιμετωπίζουμε ενιαία τα θέματα άμυνας και ασφάλειας», τόνισε ο ΥΠΕΘΑ.
Τον τραγικό Ιούλιο του 1974, το Noratlas -ΝΙΚΗ 4 βρισκόταν σε πορεία προσγείωσης. Χτυπημένο, προσέκρουσε στο έδαφος φλεγόμενο και αναποδογύρισε. Από τη σύγκρουση, εκσφενδονίστηκαν 16 καταδρομείς, οι οποίοι και περισυλλέγησαν και τάφηκαν στο στρατιωτικό κοιμητήριο Λακατάμιας. Οι υπόλοιποι 15, των οποίων οι σοροί δεν είχαν εντοπιστεί, ήταν σφηνωμένοι στο μπροστινό μέρος του αεροσκάφους και τάφηκαν μαζί με τα συντρίμμια του. Τα λείψανά τους εντοπίστηκαν κατά την ανασκαφή στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας, που άρχισε πριν από 14 μήνες. Τα λείψανα που βρέθηκαν ταυτοποιήθηκαν με την μέθοδο DNA.
Η σορός του 16ου νεκρού περισυλλέγη από το σημείο πρόσκρουσης του αεροσκάφους στον Τύμβο και στη συνέχεια τάφηκε στο Στρατιωτικό Κοιμητήριο Λακατάμιας. Τα λείψανά του εκτάφηκαν την περίοδο 1979-’81 και δόθηκαν σε λάθος οικογένεια στην Ελλάδα. Επιστράφηκαν στην Κύπρο, όπου μετά από επιστημονικές εξετάσεις, μικρό μέρος των λειψάνων του ταυτοποιήθηκαν, επίσης με τη μέθοδο του DNA.
Ο επίτροπος προεδρίας για Ανθρωπιστικά Θέματα, Φώτης Φωτίου, είπε σε ομιλία του: «Η σημερινή μέρα είναι μια δύσκολη μέρα για όλους μας. Μια μέρα γεμάτη συνειρμούς και συναισθήματα. Συναισθήματα ευγνωμοσύνης, σεβασμού και αγάπης προς τους ήρωες και τις οικογένειές τους. Ταυτόχρονα όμως και συναισθήματα θλίψης και ενοχής, τόσο για το μαρτύριο και την τραγωδία που βίωσαν και βιώνουν οι οικογένειες για τόσες δεκαετίες και ιδιαίτερα για τους γονείς που έφυγαν από τη ζωή, όσο και για τον τραγικό και άδικο θάνατο των ηρώων μας».
