Το Αφγανιστάν υπέγραψε σήμερα συμφωνία ειρήνης με έναν από τους μεγαλύτερους εγκληματίες πολέμου της χώρας, τον Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ, διασφαλίζοντας στον επιλεγόμενο και «χασάπη της Καμπούλ», που βρίσκεται ακόμη στην εξορία, ασυλία από δικαστικές διώξεις και μια ενδεχόμενη επιστροφή στην πολιτική παρά τις αντιδράσεις.

Για τους κατοίκους της αφγανικής πρωτεύουσας, από τους οποίους ορισμένες εκατοντάδες διαδήλωσαν σήμερα κατά της συμφωνίας, ο Χεκματιάρ είναι εκείνος ο οποίος, ως πρωθυπουργός, διέταξε τον τυφλό βομβαρδισμό της πόλης στις αρχές της δεκαετίας του ’90, προκαλώντας μεγάλο αριθμό θυμάτων και καταστροφών.

«Δεν θα ξεχάσουμε ποτέ τον Χασάπη της Καμπούλ», έγραφαν τα πλακάτ των διαδηλωτών που συγκεντρώθηκαν στο κέντρο της πόλης.

Όμως η επισφράγιση της ειρήνης με το κίνημά του, το Χεζμπ-ι-Ισλάμι, δεύτερο μεγαλύτερο δίκτυο εξεγερμένων στη χώρα, αποτελεί μια συμβολική νίκη για τον πρόεδρο Άσραφ Γάνι, την ώρα που οι συνομιλίες με τους Ταλιμπάν βρίσκονται σε νεκρό σημείο και η κατάσταση από άποψη ασφαλείας εξακολουθεί να επιδεινώνεται.

Η συμφωνία υπογράφτηκε ανάμεσα στο Ανώτατο Συμβούλιο για την Ειρήνη, έναν κυβερνητικό οργανισμό που έχει επιφορτιστεί να διαπραγματευθεί μια εθνική συμφιλίωση, και σε μια αντιπροσωπεία του Χεζμπ-ι-Ισλάμι, που θα καταθέσει τα όπλα και θα μετεξελιχθεί σε πολιτικό κόμμα.

«Η συμφωνία αυτή υπογράφηκε έπειτα από δύο χρόνια διαπραγματεύσεων. Διαπιστώνουμε ομόφωνα πως αυτές οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις είχαν ευτυχή κατάληξη», δήλωσε ο αντιπρόεδρος του Συμβουλίου, ο Χαμπίμπα Σοράμπι, ο οποίος διευκρίνισε πως η συμφωνία θα τεθεί «σε ισχύ όταν και οι ίδιοι ο πρόεδρος Γάνι και ο Χεκματιάρ θα την έχουν επίσημα μονογράψει».

Γεννημένος στην Κουντούζ (βόρειο Αφγανιστάν), ο Χεκματιάρ, ο άνδρας με το μαύρο τουρμπάνι ηλικίας 67 ετών σήμερα, είναι βετεράνος του σουνιτικού τζιχάντ κατά των Σοβιετικών της δεκαετίας του ’80.

Εκδιωχθείς από τους Ταλιμπάν, έζησε τις δύο τελευταίες δεκαετίες στην εξορία, αρχικά στο Ιράν και στη συνέχεια στο Πακιστάν, απ΄όπου κάλεσε το 2004 σε «ιερό πόλεμο» εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών, τασσόμενος στις τάξεις της αντιπολίτευσης στον πρόεδρο Χαμίντ Καρζάι.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες τον έχουν περιλάβει στον κατάλογό τους με τους «διεθνείς τρομοκράτες».

Η συμφωνία των 25 σημείων του εξασφαλίζει ωστόσο δικαστική ασυλία για «όλες τις πολιτικές και στρατιωτικές ενέργειες του παρελθόντος». Το κείμενο προβλέπει επίσης την αποφυλάκιση των κρατουμένων της Χεζμπ-ι-ισλάμι με αντάλλαγμα την αποκήρυξη κάθε στρατιωτικής δράσης και «κάθε δεσμού ή κάθε υποστήριξης σε τρομοκρατικές οργανώσεις».

Το κείμενο της συμφωνίας κατήγγειλαν οι οργανώσεις για την προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς δεν αναμένεται να οδηγήσει σε άμεση βελτίωση της κατάστασης ασφαλείας στο Αφγανιστάν.

Για το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) «η επιστροφή του Γκουλμπουντίν Χεκματιάρ έπειτα από δεκαετίες εξορίας θα ενισχύσει την κουλτούρα ατιμωρησίας την οποία η αφγανική κυβέρνηση και οι διεθνείς εταίροι της διατηρούν αρνούμενοι να ασκήσουν δίωξη σε βάρος των υπευθύνων για τόσα πολλά θύματα Χεκματιάρ και άλλων πολεμάρχων που ρήμαξαν τη χώρα τη δεκαετία του 1990».

Εκτός από τους βομβαρδισμούς της Καμπούλ, ο Χεκματιάρ κατηγορείται για πολλές ωμότητες, υπενθυμίζει στην ανακοίνωσή του το HRW, μεταξύ των οποίων η σφαγή που διαπίστωσε η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού τον Αύγουστο του 1992 περισσότερων από 1.000 ανθρώπων, η εξαφάνιση πολλών διαφωνούντων και η χρήση βασανιστηρίων σε μυστικές φυλακές.

Η πιο πρόσφατη επίθεση του Χεζμπ-ι-Ισλάμι στην Καμπούλ πραγματοποιήθηκε το 2013, όταν σκοτώθηκαν 15 άνθρωποι, οι πέντε από τους οποίους ήταν Αμερικανοί.