Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα διοργανώνει αύριο και μεθαύριο στην Ουάσινγκτον την τέταρτη διεθνή σύνοδο για την πυρηνική ασφάλεια, στόχος της οποίας είναι η αποτροπή της πρόσβασης τρομοκρατών σε πυρηνικά υλικά και εγκαταστάσεις.
Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αυτής, οι παγκόσμιοι ηγέτες επεδίωξαν την καλύτερη δυνατόν αποτροπή τυχόν κλοπής ή απόκτησης πυρηνικών υλικών από εξτρεμιστές. Ενίσχυσαν επίσης την καταπολέμηση του παράνομου εμπορίου των υλικών αυτών και περιόρισαν τα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου και πλουτωνίου (που χρησιμοποιούνται για τις ατομικές βόμβες) τα οποία είναι διάσπαρτα ανά τον κόσμο. Στόχος τους ήταν επίσης να ενισχύσουν την κυβερνοασφάλεια στα πυρηνικά εργοστάσια. Οι ειδικοί αναγνωρίζουν ότι σημειώθηκε πρόοδος.
Από την πρώτη σύνοδο το 2010, 14 κράτη απαλλάχτηκαν από τα αποθέματά τους των σχάσιμων υλικών και άλλες χώρες επιτάχυναν τις προσπάθειές τους να απαλλαγούν από αυτά. Η Ιαπωνία, για παράδειγμα, απομάκρυνε από το έδαφός της αυτό τον μήνα στις ΗΠΑ ποσότητα πλουτωνίου, επαρκή για την κατασκευή 50 βομβών.
Ωστόσο, σύμφωνα με ειδικούς της Πρωτοβουλίας κατά της Πυρηνικής Απειλής (ΝΤΙ), οι προσπάθειες των κυβερνήσεων διεξάγονται με βραδύ ρυθμό, κενά παραμένουν στην ασφάλεια πολλών πυρηνικών εγκαταστάσεων στον κόσμο.
Σύμφωνα με έρευνα του 2015 της Διεθνούς Επιτροπής για τα Σχάσιμα Υλικά μένει αρκετό πλουτώνιο και εμπλουτισμένο ουράνιο στον κόσμο για την κατασκευή όπλων ισοδύναμων με 200.000 πυρηνικές βόμβες όπως αυτή της Χιροσίμα.
Η Σάρον Σκουασόνι, ειδική για την εξάπλωση των πυρηνικών όπλων στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) επιθυμεί οι χώρες που εξακολουθούν μέχρι τώρα να διαθέτουν αποθέματα να ενταχθούν ενεργά στη διαδικασία. Το 2014, 35 χώρες ανέλαβαν δεσμεύσεις αλλά μεγάλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία και το Πακιστάν δεν μετείχαν στην προσπάθεια αυτή. «Θα ήταν πράγματι σημαντικό οι χώρες αυτές να συμμετάσχουν» είπε.
Ο τρόπος με τον οποίο θα μπορεί να συνεχιστεί το έργο που επιτελέστηκε τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνεται στα σημαντικά θέματα που πρέπει να εξεταστούν κατά την τελευταία σύνοδο κορυφής για τον Ομπάμα.
Η κυβέρνησή του ήταν η κινητήρια δύναμη σε αυτές τις συνόδους και μένει ακόμη να καθοριστεί ποιος θα αναλάβει τα ηνία μετά την αποχώρησή του. Η Ρωσία φέτος δεν θα είναι παρά ένας απλός παρατηρητής.
Ειδικοί εκφράζουν λύπη εξάλλου που τα κράτη δεν συμπεριλαμβάνουν τα πυρηνικά όπλα στις συνομιλίες τους. «Θα έπρεπε να υπάρχει μια ατζέντα που να καλύπτει όλα τα σχάσιμα υλικά, τα υλικά για πολιτική και στρατιωτική χρήση», δήλωσε ο Μπρους Μπλερ, συνιδρυτής της οργάνωσης κατά των πυρηνικών όπλων Global Zero.
Η πρώτη σύνοδος για την πυρηνική ασφάλεια διεξήχθη το 2010 στην Ουάσινγκτον. Ακολούθησαν οι σύνοδοι της Σεούλ το 2012 και της Χάγης το 2014.
