Η πολύ ευρωσκεπτικιστική Δανία διοργανώνει σήμερα δημοψήφισμα για να ενισχύσει τη συμμετοχή της στα ευρωπαϊκά προγράμματα ασφάλειας, ένα δημοψήφισμα όπου προμηνύεται μάχη στήθος με στήθος μεταξύ του φόβου τζιχαντιστικών επιθέσεων και της εισροής μεταναστών.

Το δημοψήφισμα πραγματοποιείται τρεις εβδομάδες μετά τις επιθέσεις στο Παρίσι στις οποίες σκοτώθηκαν 130 άνθρωποι. Είχε προγραμματιστεί για το 2016, αλλά διεξάγεται νωρίτερα, ώστε να μην υπάρξουν παρεμβολές στο δημοψήφισμα που η Βρετανία αναμένεται να διενεργήσει το 2017 για τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ).

Η διεξαγωγή του δημοψηφίσματος εγκρίθηκε επί της αρχής τον Δεκέμβριο του 2014 από μια πλειοψηφία των κομμάτων που εκπροσωπούνται στο κοινοβούλιο, παρά την αντίθεση του Κόμματος του Λαού της Δανίας (Dansk Folkeparti, DF).

Το ευρωσκεπτικιστικό και αντιμεταναστευτικό αυτό κόμμα, που ήρθε δεύτερο στις κοινοβουλευτικές εκλογές του Ιουνίου, αυξάνει την επιρροή του στην πολιτική της Δανίας. Εδώ και δεκαπέντε χρόνια, εξασφαλίζει μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία στη δεξιά μέσα από την επιβολή του προγράμματος του για την ασφάλεια και τη μετανάστευση.

«Περισσότερη Ευρωπαϊκή ‘Ενωση; Όχι, ευχαριστώ!». Χωρίς να προκαλεί έκπληξη, το DF διεξήγαγε εκστρατεία υπέρ του «όχι» στο δημοψήφισμα.

Η Δανία, προειδοποιεί ουσιαστικά, κινδυνεύει να χάσει τον έλεγχο της μεταναστευτικής πολιτικής της, ένα ισχυρό επιχείρημα για τους ψηφοφόρους που ανησυχούν για τα προγράμματα κατανομής των μεταναστών μεταξύ των χωρών της ΕΕ, και με την Κοπεγχάγη να έχει δεχθεί φέτος 10 φορές λιγότερους μετανάστες σε σχέση με τη γειτονική της Σουηδία.

Το στρατόπεδο του «ναι», με επικεφαλής τους φιλελεύθερους του πρωθυπουργού Λαρς Λόκε Ράσμουσεν και τους σοσιαλδημοκράτες, κατηγορήθηκε από τους επικριτές του ότι θέλει να τρομάξει με το σύνθημα του: “Βοηθήστε την αστυνομία: ψηφίστε ναι!”.

Το Λαϊκό Σοσιαλιστικό Κόμμα δημοσίευσε στην ιστοσελίδα του φωτογραφία του προέδρου της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ μπροστά από το Μπατακλάν το βράδυ της 13ης Νοεμβρίου, μετά τη δολοφονία 90 ανθρώπων μέσα στην παρισινή αίθουσα συναυλιών. “Η κρίση των μεταναστών, η διασυνοριακή τρομοκρατία, η εμπορία ανθρώπων και το κοινωνικό ντάμπινγκ είναι προκλήσεις που δεν μπορούμε να αντιμετωπίσουμε μόνοι”, έγραψε.

Μάχη στήθος με στήθος για το «Ja» και το «nej»

Ο Πέλε Γιάκομπσεν, ένας 38χρονος αναλυτής Διαδικτύου που ζει στην Κοπεγχάγη, όπου ένας νεαρός Δανός που είχε ριζοσπαστικοποιηθεί σκότωσε δύο ανθρώπους τον περασμένο Φεβρουάριο πριν πέσει νεκρός από τα πυρά της αστυνομίας, είναι μεταξύ εκείνων που ανησυχούν για την τζιχαντιστική απειλή. «Νομίζω ότι θα ψηφίσω ναι. Είμαι υπέρ μιας εκτενούς αστυνομικής συνεργασίας», είπε.

Μέσα στην αμφιβολία, η Φρεντερίκε Γιαρς δηλώνει από την πλευρά της ότι θα ψηφίσει όχι. «Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε στο ‘ναι’, αλλά μπορούμε να ψηφίσουμε και πάλι αργότερα», τονίζει η 25χρονη φοιτήτρια.

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις δίνουν μάχη στήθος με στήθος για το «ja» και το «nej».

Σύμφωνα με το ινστιτούτο Megafon, το 20% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι τείνουν περισσότερο σε σχέση με πριν από τις επιθέσεις της 13ης Νοεμβρίου στο Παρίσι να ψηφίσουν θετικά στην ερώτηση που τους τίθεται, αλλά ο μεγάλος αριθμός των αναποφάσιστων (μεταξύ 20 και 30%) απαγορεύει οποιαδήποτε πρόγνωση.

Η Δανία εντάχθηκε στην ΕΕ το 1973, αλλά θέλει να διατηρήσει ακέραιη την κυριαρχία της και συντροφεύει με βαριά καρδιά το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Μετά την απόρριψη της Συνθήκης του Μάαστριχτ από τους Δανούς τον Ιούνιο του 1992, στην Κοπεγχάγη πέτυχε εξαιρέσεις σε τρεις βασικούς τομείς: το ευρώ, την άμυνα και τα θέματα δικαιοσύνης και αστυνομίας.

Οι εξαιρέσεις αυτές επέτρεψαν στην κυβέρνηση να διοργανώσει νέο δημοψήφισμα ένα χρόνο αργότερα, στο οποίο οι Δανοί είπαν «ναι».

Θέλοντας και μη, η Δανία έχει συμμετάσχει στους μεγαλύτερους μηχανισμούς συνεργασίας της ΕΕ στο θέμα της ασφάλειας διατηρώντας παράλληλα μια περιοριστική μεταναστευτική πολιτική. Η χώρα είναι μέλος της Europol, της ευρωπαϊκής διακυβερνητικής υπηρεσίας που είναι αρμόδια για την καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος, των λαθραίων διακινήσεων και της τρομοκρατίας.

Ωστόσο, «με την επέκταση του κοινοτικού κανόνα (που προκρίνει τις ψηφοφορίες με ειδική πλειοψηφία), η συμμετοχή της Δανίας δεν μπόρεσε να παραμείνει στο επίπεδο των άλλων», παρατηρεί ευρωπαίος διπλωμάτης.

Η Συνθήκη της Λισαβόνας (2009) άλλαξε τα δεδομένα, κάνοντας για παράδειγμα την Europol, μια υπερεθνική υπηρεσία που ελέγχεται από το συμβούλιο των αρμόδιων υπουργών για θέματα αστυνομίας και δικαιοσύνης, από το οποίο η Δανία έχει σε μεγάλο βαθμό αυτοαποκλειστεί.

Αν θέλει να μείνει στο παιχνίδι, η χώρα πρέπει να αποποιηθεί την πολιτική της απεμπλοκής της. Το δημοψήφισμα προτείνει μια συνεργασία αλά καρτ και την υιοθέτηση 22 ευρωπαϊκών κανονισμών για την καταπολέμηση της λαθραίας διακίνησης ανθρώπων, της παιδεραστίας, της εγκληματικότητας στον κυβερνοχώρο και της απάτης.