Να αποκλιμακώσουν την πολιτική κρίση που ενέσκηψε χθες στη Βόρεια Ιρλανδία προσπάθησαν σήμερα η Βρετανία και η Ιρλανδία, καλώντας τους Ενωτικούς Προτεστάντες και τους Καθολικούς Εθνικιστές να διατηρήσουν ζωντανή την κυβέρνηση συνασπισμού, ο σχηματισμός της οποίας συνέβαλε στον τερματισμό δεκαετιών βίας.
Η κυβέρνηση της Βόρειας Ιρλανδίας βρίσκεται στο χείλος της κατάρρευσης έπειτα από την παραίτηση του πρωθυπουργού της, του Ενωτικού Πίτερ Ρόμπινσον, χθες Πέμπτη με αφορμή μία δολοφονία η οποία συνδέεται με πρώην μέλη του παραστρατιωτικού Ιρλανδικού Δημοκρατικού Στρατού (IRA).
Σε σημερινές του δηλώσεις ο ιρλανδός πρωθυπουργός Έντα Κένι ανέφερε ότι η πιθανότητα να αποφευχθεί η κατάρρευση της κυβέρνησης του Μπέλφαστ είναι «μικρή» και σχολίασε ότι αν αυτή πέσει, θα περάσει πολύς καιρός μέχρι το τοπικό κοινοβούλιο να λειτουργήσει εκ νέου.
«Αν πέσει η κυβέρνηση, θα περάσει μεγάλο διάστημα μέχρι να επιστρέψουμε σε μία κατάσταση όπου θα υπάρχει, αυτό που μπορούμε να χαρακτηρίσουμε φυσιολογική λειτουργία ενός εκτελεστικού σώματος ή της Συνέλευσης του Στόρμοντ (σ.σ. το κοινοβούλιο της Βόρειας Ιρλανδίας)», δήλωσε ο Κένι στον εθνικό ιρλανδικό τηλεοπτικό σταθμό RTE.
«Θεωρώ ότι αυτό μπορεί να αποφευχθεί, αλλά εκτιμώ ότι απαιτεί μία ρεαλιστική αξιολόγηση από ανθρώπους που μίλησαν με πολύ σκληρά λόγια ο ένας για τον άλλον και με ολοφάνερες, σημαντικές διαστάσεις απόψεων, αλλά θα πρέπει να δούμε τη γενικότερη εικόνα».
Ο πρωθυπουργός της Βόρειας Ιρλανδίας υπέβαλε την παραίτησή του βυθίζοντας την επαρχία αυτή του Ηνωμένου Βασιλείου στη σοβαρότερη πολιτική κρίση από το 1988, όταν η ειρηνευτική συμφωνία που υπογράφηκε έδωσε τέλος σε μία πολυετή περίοδο θρησκευτικής βίας.
Ο Ρόμπινσον παραιτήθηκε καθώς δεν εξασφάλισε τη στήριξη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, ώστε να ανασταλεί η λειτουργία του τοπικού κοινοβουλίου. Μαζί του παραιτήθηκαν και τρεις υπουργοί του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματός (DUP) του.
Ο Ρόμπινσον είχε ζητήσει τη διακοπή των εργασιών του κοινοβουλίου λόγω της αυξανόμενης έντασης στις σχέσεις του με τον εταίρο του στην κυβέρνηση, το Σιν Φέιν. Είχε κατηγορήσει μάλιστα το πρώην πολιτικό σκέλος του IRA ότι φέρεται «ανέντιμα» παριστάνοντας ότι ο IRA δεν υπάρχει πια.
Η ένταση αυτή πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις από τη δολοφονία, στα μέσα Αυγούστου, ενός πρώην στελέχους του IRA, του Κέβιν ΜακΓκουίγκαν, με τρόπο που θύμιζε τις «τιμωρητικές» δολοφονίες που διέπραττε η οργάνωση. Η αστυνομία υποστηρίζει ότι η οργάνωση παραμένει ενεργή με κάποια μορφή, αλλά πλέον δεν εμπλέκεται στην τρομοκρατία.
Η «προσωρινή πρωθυπουργός» και υπουργός Οικονομικών της Βόρειας Ιρλανδίας, Αρλίν Φόστερ, δήλωσε σήμερα ότι η παραστρατιωτική δράση θα πρέπει να αντιμετωπιστεί προκειμένου να επιστρέψει η πολιτική σταθερότητα στην περιοχή.
«Προκειμένου να έχουμε μία σταθερή κυβέρνηση, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το διττό πρόβλημα που έχουμε ενώπιόν μας και κυρίως την παραστρατιωτική δράση που συνδέεται με ένα από τα κόμματα της κυβέρνησης, το Σιν Φέιν», δήλωσε η ίδια στο Sky.
«Δεν μπορούμε να το αγνοήσουμε, πρέπει να το αντιμετωπίσουμε. Και για να υπάρξει σταθερότητα στο μέλλον θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τώρα αυτό το καρκίνωμα στην καρδιά της κυβέρνησης».
Σήμερα, η Βρετανία κάλεσε όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές να συνεργαστούν μέσα από διακομματικές συνομιλίες και υποστήριξε την ιδέα της δημιουργίας ενός ανεξάρτητου σώματος για τον αφοπλισμό των παραστρατιωτικών οργανώσεων.
«Μακάρι να μη βρισκόμαστε σε αυτή την κατάσταση», δήλωσε η υπουργός Βόρειας Ιρλανδίας του Ηνωμένου Βασιλείου, Τερέζα Βίλιερς, στο BBC.
«Το σημαντικό τώρα είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε έναν τρόπο για να διορθώσουμε αυτή την ενεργό σχέση, να αντιμετωπίσουμε τα ζητήματα που αφορούν τους παραστρατιωτικούς, να εφαρμόσουμε τη συμφωνία της Συνέλευσης του Στόρμοντ -επίσης απαραίτητο- και ο τρόπος για να γίνουν αυτά είναι οι διακομματικές συνομιλίες».
Ερωτηθείσα αν υποστηρίζει τη δημιουργία μίας ανεξάρτητης αρχής που θα εξετάσει το ζήτημα του αφοπλισμού των παραστρατιωτικών οργανώσεων, η ίδια είπε ότι αυτή «είναι μία από τις πιο αξιόπιστες προτάσεις».
Αναλυτές εκτιμούν ότι η παραδοχή του Σιν Φέιν ότι υφίσταται αφοπλισμένος ο IRA ή η δημιουργία μίας τέτοιας ανεξάρτητης αρχής μπορούν να συμβάλουν στην αποκλιμάκωση της κρίσης.
Ωστόσο, ο επικεφαλής του Σιν Φέιν, Τζέρι Άνταμς, ο οποίος πάντα αρνούνταν ότι ανήκε στον IRA, δήλωσε ότι σφάλλουν όλοι όσοι θεωρούν ότι η οργάνωση υφίσταται και πρόσθεσε ότι το κόμμα του δεν θα επιτρέψει να γίνει το ζήτημα αυτό προϋπόθεση για τη διεξαγωγή συνομιλιών.
«Ο IRA υπάρχει ακόμη. Υπάρχουν κάποιες δομές της οργάνωσης, υφίστανται για έναν ριζικά διαφορετικό λόγο σε σχέση με το παρελθόν και ο IRA δεν εμπλέκεται στην τρομοκρατία», σημείωσε η Βίλιερς από την πλευρά της.