Επιστήμονες βρήκαν μια σπάνια μορφή σκουρόχρωμου οργανικού γυαλιού και ανακάλυψαν πως σχηματίστηκε από ανθρώπινο εγκέφαλο ενός θύματος από έκρηξη ηφαιστείου.
Το σπάνιο εύρημα εντοπίστηκε σε ανασκαφές σε αρχαία ρωμαϊκή πόλη της Ιταλίας, ανάμεσα στο κρανίο ενός θύματος από την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ., έγραψε η ιστοσελίδα Interesting Engineering, επικαλούμενο μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Scientific Reports.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το γυαλί για να σχηματιστεί απαιτεί έναν ακριβή συνδυασμό ακραίας θερμότητας και ταχείας ψύξης. Για να μετατραπεί η οργανική ύλη σε γυαλί, η θερμοκρασία πρέπει να είναι αρκετά υψηλή, ώστε να αποφευχθεί η κρυστάλλωση κατά την ψύξη και το περιβάλλον πρέπει να είναι αρκετά ψυχρό, ώστε να στερεοποιηθεί η ουσία σχεδόν αμέσως.
Το νερό, βασικό συστατικό των οργανικών ιστών, καθιστά τη διαδικασία αυτή ακόμη πιο δύσκολη, καθώς οι θερμοκρασίες περιβάλλοντος σπάνια είναι αρκετά χαμηλές για να επιτρέψουν τη στερεοποίηση του βιολογικού υλικού.
Στην περίπτωση που εξέτασαν όμως, το γυαλί πιθανότατα σχηματίστηκε όταν ένα έντονο αλλά βραχύβιο σύννεφο τέφρας υπερθέρμανε τον εγκέφαλο του ατόμου προτού κρυώσει γρήγορα.
Οι επιστήμονες είπαν ότι πρόκειται για οργανικό γυαλί, επειδή βρέθηκε ανάμεσα στα οστά του κρανίου ενός θύματος από την έκρηξη του Βεζούβιου στο Herculaneum της Ιταλίας. Ο υπόλοιπος σχηματισμός του γυαλιού εξακολουθεί να αναλύεται.
Αναλύοντας το εύρημα μέσω ηλεκτρονικής μικροσκοπίας ακτίνων Χ, διαπιστώθηκε ότι οι ιστοί του εγκεφάλου μετατράπηκαν σε γυαλί μέσω μιας διαδικασίας δύο σταδίων. Πρώτον, οι θερμοκρασίες έπρεπε να ξεπεράσουν τους εκπληκτικούς 510 βαθμούς Κελσίου και στη συνέχεια, υπέστησαν ταχεία ψύξη.
Ωστόσο, προκύπτει ένα παράδοξο. Οι πυροκλαστικές ροές στην πόλη έφτασαν σε μέγιστη θερμοκρασία 465 βαθμών Κελσίου, όχι αρκετά υψηλές για να υαλοποιήσουν οργανικό υλικό. Οι ροές αυτές ψύχονταν επίσης σταδιακά, γεγονός που καθιστά απίθανο να ήταν από μόνες τους υπεύθυνες για τον σχηματισμό του γυαλιού.
Η εξήγηση που δόθηκε υποστηρίζει ότι η πρωταρχική πηγή σχηματισμού γυαλιού ήταν τα εξαιρετικά γρήγορα κινούμενα υπέρθερμα σύννεφα τέφρας. Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα θανατηφόρα συμβάντα λόγω της έκρηξης του Βεζούβιου.
Σύγχρονες μελέτες ηφαιστειακών εκρήξεων δείχνουν ότι αυτό το αρχικό κύμα τέφρας και αερίων αύξησε για λίγο τη θερμοκρασία του σώματος του θύματος πάνω από 510 βαθμούς Κελσίου. Καθώς το νέφος διαλύθηκε γρήγορα, η ταχεία πτώση της θερμοκρασίας προκάλεσε τη στερεοποίηση του εγκεφαλικού ιστού σε γυαλί.
Τα οστά του κρανίου και της σπονδυλικής στήλης πιθανότατα λειτούργησαν ως προστατευτικά εμπόδια, θωρακίζοντας τμήματα του εγκεφάλου από την ολική θερμική καταστροφή και επιτρέποντας σε θραύσματα του υαλοποιημένου ιστού να παραμείνουν άθικτα επί σχεδόν δύο χιλιετίες.
