Σαν σήμερα το 1943, ολοκληρώθηκε η Μάχη του Στάλινγκραντ, η πιο αιματηρή και αποφασιστική σύγκρουση του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η μάχη αυτή όχι μόνο ανέκοψε τη ναζιστική προέλαση στην Ανατολή, αλλά άλλαξε τη ροή της Ιστορίας, οδηγώντας στη σταδιακή κατάρρευση της Βέρμαχτ.
Το χρονικό της πολιορκίας
Η επίθεση στο Στάλινγκραντ ξεκίνησε τον Αύγουστο του 1942, όταν οι γερμανικές δυνάμεις της Ομάδας Στρατιών Β, υπό τη διοίκηση του στρατάρχη Φρίντριχ Πάουλους, προέλασαν προς τον Βόλγα με στόχο την κατάληψη της στρατηγικής αυτής πόλης. Ο Χίτλερ θεωρούσε πως η πτώση του Στάλινγκραντ θα εξασφάλιζε τη γερμανική κυριαρχία στον Καύκασο και τις πετρελαιοπηγές του.
Ωστόσο, οι Σοβιετικοί, υπό την ηγεσία του στρατάρχη Γκεόργκι Ζούκοφ, είχαν διαφορετικά σχέδια. Η άμυνα της πόλης οργανώθηκε με εξαιρετική επιμονή, με τους Σοβιετικούς να πολεμούν σπιθαμή προς σπιθαμή, μετατρέποντας κάθε δρόμο, κάθε κτίριο σε πεδίο μάχης. Η σφοδρότητα των συγκρούσεων ήταν τέτοια που οι στρατιώτες έφτασαν να πολεμούν σώμα με σώμα μέσα στα ερείπια, σε μια μάχη φρίκης και αντοχής.
Οι στρατηγικές των δύο πλευρών
Η γερμανική τακτική βασίστηκε στον κεραυνοβόλο πόλεμο (Blitzkrieg), με συντονισμένες επιθέσεις από αεροπορία, τεθωρακισμένα και πεζικό. Παρά την αρχική τους επιτυχία, οι Γερμανοί σύντομα βρέθηκαν σε ασφυκτική κατάσταση. Η σοβιετική στρατηγική στηρίχθηκε στην άμυνα εις βάθος και στην τεχνική του «σφιχτού κλοιού» (Kessel), αποκόπτοντας τους Γερμανούς από εφόδια και ενισχύσεις.
Τον Νοέμβριο του 1942, η σοβιετική αντεπίθεση με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Ουρανός» απέκοψε την 6η Στρατιά του Πάουλους, παγιδεύοντάς την μέσα στο παγωμένο Στάλινγκραντ. Παρά τις απεγνωσμένες προσπάθειες ανεφοδιασμού από τη Luftwaffe και τις διαταγές του Χίτλερ για αντίσταση μέχρι τέλους, οι Γερμανοί βρέθηκαν σε αδιέξοδο. Στις 31 Ιανουαρίου 1943, ο Πάουλους παραδόθηκε, ενώ στις 2 Φεβρουαρίου η μάχη έληξε και επίσημα.
Η σημασία της νίκης για τη Σοβιετική Ένωση
Η νίκη στο Στάλινγκραντ ήταν το σημείο καμπής του πολέμου. Οι Γερμανοί έχασαν πάνω από 800.000 άνδρες, τεθωρακισμένα και πυροβόλα, ενώ 91.000 στρατιώτες παραδόθηκαν. Η Σοβιετική Ένωση απέδειξε ότι μπορούσε όχι μόνο να αντισταθεί, αλλά και να περάσει στην αντεπίθεση. Μετά τη μάχη αυτή, ο Κόκκινος Στρατός άρχισε την ασταμάτητη προέλασή του προς το Βερολίνο, καθορίζοντας την τελική έκβαση του πολέμου.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1709: Ο Αλεξάντερ Σέλκιρκ, Σκωτσέζος ναυτικός, διασώζεται έπειτα από τέσσερα χρόνια απομόνωσης σε ένα έρημο νησί στον Ειρηνικό Ωκεανό, όπου είχε ναυαγήσει. Η απίστευτη ιστορία της επιβίωσής του θα αποτελέσει την κύρια έμπνευση για το διάσημο μυθιστόρημα «Ροβινσώνας Κρούσος» του Ντάνιελ Ντεφόε, που θα εκδοθεί το 1719. Ο Σέλκιρκ είχε επιλέξει να μείνει στο νησί Μασατίερρα (σημερινό νησί Ροβινσώνας Κρούσος στη Χιλή), όταν διαφώνησε με τον καπετάνιο του πλοίου του, αγνοώντας πως θα περνούσε χρόνια απομονωμένος. Η ιστορία του έγινε σύμβολο ανθρώπινης αντοχής και επιβίωσης.
1828: Ιδρύεται η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα, μετέπειτα Εθνική Τράπεζα, και καθιερώνεται ο Φοίνικας ως εθνικό νόμισμα.
1887: Γιορτάζεται για πρώτη φορά στις Ηνωμένες Πολιτείες η Ημέρα της Μαρμότας (Groundhog Day) στο Punxsutawney της Πενσυλβάνια. Σύμφωνα με την παράδοση, η συμπεριφορά της μαρμότας χρησιμοποιείται για την πρόβλεψη της διάρκειας του χειμώνα, με τη γιορτή να εξελίσσεται σε ένα από τα πιο γνωστά λαογραφικά έθιμα στις ΗΠΑ.
1911: Γιατροί από την Μινεσότα των ΗΠΑ ανακοινώνουν ότι ο τέτανος μπορεί να αντιμετωπισθεί με εμβολιασμό.
1922: Κυκλοφορεί στο Παρίσι το εμβληματικό μυθιστόρημα «Οδυσσέας» του Τζέιμς Τζόις, ένα από τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του 20ού αιώνα. Η πρώτη έκδοση αριθμεί 1.000 αντίτυπα και προκαλεί αντιδράσεις, καθώς το βιβλίο χαρακτηρίζεται από τολμηρή γλώσσα, πειραματική αφήγηση και ριζοσπαστική προσέγγιση της λογοτεχνικής φόρμας. Λόγω του περιεχομένου του, ο «Οδυσσέας» θα λογοκριθεί και απαγορευτεί σε χώρες όπως η Βρετανία και οι ΗΠΑ, πριν τελικά αναγνωριστεί ως αριστούργημα της παγκόσμιας λογοτεχνίας.
1935: Δοκιμάζεται για πρώτη φορά ο πολύγραφος, πιο γνωστός ως ανιχνευτής της αλήθειας.
1937: Εγκαινιάζεται το νέο θέατρο της Μαρίκας Κοτοπούλη στον ουρανοξύστη του ΡΕΞ επί της οδού Πανεπιστημίου.
1943: Το τελευταίο οχυρό των Γερμανών στο Στάλινγκραντ παραδίδεται στον Κόκκινο Στρατό, σηματοδοτώντας το τέλος της Μάχης του Στάλινγκραντ. Η πολιορκία, που διήρκεσε 140 μέρες, υπήρξε κομβική καμπή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, καθώς η συντριπτική ήττα των ναζιστικών δυνάμεων ανέτρεψε την πορεία του πολέμου στο Ανατολικό Μέτωπο.
1947: Μία φωτεινή επιγραφή με το σύνθημα «Να φύγουν οι Άγγλοι» αναρτάται στην Ακρόπολη, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου. Οι δράστες συλλαμβάνονται και η αστυνομία ανακοινώνει ότι πίσω από το εγχείρημα κρύβεται κομμουνιστικός δάκτυλος.
1980: Ο πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, με επιστολή του στη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή, προτείνει τη μόνιμη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων στην Ελλάδα.
1982: Στρατιωτικές δυνάμεις της Συρίας, με διαταγή του προέδρου της χώρας, Χαφέζ αλ Άσαντ, επιτίθενται κατά του χωριού Χαμάκαϊ και σκοτώνουν χιλιάδες ανθρώπους, στην προσπάθειά τους να καταστείλουν εξέγερση των «Αδελφών Μουσουλμάνων».
1995: Το διαστημικό λεωφορείο Discovery ξεκινά το παρθενικό του ταξίδι.
1998: Γενικεύονται οι αγροτικές κινητοποιήσεις με αποκλεισμούς εθνικών οδών, λιμανιών και υπουργείων. Στη Λάρισα, εκατοντάδες τρακτέρ παρατάσσονται στην εθνική οδό, ενώ ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Δημήτρης Ρέππας αποκλείει συνάντηση με τον πρωθυπουργό Κώστα Σημίτη, παραπέμποντας τους αγρότες στον υπουργό Γεωργίας.
2006: Σκάνδαλο τηλεφωνικών υποκλοπών εις βάρος του ίδιου του πρωθυπουργού της Ελλάδας, Κώστα Καραμανλή, στελεχών της κυβέρνησης και άλλων παραγόντων της δημόσιας ζωής αποκαλύπτεται σε κοινή συνέντευξη τύπου των υπουργών Επικρατείας, Θόδωρου Ρουσόπουλου, Δικαιοσύνης, Αναστάση Παπαληγούρα, και Δημόσιας Τάξης, Γιώργου Βουλγαράκη.
2015: Ο υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, συναντά τον Βρετανό ομόλογό του, Τζορτζ Όσμπορν, και παράγοντες του Σίτι του Λονδίνου. Tα αγγλικά ΜΜΕ σχολιάζουν την επιμελώς ατημέλητη εμφάνιση του έλληνα υπουργού Οικονομικών, κάνοντας λόγο για «παλτό εμπόρου ναρκωτικών και ύφος τραγουδιστή των 90s».
Γεννήσεις
1782 – Ανρί Ντε Ρινί (Δεριγνύ), γάλλος ναύαρχος, ένας από τους πρωταγωνιστές της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, που συνέβαλε καθοριστικά στην απελευθέρωση της Ελλάδας
1853 – Γεώργιος Σουρής, έλληνας σατιρικός ποιητής, γνωστός για τα καυστικά ποιήματά του και την εφημερίδα του Ρωμηός
1882 – Τζέιμς Τζόις, ιρλανδός συγγραφέας, ένας από τους σημαντικότερους λογοτέχνες του 20ού αιώνα, δημιουργός του εμβληματικού «Οδυσσέα»
1922 – Άλμπερτ Σατζ, αμερικανός ερευνητής, ένας από τους επιστήμονες που ανακάλυψαν τη στρεπτομυκίνη, το πρώτο αντιβιοτικό για τη φυματίωση
1947 – Φάρα Φόσετ, αμερικανίδα ηθοποιός, γνωστή για τον ρόλο της στη σειρά «Οι Άγγελοι του Τσάρλι» και για την εμβληματική της εικόνα
1951 – Βαγγέλης Αλεξανδρής, έλληνας καλαθοσφαιριστής και προπονητής, με σημαντική συμβολή στο ελληνικό μπάσκετ
1977 – Σακίρα (Σακίρα Ισαμπέλ Μεμπάρακ Ριπόλ), κολομβιανή τραγουδίστρια, παγκοσμίου φήμης καλλιτέχνιδα με επιτυχίες όπως «Hips Don’t Lie» και «Waka Waka»
1979 – Φανή Χαλκιά, ελληνίδα αθλήτρια, χρυσή Ολυμπιονίκης στα 400 μέτρα με εμπόδια στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας το 2004
1987 – Ζεράρ Πικέ, ισπανός ποδοσφαιριστής, πολυτροπαιούχος με την Μπαρτσελόνα και την Εθνική Ισπανίας, κατακτώντας Μουντιάλ και Euro
Θάνατοι
1950 – Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή, έλληνας μαθηματικός, με τεράστια συμβολή στην ανάλυση και τη θεωρία των συναρτήσεων, συνεργάτης του Άλμπερτ Αϊνστάιν
1970 – Μπέρτραντ Ράσελ, άγγλος μαθηματικός, συγγραφέας και φιλόσοφος, βραβευμένος με Νόμπελ Λογοτεχνίας, πρωτοπόρος στη λογική και την αναλυτική φιλοσοφία
1997 – Θεόδωρος Στάμος, έλληνοαμερικανός ζωγράφος, από τους σημαντικούς εκπροσώπους του αφηρημένου εξπρεσιονισμού, μέλος της Σχολής της Νέας Υόρκης
Γιορτάζουν
Υπαπαντή, Μαρουλία
Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι
Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων
