Η Ρωσία εκτόξευσε έναν μυστηριώδη νέο βαλλιστικό πύραυλο στην πόλη Ντνίπρο στην ανατολική Ουκρανία νωρίς το πρωί της Πέμπτης, προκαλώντας ζημιές σε κτίρια και τραυματίζοντας ενδεχομένως δεκάδες ανθρώπους. Αρχικά θεωρήθηκε λανθασμένα ότι επρόκειτο για διηπειρωτικό βαλλιστικό πύραυλο με βεληνεκές 5.500 χιλιομέτρων, χωρίς τις πυρηνικές κεφαλές για τα έξι ανεξάρτητα οχήματα επανεισόδου του. Το μυστηριώδες όπλο αποδείχθηκε ότι ήταν κάτι άλλο: ένας βαλλιστικός πύραυλος μεσαίου βεληνεκούς ή IRBM.
Το όνομά του, σύμφωνα με τον ρώσο πρόεδρο, Βλαντίμιρ Πούτιν, είναι «Oreshnik». Στα ρωσικά σημαίνει «φουντουκιά», όπως σημειώνει το Forbes.
Η Sabrina Singh, αναπληρώτρια εκπρόσωπος Τύπου του Πενταγώνου, περιέγραψε τον Oreshnik ως παραλλαγή του ρωσικού βαλλιστικού πυραύλου RS-26. Ο RS-26 είναι ένας πύραυλος 40 τόνων, με στερεά καύσιμα, ο οποίος εκτείνεται σε δύο κατηγορίες συνθηκών.
Ανάλογα με τη γωνία υπό την οποία εκτοξεύεται, ο RS-26 μπορεί να διανύσει λίγο περισσότερο από 5.500 χιλιόμετρα. Αυτό θα τον καθιστούσε ICBM (διηπειρωτικός βαλλιστικός πύραυλος).
Το πρόβλημα για τους σχεδιαστές του RS-26 ήταν ότι, μέχρι το 2019, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία ήταν και οι δύο συμβαλλόμενα μέρη της Συνθήκης Πυρηνικών Δυνάμεων Μέσου Βεληνεκούς του 1987, η οποία απαγόρευε τις δοκιμές και την ανάπτυξη πυραύλων που κινούνται μεταξύ 500 και 5.500 χιλιομέτρων.
Οι IRBM, που μπορούν να μεταφέρουν πυρηνικό ωφέλιμο φορτίο και να πλήξουν με ελάχιστη προειδοποίηση, είναι εξαιρετικά αποσταθεροποιητικοί – εξού και η συνθήκη, σημειώνει το Forbes. Αλλά η Ρωσία συνέχισε κρυφά να αναπτύσσει πυραύλους αυτής της κατηγορίας, γεγονός που τελικά ώθησε τις ΗΠΑ να εγκαταλείψουν το καθεστώς INF -παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων υποστηρικτών του ελέγχου των εξοπλισμών- το 2019. Σύντομα η Ρωσία ακολούθησε το παράδειγμά της.
Για να αποφύγουν την ανοιχτή παραβίαση της Συνθήκης INF κατά τη διάρκεια των δοκιμών πριν από το 2019, οι Ρώσοι έστρεψαν τον RS-26 σε γωνία ώστε να τον εκτοξεύσουν λίγο πέρα από το όριο των 5.500 χιλιομέτρων της Συνθήκης – παρόλο που ο σχεδιασμός του πυραύλου ευνοούσε το μεσαίο και όχι το διηπειρωτικό βεληνεκές.
Το γεγονός ότι ο νέος Oreshnik είναι προφανώς μια έκδοση του RS-26 υπογραμμίζει ότι ο πρώτος δεν είναι απαραίτητα ICBM – και ο δεύτερος σχεδόν σίγουρα δεν είναι. Ο Hans Kristensen, ειδικός σε θέματα πυρηνικών όπλων της Ομοσπονδίας Αμερικανών Επιστημόνων, δήλωσε ότι ο Oreshnik είναι «κάπως αστείο» λόγω της περίπλοκης προέλευσής του.
Κανείς δεν γελάει στην πραγματικότητα, φυσικά. Ο Πούτιν διέταξε σαφώς τις δυνάμεις του να εκτοξεύσουν το Oreshnik στο Ντνίπρο σε αντίποινα για πλήγματα της Ουκρανίας με στόχο αποθήκες όπλων και θέσεις διοίκησης στη δυτική Ρωσία. Οι ΗΠΑ, το Ηνωμένο Βασίλειο και η Γαλλία εξουσιοδότησαν πρόσφατα την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει τα καλύτερα αμερικανικά, βρετανικά και γαλλικά πυρομαχικά σε αυτά τα πλήγματα.
Η στόχευση αμάχων με έναν ισχυρό βαλλιστικό πύραυλο πολλαπλών κεφαλών αντιπροσωπεύει «μια σαφή και σοβαρή κλιμάκωση της κλίμακας και της βιαιότητας αυτού του πολέμου», δήλωσε ο ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
