Μια νέα επέκταση σε στρατιωτική ερευνητική εγκατάσταση κοντά στη Μόσχα αποκαλύπτει ένα εξειδικευμένο εργαστηριακό συγκρότημα, σχεδιασμένο για την έρευνα και τη διαχείριση θανάσιμων παθογόνων μικροοργανισμών, σύμφωνα με ειδικούς.
Μερικούς μήνες μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, δορυφορικές εικόνες κατέγραψαν ασυνήθιστη δραστηριότητα σε μια περιορισμένη στρατιωτική ερευνητική εγκατάσταση, που βρίσκεται βόρεια της Μόσχας. Η ρωσική εγκατάσταση, γνωστή ως Sergiev Posad-6, ήταν ήσυχη για δεκαετίες, αλλά είχε μια κακή φήμη από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, καθώς ήταν ένα από τα κύρια ερευνητικά κέντρα για βιολογικά όπλα, με ιστορία πειραμάτων με ιούς όπως η ευλογιά και ο ιός Έμπολα.
Δορυφορικές εικόνες που συλλέχθηκαν τα επόμενα δύο χρόνια από την Google Earth και εμπορικές εταιρείες, όπως η MAXAR και η Planet Labs, δείχνουν κατασκευαστικά οχήματα να ανακαινίζουν το παλιό εργαστήριο της σοβιετικής εποχής και να χτίζουν 10 νέα κτίρια, συνολικής επιφάνειας άνω των 23.000 τετραγωνικών μέτρων. Πολλά από αυτά φέρουν χαρακτηριστικά βιολογικών εργαστηρίων που είναι σχεδιασμένα να χειρίζονται εξαιρετικά επικίνδυνους παθογόνους μικροοργανισμούς.
Δεν έχει υπάρξει ένδειξη ότι τέτοια όπλα έχουν χρησιμοποιηθεί στη σύγκρουση με την Ουκρανία, αλλά η κατασκευή νέων εργαστηρίων στο Sergiev Posad-6 παρακολουθείται στενά από τις αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και τους ειδικούς βιολογικών όπλων, καθώς ανησυχούν για τις προθέσεις της Μόσχας, ενώ η σύγκρουση εισέρχεται στο τρίτο έτος της.
Σύμφωνα με την Washington Post oι εικόνες αποκάλυψαν πολλές ενδείξεις που, όταν συνδυαστούν, υποδεικνύουν ένα βιολογικό εργαστήριο υψηλής ασφάλειας: δεκάδες μονάδες επεξεργασίας αέρα στις στέγες, σχέδια που συνάδουν με εργαστήρια χωρισμένα σε τομείς, υπόγεια υποδομή και ενισχυμένα χαρακτηριστικά ασφαλείας.
Πρόσφατα, οι ρωσικές αρχές επιβεβαίωσαν δημόσια ότι οι επιστήμονες θα χρησιμοποιήσουν τα εργαστήρια για να μελετήσουν θανάσιμους μικροοργανισμούς, όπως ο ιός Έμπολα, με στόχο να ενισχύσουν τις αμυντικές δυνατότητες της χώρας κατά της βιοτρομοκρατίας και μελλοντικών πανδημιών. Σύμφωνα με τις οδηγίες των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), η έρευνα στις ΗΠΑ για τον Έμπολα περιορίζεται σε εργαστήρια που αξιολογούνται ως «επίπεδο βιολογικής ασφάλειας 4» (BSL-4), εξοπλισμένα για να χειρίζονται τους πιο θανατηφόρους και ανίατους ιούς και βακτήρια.
Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Κύρια ευρήματα
Τέσσερα κτίρια διαθέτουν ασυνήθιστα μεγάλο αριθμό εξοπλισμού αερισμού, σε κλίμακα που συνήθως σχετίζεται με εργαστήρια υψηλής ασφάλειας.
Τα εργαστήρια BSL-4 απαιτούν ακριβή έλεγχο πίεσης αέρα, ισχυρή φίλτρανση, εφεδρικό εξοπλισμό αέρα και χωριστά συστήματα για εργαστηριακούς και μη εργαστηριακούς χώρους, για την προστασία των επιστημόνων από μεταδοτικούς μικροοργανισμούς.
«Ο αέρας σε ένα εργαστήριο BSL-4 πρέπει να αντικαθίσταται 12 με 15 φορές ανά ώρα για να διατηρείται η αρνητική πίεση», είπε ο Andrew C. Weber, πρώην κορυφαίος αξιωματούχος του Πενταγώνου για την μη διάδοση όπλων, ο οποίος έχει περάσει χρόνια εξετάζοντας τις εγκαταστάσεις βιολογικών όπλων της Σοβιετικής Ένωσης στη δεκαετία του ’90.
«Οι σοβιετικές εργαστηριακές εγκαταστάσεις στο Sergiev Posad-6, που δούλευαν στην όπλιση ιών παρόμοιων με τον Έμπολα, είχαν ένα «πολύ ασφαλές σύστημα αερισμού» για να αποτρέπουν τη διαρροή παθογόνων», δήλωσε ο Michael Duitsman, ειδικός στη ρωσική και σοβιετική τεχνολογία πυραύλων και τη μη διάδοση πυρηνικών όπλων.
Ο χώρος περιλαμβάνει επίσης ένα κτίριο με ψηλούς καπνοδόχους που πολλοί ειδικοί πιστεύουν ότι είναι ένα μικρό εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας.
Οι δορυφορικές εικόνες δείχνουν αναβάθμιση του συγκροτήματος, στο οποίο κατοικούν οι επιστήμονες, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας κατασκευής που ξεκίνησε τον Αύγουστο του 2022 και ανακαινίσεων σε υπάρχον κτίριο το καλοκαίρι του 2024. Οι ρωσικές ειδήσεις και δημοσιευμένες επιστημονικές μελέτες έχουν περιγράψει την έρευνα για μολυσματικές ασθένειες από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.
Ωστόσο, οι περισσότερες από τις δραστηριότητες που συμβαίνουν στο εσωτερικό έχουν παραμείνει κρυφές. Είναι μία από τις μόνο τρεις ρωσικές εγκαταστάσεις όπλων που δεν παραχώρησαν ποτέ πρόσβαση σε διεθνείς ειδικούς κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του ’90. Οι αμερικανικές αναλυτικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η εγκατάσταση πιθανότατα εξακολουθεί να διαθέτει κατεψυγμένες συλλογές ιών που μελετήθηκαν και δοκιμάστηκαν κατά τη διάρκεια της σοβιετικής εποχής.
Ο Borisevich, στρατιωτικός διοικητής του ινστιτούτου, δήλωσε ότι το Κρεμλίνο χρειάζεται επειγόντως να αναβαθμίσει τις δυνατότητες βιοάμυνας της χώρας, προκειμένου να την προετοιμάσει για επιθέσεις από τους αντιπάλους της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένων ξένων κυβερνήσεων και τρομοκρατικών ομάδων. Οι παρατηρήσεις του υπονοούν ότι οι διοικητές της εγκατάστασης μπορεί τουλάχιστον να εξετάζουν πειράματα με μηχανικά μεταλλαγμένα στελέχη.
Η ρωσική κυβέρνηση αρνείται επίσημα ότι υπάρχουν τέτοια όπλα στη χώρα. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή εγείρει ερωτήματα σχετικά με το τι μπορεί να κρύβει η Ρωσία, καθώς η διαφάνεια από το Υπουργείο Άμυνας σχετικά με τις εγκαταστάσεις του είναι ελάχιστη.
