Απίστευτη και όμως αληθινή είναι η ιστορία δύο συνεργατών, που βρήκαν την ευκαιρία να κλέψουν εκατομμύρια από το πρόχειρα οργανωμένο εμπόριο ρύπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, την οποία παρουσιάζει σε ένα εκτενές ρεπορτάζ της η εφημερίδα «Guardian».
Ο Γκουστάβ Ντάφνι και ο Γκρέγκορι Ζάουι έστησαν την «απάτη του αιώνα» πάνω στην ευκαιρία που αντιλήφθηκαν, κοστίζοντας δισεκατομμύρια σε χώρες-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό καθώς βρήκαν τρόπο να εισπράττουν επιστροφές ΦΠΑ, που δεν είχαν πληρώσει, αποκομίζοντας μυθικά ποσά από τα ίδια τα κράτη!
Η αγορά ρύπων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα στις αρχές του 2000, που μόλις έκανε τα πρώτα της βήματα, ήταν το ιδανικό πεδίο δράσης για το δίδυμο.
Η μέθοδος της κλοπής
Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καθόριζε ένα ετήσιο ανώτατο όριο εκπομπών ρύπων σε εφαρμογή του πρωτοκόλλου του Κιότο. Στη συνέχεια, θα εξέδιδε σε διάφορους φορείς εκπομπών έναν ορισμένο αριθμό δικαιωμάτων, τα EUA. Εάν μια εταιρεία είχε περισσευούμενα EUA στο τέλος του έτους, δεν είχε εκπέμψει, δηλαδή, τους ρύπους που δικαιούνταν, θα μπορούσε να διαθέσει προς πώληση σε άλλες εταιρείες (που ήθελαν να… ρυπάνουν περισσότερο) τα EUA της. Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε ότι η Ευρώπη θα εξέδιδε κάθε χρόνο και λιγότερα, ώστε σταδιακά η εκπομπή ρύπων να γίνεται όλο και πιο ακριβή.
Αυτό που οι γαλλικές αρχές τότε δεν μπορούσαν να αντιληφθούν ήταν ότι επιβάλλοντας ΦΠΑ σε ένα τέτοιο προϊόν άνοιγαν πεδίο δόξης λαμπρό στους απατεώνες, που είδαν μια χρυσή ευκαιρία να κερδίσουν από τη συγκεκριμένη διαδικασία. Το κόλπο των Ντάφνι και Ζάουι ήταν σχετικά απλό. Αγόραζαν EUA χωρίς ΦΠΑ από χώρες εκτός Γαλλίας και το πουλούσαν στο σύστημα συναλλαγών της Γαλλίας με το κράτος να τους επιστρέφει τον ΦΠΑ.
Ποιοι είναι ο Ντάφνι και ο Ζάουι
Ο Γκούσταβ Ντάφνι είναι Γάλλος, αλγερινής καταγωγής, που ξεκίνησε την καριέρα του από τον τομέα των ασφαλίσεων. Από εκεί ήρθε σε επαφή με κάποιους λαθρεμπόρους κοκαΐνης, τους οποίους βοήθησε, αποκτώντας τελικά προβλήματα με τον νόμο. Στη φυλακή όπου βρέθηκε έμαθε για το εμπόριο ρύπων και εντόπισε την ευκαιρία. Το εμπόριο του απέφερε περισσότερα χρήματα αλλά και προβολή, ενώ έγινε γνωστός ως «Βασιλιάς του Άνθρακα».
Ο Γκρέγκορι Ζάουι, από την άλλη, διαφωνεί με τον συγκεκριμένο χαρακτηρισμό. Θεωρεί ότι «ο εγκέφαλος» είναι ο ίδιος και πως ο Ντάφνι είναι στην καλύτερη περίπτωση ο… «πρίγκιπας του Άνθρακα». Εκείνος πείστηκε -μέσα από τη φυλακή – να μπει στην υποσχόμενη τότε αγορά της προστασίας του περιβάλλοντος. Και ο ίδιος απορούσε με την «ανοησία των Ευρωπαίων γραφειοκρατών να βάλουν Φόρο Προστιθέμενης Αξίας σε κάτι άυλο».
Ντάφνι και Ζάουι διασταυρώθηκαν το 2008. Την ίδια εποχή η αγορά εκτοξεύτηκε. Μέσα στην οικονομική κρίση τα EUA έμοιαζαν μια σταθερή επιλογή για επένδυση. Ο Ζάουι έστησε την κομπίνα του με τρόπο που να μοιάζει νομότυπη και αξιόπιστη. Προσέλκυσε χρηματιστές και προσωπικό από χρηματοοικονομικές εταιρείες κύρους, που δεν είχαν ιδέα για την απάτη στην οποία ελάμβαναν μέρος. Ο Ζάουι, μάλιστα, παραδέχεται ότι είχε φτάσει να έχει ημερήσιο κέρδος μεταξύ 80.000 και 100.000.
Περίπου στις αρχές του 2009, όμως, οι γαλλικές αρχές αντιλήφθηκαν ότι κάτι δεν πηγαίνει καλά με τον ΦΠΑ των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων. Τότε άρχισαν να ξηλώνουν τις εταιρείες-βιτρίνες και να ετοιμάζουν τις σχετικές δικογραφίες. Η ζημιά για τη Γαλλία έφτασε το 1,6 δισ. ευρώ. Στη συνέχεια υπήρξε κινητοποίηση και σε άλλες χώρες, με τη Europol να ανεβάζει τελικώς το ποσό της ζημιάς για την Ευρωπαϊκή Ένωση στα 5 δισ. ευρώ, ποσό που πιθανώς να είναι πολύ μεγαλύτερο.
Ο Ντάφνι σήμερα ζει στο Τελ Αβίβ και καταζητείται από τις γαλλικές αρχές, ενώ ο Ζάουι μετά τη φυλακή αποφάσισε να γράψει ένα βιβλίο για την τεράστια απάτη που έστησε.
