Ο πλανήτης Άρης ανέκαθεν μαγνήτιζε το ενδιαφέρον των ανθρώπων για διαστημικά ταξίδια. Πριν από λίγο καιρό η NASA ανακοίνωσε ότι χρηματοδοτεί την κατασκευή του πυραύλου υψηλής ώθησης, «Pulsed Plasma Rocket», που θα επιτρέπει αποστολές με αστροναύτες. Ωστόσο, ακόμη και σήμερα η υπηρεσία δεν έχει αποπειραθεί να στείλει ανθρώπους στον «κόκκινο πλανήτη».
Αυτό οφείλεται σε μια σειρά από τεχνολογικούς, οικονομικούς και πολιτικούς παράγοντες, που δεν επέτρεψαν ένα τέτοιο εγχείρημα. Εντούτοις, διαχρονικά έχουν πέσει διάφορες προτάσεις στο τραπέζι, που περιλάμβαναν τη χρήση πυρηνικών, ακόμη και την αξιοποίηση ιδεών πρώην Ναζί.
Η ιστοσελίδα Business Insider κατέγραψε το ιστορικό για τα σχέδια αποικισμού του «κόκκινου πλανήτη», τα οποία ξεκίνησαν ως ιδέα στα μισά του 19ου αιώνα από συγγραφείς και άρχισαν να αναπτύσσονται λίγο μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο.
Από το «The Mars Project» στο Βιετνάμ
Η NASA εξέτασε για πρώτη φορά την αποστολή ανθρώπων στον Άρη μετά την πρόταση του Γερμανού Wernher von Braun, που δημιούργησε πυραύλους V-2 για λογαριασμό του Χίτλερ και συνεργάστηκε με την αμερικανική κυβέρνηση μετά την πτώση της ναζιστικής Γερμανίας. Τότε, έγραψε το μυθιστόρημα, «The Mars Project», και πρότεινε μια διαστημική αποστολή, που θα εκτοξευόταν το 1985 με 10 διαστημόπλοια και 70μελές πλήρωμα.
Η πρόταση εξετάστηκε από την υπηρεσία, αλλά απορρίφθηκε μετά το σχέδιο που κατήρτισαν ο Theodore Taylor, που εργαζόταν πάνω στα πυρηνικά όπλα στο Los Alamos και ο θεωρητικός φυσικός, Freeman Dyson. Οι δύο επιστήμονες πρότειναν στα τέλη του 1950 να κατασκευαζόταν σε βάθος 12 ετών, με κόστος 100 εκατομμυρίων δολαρίων, το σκάφος «Project Orion», που θα χωρούσε 150 άτομα και θα χρησιμοποιούσε πυρηνικά ως καύσιμα.
Εντούτοις, ο φόβος ατυχήματος στάθηκε εμπόδιο για την υλοποίηση του εγχειρήματος, που τέθηκε στη συνέχεια σε αναμονή εξαιτίας του Ψυχρού Πολέμου.
Μετά το 1969 η NASA απέκτησε εμπειρία στα διαστημικά ταξίδια και έστειλε αποστολές με ρομπότ, ώστε να καταγράψει την επιφάνεια του Άρη. Οι ελπίδες αναπτερώθηκαν, αλλά εξανεμίστηκαν με τον πόλεμο του Βιετνάμ, αφού άλλαξαν οι προτεραιότητες της κυβέρνησης.
Έλλειψη χρηματοδότησης, αποτυχίες και η απόφαση Τραμπ
Από το 1970 έως και τις αρχές του 21ου αιώνα τα σχέδια της NASA περνούν διά πυρός και σιδήρου, με την υπηρεσία να δέχεται το ένα χτύπημα πίσω από το άλλο.
Αρχικά, μειώνεται δραστικά η χρηματοδότηση, πρώτα από τον Νίξον και μετά από τον Ρέιγκαν, ενώ το 1986 σημειώνεται η έκρηξη του διαστημικού λεωφορείου, «Challenger», λίγο μετά την εκτόξευσή του. Το γεγονός χαρακτηρίστηκε τραγωδία, αφού στοίχισε τη ζωή σε επτά άτομα, ενώ η υπηρεσία δέχτηκε δριμεία κριτική για τα μέτρα ασφαλείας.
Το 1992 διοικητής ανέλαβε ο Daniel Goldin, ο οποίος, προσπαθώντας να σώσει τα σχέδια για αποστολή ανθρώπων στον πλανήτη Άρη, ξεκίνησε τις αποστολές με ρομποτικά σκάφη, όπως το «Mars Observer» του 1993, με το οποίο χάθηκε η επαφή. Ο Goldin δεν πτοήθηκε και προγραμμάτισε ακόμη περισσότερες παρόμοιες αποστολές, που τελικά πέτυχαν, με αποτέλεσμα το 2004 ο Τζορτζ Μπους να ανακοινώσει το πρόγραμμα «Constellation», με στόχο το πρώτο επανδρωμένο διαστημικό ταξίδι στον Άρη.
Το 2010, ο Μπαράκ Ομπάμα, αναλαμβάνοντας την προεδρία, ακύρωσε το πρόγραμμα λόγω της οικονομικής κρίσης, αλλά έθεσε ως στόχο την αποστολή αστροναυτών στον Άρη με χρονοδιάγραμμα που λήγει τη δεκαετία του 2030. Το 2016, όμως, ανέλαβε ο Ντόναλντ Τραμπ, που ανέτρεψε όλο τον προγραμματισμό της προηγούμενης κυβέρνησης, γιατί έθεσε ως προτεραιότητα τις συμφωνίες «Άρτεμις» και τον εποικισμό της Σελήνης, για να γίνουν εξορύξεις ορυκτών.
Έκτοτε, η NASA προσανατολίζεται στον στόχο του πρώην αμερικανού προέδρου, ενώ χάρη στην απόφαση Τραμπ απέκτησε τα εφόδια και κυρίως την εμπειρία που χρειάζεται, για να πραγματοποιηθεί ταξίδι στον Άρη. Συγκεκριμένα, εξέτασε λεπτομερώς την επιφάνεια του «κόκκινου πλανήτη» και κατέγραψε τις αντικειμενικές δυσκολίες, που θα αντιμετωπίσουν οι μελλοντικοί αστροναύτες, όπως ότι χρειάζονται 20 λεπτά για επαφή σήματος με τη Γη.
Πλέον, επιστήμονες θεωρούν εφικτό ένα ανθρώπινο ταξίδι στον πλανήτη Άρη, με το βασικό πρόβλημα να είναι το κόστος παρά η τεχνολογία ή τα μέτρα ασφαλείας, ζητήματα που υπήρχαν στο παρελθόν.
