Έχουν περάσει πάνω από 20 μήνες από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, και οι τραγουδιστές της όπερας στην πόλη Χάρκοβο της βορειοανατολικής Ουκρανίας ευελπιστούν να επιστρέψουν στη σκηνή. Οι ίδιοι συνεχίζουν να ερμηνεύουν στο υπόγειο του θεάτρου τους, ώστε να είναι ασφαλείς από τις ρωσικές αεροπορικές επιδρομές.
Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Ουκρανίας, η οποία απαγόρευσε τις μαζικές δημόσιες εκδηλώσεις όταν η Ρωσία εισέβαλε στο έδαφός της τον Φεβρουάριο του 2022, γίνεται συχνά στόχος πυραύλων. Τέτοιοι πύραυλοι χρειάζονται μόλις 45 δευτερόλεπτα για να φθάσουν στο στόχο τους, από τη στιγμή που θα εκτοξευθούν από τα ρωσικά σύνορα, τα οποία απέχουν 30 χιλιόμετρα.
Το Κρατικό Ακαδημαϊκό Θέατρο Όπερας και Μπαλέτου του Χαρκόβου, που σταμάτησε τις παραστάσεις εξαιτίας του κινδύνου, εξόπλισε το υπόγειό του με μια σκηνή, έναν αυτοσχέδιο χώρο ορχήστρας και σειρές καθισμάτων. Σύμφωνα με το ΑΠΕ – ΜΠΕ, οι καλλιτέχνες σκοπεύουν να ζητήσουν από τις Αρχές να τους επιτρέψουν να πραγματοποιούν παραστάσεις συστηματικά, καθώς το υπόγειο λειτουργεί, ουσιαστικά, ως καταφύγιο.
Την Παρασκευή, πραγματοποίησαν επίσημη πρόβα μπροστά στο προσωπικό του θεάτρου, σε φίλους και συγγενείς τους. «Μας έλειψε το να ερμηνεύσουμε επί σκηνής», λέει η τραγουδίστρια της όπερας Ολένα Σταρίκοβα. «Τραγουδήσαμε σε πολλά μέρη. Χώρους στάθμευσης, δάση, σχολεία, νηπιαγωγεία, νοσοκομεία… αλλά τίποτα δεν συγκρίνεται με τη σκηνή. Η όπερα είναι ένα παραμύθι. Όλοι εμείς, ο θίασος του μπαλέτου, ο θίασος της όπερας, είμαστε υπερβολικά χαρούμενοι», λέει.
Το τεράστιο θέατρο σχεδιάστηκε για Αίθουσα Συνεδρίων των μελών του Κομμουνιστικού Κόμματος κατά τη σοβιετική εποχή, εξηγεί ο Αντρίι Τουρλομπέκοφ, ο επικεφαλής μηχανικός του θεάτρου. «Το κτίριο μπορεί να αντέξει πολλά. Είναι μονολιθική και ασφαλής κατασκευή. Η ελίτ για την οποία κατασκευάστηκε έπρεπε να είναι ασφαλής», λέει ο ίδιος.
Παρά την εγγύτητά του στο ρωσικό σύνορο, το Χάρκοβο δεν καταλήφθηκε ποτέ από τις ρωσικές δυνάμεις στη διάρκεια της εισβολής. Ωστόσο, κάποιες συνοικίες, ειδικά η βορειοανατολική του άκρη που βρίσκεται πιο κοντά στη Ρωσία, έχουν υποστεί τεράστιες καταστροφές από τους βομβαρδισμούς.
Η απόσταση μέχρι το σύνορο είναι τόσο μικρή, ώστε οι πύραυλοι μπορούν να προσγειώνονται στην πόλη και να εκρήγνυνται προτού λήξει ο συναγερμός για αεροπορική επίθεση, εξηγεί ο Ίχορ Τουλούζοφ, ο γενικός και καλλιτεχνικός διευθυντής του θεάτρου.
Νωρίτερα αυτό τον μήνα, το γραφείο του δημάρχου ανακοίνωσε τα σχέδιά του για την κατασκευή υπόγειου σχολείου για τα παιδιά ώστε να μπορούν να παρακολουθούν μαθήματα με ασφάλεια παρά την πυραυλική απειλή. Η πόλη έχει ήδη κατασκευάσει δεκάδες τάξεις στο σύστημα του υπόγειου σιδηροδρόμου της για να επιτραπεί σε κάποιους μαθητές να επιστρέψουν στην δια ζώσης διδασκαλία. Τα σχολεία έχουν περάσει σε τηλεκπαίδευση, στη διάρκεια του πολέμου, εξαιτίας των αεροπορικών πληγμάτων.
Τώρα, η πόλη προετοιμάζεται για έναν δεύτερο χειμώνα σε πόλεμο και υπάρχουν φόβοι ότι η Ρωσία θα στοχοθετήσει το εθνικό ενεργειακό δίκτυο και άλλες ζωτικής σημασίας υποδομές ενέργειας, προκαλώντας εκτεταμένες διακοπές ρεύματος. Παρά τους φόβους αυτούς και τα τακτικά αεροπορικά πλήγματα, οι αρχές λένε ότι πολλοί κάτοικοι έχουν επιστρέψει στο Χάρκοβο αφότου το εγκατέλειψαν στην αρχή της εισβολής. Περισσότεροι από 1,2 εκατομμύριο άνθρωποι κατοικούν στην πόλη, η οποία πριν από τον πόλεμο είχε 1,4 εκατομμύριο κατοίκους.
Η Σταρίκοβα δηλώνει ενθουσιασμένη που επιστρέφει στη σκηνή. «Είναι μια γιορτή γιατί μπορούμε σήμερα με ασφάλεια να ερμηνεύουμε όπερα για τους κατοίκους του Χαρκόβου, οι άνθρωποι μπορεί να είναι ασφαλείς και μπορούμε να τους κάνουμε δώρο τα τραγούδια μας, τις ερμηνείες μας και να τους δώσουμε χαρά σε αυτή τη δύσκολη στιγμή για την χώρα και την πόλη μας».