Ο νέος βασιλιάς των ξηρών καρπών είναι «ματωμένος»

Η παγκόσμια ζήτηση για έναν συγκεκριμένο ξηρό καρπό κινείται με αλματώδεις ρυθμούς και ταυτόχρονα οι τιμές του. Ο νέος βασιλιάς των ξηρών καρπών είναι θανατηφόρος, γευστικός για πολλούς και ταυτόχρονα υγιεινός. Ο λόγος για τα κάσιους που βρίσκονται στο επίκεντρο διεθνών δημοσιευμάτων μεγάλων μέσων ενημέρωσης, ενώ απασχόλησαν και το κολοσσό του Bloomberg. Η ζήτηση για τα κάσιους αυξάνεται με φρενήρεις ρυθμούς παγκοσμίως, ωθώντας την τιμή του ξηρού καρπού στα ύψη. Ο λόγος για τον οποίο αυξάνονται οι τιμές δεν είναι μόνο η τεράστια αύξηση της ζήτησης που απειλεί τα περιβόητα αράπικα φυστίκια, αλλά και η ξηρασία που έχει πλήξει το Βιετνάμ, τον μεγαλύτερο εξαγωγέα κάσιους παγκοσμίως. Από το 2010 έως σήμερα, η ζήτηση για τα κάσιους έχει εκτιναχθεί κατά 53% σε μια αγορά που τιμολογείται στα 5,2 δισ. ευρώ και προσελκύει επενδύσεις από όλο τον κόσμο, ακόμη και από την Ελλάδα. Την ίδια ώρα, το Βιετνάμ βιώνει τη χειρότερη ξηρασία του τελευταίου αιώνα. Η απουσία βροχοπτώσεων έχει πλήξει και την παραγωγή κακάο, μαύρου πιπεριού, ρυζιού και θαλασσινών που επίσης παράγονται στο άλλοτε εύφορο Δέλτα του Μέκονγκ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των παραγωγών, η φετινή σοδιά κάσιους μειώθηκε κατά 11% και οι εγχώριες τιμές εκτοξεύτηκαν κατά 30% σε επίπεδα ρεκόρ πλήττοντας τις τσέπες των καταναλωτών. Τα στοιχεία από την παγκόσμια αγορά για τους ξηρούς καρπούς δείχνουν ότι τα κάσιους κινείται απειλητικά και τα επόμενα χρόνια θα κατακτήσουν την κορυφή. Συγκεκριμένα, στην παγκόσμια αγορά ξηρών καρπών που ξεπερνά σε τζίρο τα 30 δισ. δολάρια, πιο περιζήτητα είναι τα αράπικα φιστίκια που καλλιεργούνται στο υπέδαφος και δεύτερα έρχονται τα αμύγδαλα. Ωστόσο μέσα στα τελευταία χρόνια τα κάσιους κατόρθωσαν να ξεπεράσουν σε ζήτηση τα καρύδια και τα φιστίκια τύπου Αιγίνης. Η ζήτηση για κάσιους ανήλθε το 2014 στους 716.682 τόνους, από 469.241 τόνους το 2010. Η αύξηση της ζήτησης από την Κίνα και κάποιες ευρωπαϊκές χώρες είχε ως αποτέλεσμα οι εξαγωγές να εκτοξευτούν κατά 70% το 2014. Το 1/3 της παραγωγής περίπου απορροφάται από την Ινδία που αποτελεί και τον δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγέα. Η Ακτή Ελεφαντοστού έρχεται δεύτερη στην παραγωγή και ακολουθεί το Βιετνάμ στην τρίτη θέση. Για να αντισταθμίσουν τον κίνδυνο των καιρικών φαινομένων, οι εξαγωγείς κάσιους στο Βιετνάμ και δεν εξαρτώνται αποκλειστικά από τους εγχώριους καλλιεργητές, αλλά αγοράζουν το 1/3 των καρπών που επεξεργάζονται από άλλες χώρες. Το 2015, το 46% της παγκόσμιας παραγωγής προήλθε από τη Δυτική Αφρική και το μεγαλύτερο μέρος αυτής μεταφέρθηκε για επεξεργασία στην Ινδία, το Βιετνάμ ή η Βραζιλία. Η αυξημένη παραγωγή από την Αφρική μπορεί να αντισταθμίσει τη χαμένη προσφορά από το Βιετνάμ, ωστόσο η αυξανόμενη ζήτηση εξακολουθεί να επηρεάζει την αγορά των μεταποιημένων ξηρών καρπών. Παρά τη μείωση την εγχώρια παραγωγή, οι εξαγωγές κάσιους του Βιετνάμ αναμένεται να σημειώσουν άνοδο φέτος κυρίως λόγω της αυξημένης ποσότητας που θα μεταφερθεί από την Ακτή του Ελεφαντοστού, όπου η παραγωγή διπλασιάστηκε φέτος. «Αναμένουμε η παγκόσμια ζήτηση να αυξάνεται σε μονοψήφια φέτος και η προσφορά αναμένεται να είναι ελαφρώς χαμηλότερα σε σχέση με πέρυσι», δήλωσε ο Amit Khirbat, ανώτερος αντιπρόεδρος της Olam International Ltd., μια εμπορική εταιρεία που είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κάσιους στο Βιετνάμ. «Οι υψηλές τιμές του τρέχοντος έτους θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη συνολική ζήτηση του επόμενου έτους», ανέφερε ο ίδιος.

Τα ματωμένα κάσιους

Πρώτα υπήρχαν διαμάντια βαμμένα με αίμα από το Κονγκό. Στη συνέχεια, ρουμπίνια με αίμα από τη Βιρμανία. Το TIME σε παλιαότερο άρθρο του αποκάλυπτε ματωμένα κάσιους από το Βιετναμ. Το περιοδικό τόνιζε ότι ο ξηρός καρπός παράγεται από τοξικομανείς που κρατούνται σε στρατόπεδα αναγκαστικής εργασίας σε ολόκληρη τη χώρα. Εκείνοι που αρνούνται να εργαστούν ξυλοκοπούνται με κλομπ, δέχονται ηλεκτροσόκ, μένουν κλειδωμένοι σε απομόνωση. Η έκθεση όταν δημοσιοποιήθηκε έφερε σε δύσκολη θέση ξένες επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στο Βιετνάμ. Το περιοδικό αποκάλυψε ότι 40.000 άνθρωποι που κρατούνταν σε 123 κέντρα απεξάρτησης έπρεπε να δουλεύουν καθημερινά και οι περισσότεροι στα κάσιους. Πρόκειται για τοξικομανείς που δουλεύουν 10 ώρες την ημέρα. Πάντως αρκετές εταιρείες της Δύσης όταν ανακάλυψαν ότι τα εργοστάσια με τα οποία συνεργάζονταν έδιναν υπεργολαβίες σε φυλακές διέκοψαν τη συνεργασία μαζί τους.

Ο θανατηφόρος ξηρός καρπός με τις ευεργετικές ιδιότητες

Η επεξεργασία του κάσιους είναι έντασης εργασίας. Από τα δέντρα συλλέγεται ο καρπός, υποβάλλεται σε ατμό για να μαλακώσει το εξωτερικό του περίβλημα, το οποίο στη συνέχεια σπάει με το χέρι. Ο πυρήνας του αποξηραίνεται, αποφλοιώνεται και γίνεται διαλογή με βάση το μέγεθος και την ποιότητα. Οι εργάτες που σπάνε τους καρπούς συνήθως απλώνουν λάδι στα χέρια τους για να μην εκθέτουν το δέρμα τους στις ερεθιστικές τοξίνες που περιέχει το περίβλημα, κάτι ανάλογο με τον δηλητηριώδη κισσό. Σε κάθε περίπτωση ποτέ μη φάτε κάσιους κατευθείαν από το δέντρο. Τα ωμά κάσιους περιέχουν μια τοξική ουσία που είναι θανατηφόρα αν καταναλώσετε μεγάλη ποσότητα. Στο σούπερ μάρκετ και σε άλλα μέρη που πωλούνται ξηροί καρποί, τα άψητα κάσιους έχουν υποστεί ειδική διαδικασία όπου έχει αφαιρεθεί η συγκεκριμένη ουσία. Όπως γράφει η Telegraph, πολλές από τις γυναίκες που εργάζονται στη βιομηχανία κάσιους έχουν μόνιμη βλάβη στα χέρια τους από αυτό το διαβρωτικό υγρό, γιατί τα εργοστάσια δεν παρέχουν συνήθως γάντια. Για αυτούς τους πόνους κερδίζουν περίπου 160 ρουπίες την ημέρα για μια 10ωρη εργασία, δηλαδή λιγότερο από 2 δολάρια.

Η Ελλάδα και οι ξηροί καρποί

Η Ελλάδα είναι ελλειμματική σε ξηρούς καρπούς και γι’ αυτό εισάγει μεγάλες ποσότητες αν και έχει όλες τις δυνατότητες όχι μόνο να καλύψει τις ανάγκες της αλλά να γίνει και εξαγωγική χώρα. Οι Ελληνες καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ξηρών καρπών ανά κάτοικο. Εχουν υψηλότερη κατανάλωση σε σχέση με χώρες όπως η Ιταλία και οι ΗΠΑ. Η μέση κατανάλωση σε ξηρούς καρπούς ανά κάτοικο ετησίως στην Ελλάδα είναι 14 kg, στην Ιταλία 6 kg και στις ΗΠΑ 2 kg, σύμφωνα με τα στοιχεία του FAO (1994-96). Δείτε όλα τα θέματα του Weekend