Η Πλάκα… σώθηκε! Το όραμα Τρίτση ήταν εκείνο που την έβγαλε από τη λίστα των υπό… ανάπτυξη περιοχών. Ο τότε υπουργός Περιβάλλοντος έφερε το 1982 το Προεδρικό Διάταγμα, το οποίο επέβαλε τη διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Περιόριζε παράλληλα την όρεξη όσων γλυκοκοιτούσαν για να ασχημονήσουν αρχιτεκτονικά ή να εγκαινιάσουν τα δικά τους… ευαγή ιδρύματα διασκέδασης. Ρεπορτάζ: Γιώργος Λαμπίρης – Φωτογραφίες: Γιάννης Κέμμος Το πιθανότερο είναι πως αν συνέβαινε κάτι τέτοιο, σήμερα θα μιλούσαμε νοσταλγικά για την Πλάκα του χθες. Ξεφυλλίζοντας δεκάδες ξεθωριασμένες φωτογραφίες, οι οποίες θα έφερναν στο νου την εικόνα της παραδοσιακής γειτονιάς του περασμένου -και όχι τόσο αλλοτινού- αιώνα. Τι συνέβη όμως με τις υπόλοιπες περιοχές του κέντρου της Αθήνας; Οι περισσότεροι Αθηναίοι -ηλικίας άνω των τριάντα- θα θυμάστε βραδιές ατελείωτης διασκέδασης σε κάποιο από τα εκατοντάδες νυχτομάγαζα του Ψυρρή.
Όταν κυριαρχούσαν οι… λαχαναγορίτες
«Ιστορικά, έως το 1965 κατοικούσαν στην περιοχή έμποροι με κύριο αντικείμενό τους την πώληση αγροτικών προϊόντων στην κεντρική λαχαναγορά της Αθήνας, η οποία βρισκόταν στη συμβολή των οδών Πειραιώς και Ιεράς Οδού, πριν μετακομίσει για το Ρέντη, όπου βρίσκεται έως και σήμερα. Όταν έφυγε η λαχαναγορά από την περιοχή μας ξεκίνησε η αντίστροφη μέτρηση για το Γκάζι. Ο κόσμος εγκατέλειπε σταδιακά τη γειτονιά, τα σπίτια έμεναν ξενοίκιαστα και τα περισσότερα από αυτά έστεκαν εγκαταλειμμένα για πολλά χρόνια». «Αυτό που σήμερα παρατηρώ είναι ότι ανοίγουν καταστήματα με διάρκεια ζωής δύο ή τρεις μήνες. Πλέον ο κόσμος δεν θα επιλέξει εύκολα το Γκάζι, με εξαίρεση την πλατεία όπου βρίσκεται ο σταθμός του μετρό, κυρίως λόγω της οικονομικής δυσπραγίας που επικρατεί». Για όσους θυμούνται -και ίσως είναι αρκετοί- το πρώτο μαγαζί που στήθηκε στο Γκάζι ήταν το Mamacas, το οποίο προσέλκυσε κόσμο από κάθε γωνία της πρωτεύουσας. Επίσης, πρώτη μεγάλη πίστα ήταν το Γκάζι του Μαροσούλη, το οποίο φιλοξένησε όλα τα γνωστά ονόματα του λαϊκού πενταγράμμου. «Η έλευση Μοροσούλη έδωσε ώθηση στην περιοχή. Έτσι, το Γκαζοχώρι άρχισε να μετατρέπεται σε Γκάζι. Ένα από τα θετικότερα γεγονότα όμως ήταν η ενοποίηση του Θησείου και του Μοναστηρακίου με την πεζοδρόμηση της Ερμού από το σταθμό του Θησείου έως και το Γκάζι», τονίζει ο Γιώργος Κουγιούλης.
Ψυρρής, από τα νεοκλασικά στον… αέρα εκατομμυρίων
Φεύγοντας από το Γκάζι περπατάμε προς τον γειτονικό Ψυρρή. Εκεί, η επιθυμία κάποιων σε συνδυασμό με την ψευδαίσθηση ότι θα κερδίσουν χρήματα εύκολα και γρήγορα, προκάλεσαν την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση της περιοχής. Οι αξίες των ακινήτων εκτοξεύθηκαν σε δυσθεώρητα ύψη, η οποία έπαψε να θυμίζει την παραδοσιακή γειτονιά που ήταν κάποτε. Μετά το αρχικό ξέσπασμα της… δόξας πολλοί ιδιοκτήτες αναγκάστηκαν να κλείσουν τα καταστήματά τους υπό το βάρος των δυσβάσταχτων εξόδων.
Από την Πλάκα στου Ψυρρή
Από το ενοίκιο των 80.000 δραχμών στις 480.000 χιλιάδες και στα εκατομμύρια… αέρα
«Ο Ψυρρής δεν θα πεθάνει ποτέ»
«Η εγγύτητα του Ψυρρή στο Μοναστηράκι και την Πλάκα ποτέ δεν θα το αφήσει να πεθάνει, όμως τα στενά που πλησιάζουν στην Κουμουνδούρου έπεσαν θύματα της κινεζικής εξάπλωσης (κάποιοι ακόμη θρηνούμε το Soul). Τελευταία είχαμε και ενδιαφέρουσες αφίξεις (Barrett). To Μεταξουργείο, κάποτε… άντρο πιο εναλλακτικών ή και έντεχνων (;) τύπων, μαζεύει κόσμο που απεχθάνεται τη βαβούρα». 
Τα στέκια τα χτίζουν οι παρέες
