Η νέα πολεμική σύρραξη στη Μέση Ανατολή μεταξύ Ισραήλ και Παλαιστινίων με επίκεντρο τη Λωρίδα της Γάζας έχει βυθίσει την περιοχή στη φρίκη και τον όλεθρο. Οι νεκροί Παλαιστίνιοι έχουν ξεπεράσει τους 9.000, ενώ στο Ισραήλ τα θύματα από την επίθεση της Χαμάς ανέρχονται σε 1.400. Η διεθνή κοινότητα έχει κινητοποιηθεί υπό το φόβο μιας γενικευμένης έκρηξης. Όμως την ίδια στιγμή, στη Νέα Υόρκη, και συγκεκριμένα στη Wall Street, κάποιοι μετρούν ήδη κέρδη και προσβλέπουν σε ακόμη μεγαλύτερα.
Αναλυτές της Morgan Stanley και της TD Bank, στο πλαίσιο των οικονομικών εκθέσεων του τρίτου τριμήνου, έθεσαν το ζήτημα της ενδεχομένης αύξησης κερδών στους τομείς της αεροδιαστημικής και στρατιωτικής βιομηχανίας, αξιολογώντας τα πιθανά οικονομικά οφέλη από τον πόλεμο Ισραήλ – Χαμάς, αλλά και από αυτόν στην Ουκρανία.
Ο Τζο Μπάιντεν ζήτησε από το Κογκρέσο να εγκρίνει ένα ακόμη πακέτο στρατιωτικής βοήθειας ύψους 106 δισεκατομμυρίων δολαρίων για το Ισραήλ και την Ουκρανία. Και αυτό το αίτημα μεταφράζεται σε πιθανή αύξηση εσόδων για τις εταιρείες του εν λόγω τομέα, που σύμφωνα με τον Guardian καταγράφει ήδη ένα άλμα 7% στην αξία αμέσως μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, στις 7 Οκτωβρίου και την έναρξη των βομβαρδισμών στη Λωρίδα της Γάζας.
Ο πόλεμος «έχει δημιουργήσει μια πρόσθετη ζήτηση. Υπάρχει αυτό το αίτημα για 106 δισεκατομμύρια δολάρια από τον πρόεδρο των ΗΠΑ», είπε ο Κάι Φον Ράμορ, διευθύνων σύμβουλος και ανώτερος αναλυτής έρευνας της TD Cowen, η οποία κατέχει σημαντικό μερίδιο στην General Dynamics, εταιρεία αεροδιαστημικής και όπλων. «Μπορείτε να μας δώσετε μια εικόνα σχετικά με τους τομείς που πιστεύετε πως επίκειται μια σταδιακή επιτάχυνση στη ζήτηση;», ρώτησε τους αρμόδιους αναλυτές της General Dynamics.
Απαντώντας ο Τζέισον Άικεν, εκτελεστικός αντιπρόεδρος τεχνολογιών και οικονομικός διευθυντής της εταιρείας, υπογράμμισε: «Ξέρε η κατάσταση στο Ισραήλ είναι προφανώς τρομερή και είναι εξελισσόμενη. Αλλά νομίζω ότι αν εστιάσουμε στη δυνατότητα αύξησης της ζήτησης που προκύπτει από αυτή, αυτό που θα πρέπει να επισημάνουμε και που πραγματικά ξεχωρίζει είναι πιθανώς ο τομέας του πυροβολικού». Την επόμενη ημέρα, ο Κάι Φον Ράμορ προχώρησε σε σύσταση για αγορά μετοχών της General Dynamics.
Παρόμοια ήταν και η προσέγγιση της επικεφαλής έρευνας για την αεροδιαστημική και την άμυνα της Morgan Stanley, Κριστίν Λίουαγκ, σχετικά με τη εταιρεία της πολεμικής βιομηχανίας, Raytheon. «Αξιολογώντας το αίτημα του Λευκού Οίκου για συμπληρωματική χρηματοδότηση 106 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τον εξοπλισμό της Ουκρανίας και την αεροπορική και αντιπυραυλική ενίσχυση του Ισραήλ, μπορώ να πω πως αυτό ταιριάζει πολύ με το χαρτοφυλάκιο της Raytheon Defense», σημείωσε σε αναφορά της στις 24 Οκτωβρίου. Σημειώνεται πως η Morgan Stanley κατέχει πάνω από 3 δισεκατομμύρια δολάρια σε μετοχές της Raytheon, ένα ποσό που αντιστοιχεί σε ποσοστό ιδιοκτησία 2,1% της εταιρείας όπλων.
«Λοιπόν, πόσο αυτή η ευκαιρία αφορά την εταιρεία και πότε θα μπορούσαμε να δούμε αυτή να μεταφράζεται σε έσοδα;», ρώτησε τα στελέχη της εταιρείας. Ο Γκρέγκ Χέις, πρόεδρος και εκτελεστικός διευθυντής της Raytheon, απάντησε: «Πιστεύω ότι πραγματικά σε ολόκληρο το χαρτοφυλάκιο της Raytheon, θα δείτε ένα όφελος από αυτή τη νέα ενίσχυση… πέρα από μια αύξηση στο Τμήμα Άμυνας, το οποίο αποτελεί και την κορυφαία γραμμή του προϋπολογισμού μας».
Σαφήνεια στα κέρδη, ασάφεια στην ερμηνεία για τα ανθρώπινα δικαιώματα
«Οι κατευθυντήριες αρχές του ΟΗΕ για τις επιχειρήσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι συγκεκριμένες, καλώντας τις εταιρείες να σέβονται τα ανθρώπινα δικαιώματα σε όλη την αλυσίδα των δράσεων τους», δήλωσε στον Guardian ο Κορ Ούντες, επικεφαλής του προγράμματος για τον αφοπλισμό, τις επιχειρηματικές συγκρούσεις και τα ανθρώπινα δικαιώματα, της μη κυβερνητικής οργάνωσης Pax For Peace, που υποστηρίζει την προστασία των αμάχων.
«Για τις τράπεζες, αυτό περιλαμβάνει τη διασφάλιση ότι οι πελάτες τους ή οι εταιρείες στις οποίες επενδύουν κεφάλαια δεν παραβιάζουν ανθρώπινα δικαιώματα και τους κανόνες του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ή δεν συμβάλλουν στην παραβίαση αυτών», υπογράμμισε ο Ούντες. «Εάν μια τράπεζα επενδύει σε μια εταιρεία όπλων που προμηθεύει κράτη, τα οποία τα χρησιμοποιούν για σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τότε η τράπεζα έχει την ευθύνη να ενεργήσει καταλλήλως για να αποτρέψει περισσότερες παραβιάσεις καθώς και να μετριάσει τις υπάρχουσες επιπτώσεις», τόνισε.
Υπενθυμίζεται πως το Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του ΟΗΕ έχει ήδη ανακοινώσει επίσημα πως «υπάρχουν καθαρές αποδείξεις για εγκλήματα πολέμου» στο Ισραήλ και στη Λωρίδα της Γάζας. Στη σχετική ανακοίνωση, που σημειώνει πως οι αποδείξεις αφορούν αμφότερες τις πλευρές της σύγκρουσης, δηλαδή το Ισραήλ και τη Χαμάς, το αρμόδιο τμήμα του ΟΗΕ καλεί όσους παραβίασαν το Διεθνές Δίκαιο να δώσουν εξηγήσεις για τα εγκλήματά τους.
Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει στον Guardian η Σάνα Μάρσαλ, ειδικός σε θέματα χρηματοοικονομικών και εμπορίου όπλων και αναπληρώτρια διευθύντρια του Ινστιτούτου Μελετών Μέσης Ανατολής στο Πανεπιστήμιο George Washington, η ερμηνεία της Οικουμενικής Διακήρυξης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διέπεται από μια σχετικότητα.
«Η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι τόσο καλή όσο η ερμηνεία της από την κυβέρνηση υποδοχής, που σε αυτή την περίπτωση θα ήταν οι ΗΠΑ», τονίζει, σημειώνοντας πως δεν είναι αρμόδιος ο ΟΗΕ για το εάν οι αμερικανικές εταιρείες έχουν εμπλακεί με τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για ένα σημαντικό «κενό» που εν προκειμένω εξασφαλίζει τους επενδυτές και τις εταιρείες όπλων. «Οι επενδυτές μπορούν να αισθάνονται ασφαλείς γνωρίζοντας ότι η αμερικανική κυβέρνηση δεν πρόκειται ποτέ να ερμηνεύσει αυτόν τον νόμο με τέτοιο τρόπο ώστε να τους εμποδίσει να εξάγουν όπλα σε μια χώρα στην οποία οι ΗΠΑ δεν έχουν άμεσο εμπάργκο», συμπλήρωσε.
«Χρυσή» εποχή για τη βιομηχανία όπλων
Η νέα σύγκρουση στη Μέση Ανατολή ήρθε να προστεθεί στα θερμά μέτωπα που μετέτρεψαν το 2022 σε χρονιά ρεκόρ για τις στρατιωτικές δαπάνες σε όλο τον κόσμο. Τα νέα γεωπολιτικά δεδομένα που διαμορφώθηκαν από τον πόλεμο στην Ουκρανία και τον ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας, πυροδότησαν μια παγκόσμια κούρσα εξοπλισμών. Μόνο στην Ευρώπη οι εισαγωγές όπλων διπλασιάστηκαν, ενώ παγκοσμίως καταγράφεται ένα ιστορικό υψηλό, που σηματοδοτεί την είσοδο σε μια νέα ψυχροπολεμική εποχή. Σε όλο τον κόσμο οι συνολικές στρατιωτικές δαπάνες άγγιξαν το 2022 τα 2,24 τρισεκατομμύρια δολάρια, δηλαδή το 2,2% του παγκόσμιου ΑΕΠ.
