Η Χώρα της Νάξου δεν μοιάζει με τις άλλες των νησιών στις Κυκλάδες ακόμη και αν αυτό δεν είναι αντιληπτό αμέσως από τον επισκέπτη. Είναι αυτό το κάστρο που δημιουργεί μια εικόνα ξεχωριστή στις Κυκλάδες.
Ο λόγος που κάνει την Καστροπολιτεία της Νάξου να ξεχωρίζει είναι ότι το τείχος της αποτελείται από τους τοίχους των περιμετρικών σπιτιών της ίδιας της πόλης. Το κάστρο της Νάξου κατασκευάστηκε από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο το 1207 όταν ανακηρύχθηκε δούκας και όρισε ως έδρα του δουκάτου τη Νάξο. Το κάστρο χτίστηκε πάνω στα ερείπια της αρχαίας Ακρόπολης της Νάξου, με υλικά από την αρχαία πόλη η οποία είχε καταστραφεί από τις πειρατείες. Ακόμη και σήμερα αποπνέει το μεσαιωνικό του αέρα και ταξιδεύει τον επισκέπτη όταν το παρατηρήσει και περπατήσει μέσα στα στενά σοκάκια του. Για τον Ενετό Σανούδο αυτός ο λόφος δίπλα στο λιμάνι ήταν το ιδανικό σημείο για να χτιστεί το κάστρο ενώ μετά από τόσα χρόνια προκαλεί ακόμη δέος. Έχουν μείνει επίσης ερείπια του κεντρικού πύργου που θεωρείται ότι ήταν το παλάτι-φρούριο του Σανούδου.
Ο οικισμός του κάστρου δεν ήταν μόνο ένας τόπος κατοικίας αλλά ήταν ταυτόχρονα ένα κέντρο εκπαιδευτικό, θρησκευτικό και διοικητικό των Ενετών κατακτητών. Το κάστρο κατοικείται ακόμη και σήμερα και ο επισκέπτης θα δει ως επί το πλείστον αρχοντικά σπίτια με μια αρχιτεκτονική που δείχνει την επιρροή των Ενετών. Το καθένα από αυτά έχει τη δική του ιστορία ή το δικό θρύλο που χάνεται στα βάθη των αιώνων. Για να μπει κανείς στο κάστρο υπάρχει πρόσβαση από τρεις εισόδους με την πιο γνωστή να είναι στη βόρεια πλευρά. Περπατώντας κανείς τις πύλες του κάστρου και περπατώντας στα σοκάκια εκτός από τα αρχοντικά, θα δει μαγαζάκια και ταβερνούλες όπου μπορεί να απολαύσει τον καφέ ή το φαγητό του σε ένα ήρεμο, ξεχωριστό περιβάλλον. Μια κυκλαδίτικη εικόνα με μεσαιωνικούς τόνους. Στο κάστρο θα δει κανείς επίσης την καθολική μητρόπολη αλλά και το Αρχαιολογικό Μουσείο Νάξου.
Ούτως ή άλλως το νησί της Νάξου αποτελεί από τα πιο όμορφα και γραφικά κυκλαδονήσια αλλά και η Καστροπολιτεία από μόνη της αποτελεί σήμα κατατεθέν του νησιού, ένα «ζωντανό μεσαιωνικό μουσείο».
